Πολλές φορές η επικαιρότητα μας βομβαρδίζει με γεγονότα και καταστάσεις που δεν προλαβαίνουμε να αφομοιώσουμε και να μεταβολίσουμε επαρκώς, κι έτσι, απλά απαντάμε με βάση το συναίσθημα.

Γράφει η Κατερίνα Χατζηκαλλία-Κουνιάκη* 

Κυρίαρχο συναίσθημα στην παρούσα φάση της πανδημίας;

Ο θυμός !

Αν αφουγκραστούμε τα λεγόμενα των ανθρώπων μέσα από τις ψυχοθεραπείες μας, αλλά και τη γενικότερη αίσθηση από τον κόσμο τριγύρω, φαίνεται ότι οι περισσότεροι δυσκολεύονται να «ορίσουν» και να αποδεχτούν το γιατί να ξεκινήσει εκ νέου ένα γενικό lockdown και αυτό το οποίο βιώνουν είναι θυμός, δυσφορία, γκρίνια και ευερεθιστότητα.

Μιλώντας πιο αναλυτικά για το πώς νιώθουν, περιγράφουν την αβεβαιότητα για το άμεσο αλλά και το μακροπρόθεσμο μέλλον, αναφέρονται στο αίσθημα αδυναμίας έναντι όσων συμβαίνουν και καταλαβαίνουν πως όλα τούτα τους υπερβαίνουν.

Το κυριότερο με την καραντίνα Νο2 είναι, ότι όλοι βιώνουμε ματαιώσεις σε αδρούς, απλούς σχεδιασμούς μας, καθώς ως άνθρωποι έχουμε την ψευδαισθητική ανάγκη της οργάνωσης του χρόνου και των επιλογών μας. Πολλοί είναι αυτοί που εύκολα μπαίνουν σε αναίτιες και ανούσιες συγκρούσεις, προκύπτοντας έτσι και η διαμάχη για τη χρήση μάσκας ή το take away. Ψάχνουν να αποδώσουν κάπου την ευθύνη, γνωρίζοντας πως δεν είναι δική τους ευθύνη όσα συμβαίνουν αλλά δεν ξέρουν και τίνος είναι. Ο ιός είναι μικρός, αόρατος, απρόβλεπτος, διεισδυτικός, απειλητικός. Δεν έχει εμφανή δομή, σώμα, ονοματεπώνυμο για να απευθύνουν προς τον ορατό εχθρό την οργή τους για τις ανατροπές και τις δυσκολίες.

Κάτι ακόμη που αλλάζει σε σχέση με την καραντίνα Νο1 είναι η προοπτική.

Ακολουθεί χειμώνας, κρύο, σκοτάδι. Καταστάσεις που συνδυάζονται περισσότερο με θλίψη, μελαγχολία, απαισιοδοξία. Την άνοιξη περιμέναμε όλοι μας το λυτρωτικό καλοκαίρι, με ήλιο, φως, αισιοδοξία. Σήμερα περιμένουμε απλά σε καθεστώς αβεβαιότητας το επόμενο κύμα κι ίσως πλέον και το 3ο κύμα της πανδημίας. Γαντζωνόμαστε σε υποσχέσεις για εμβόλιο και θεραπείες που δεν είναι κατανοητές από τους πολλούς, σε ό,τι φαντάζει ελπιδοφόρο. Αναζητούμε το φως μέσα στον ορυμαγδό αρνητικών νέων. Κρούσματα, νοσηλείες, διασωληνωμένοι, μέτρα και ξανά νέα μέτρα.

Στις ψυχοθεραπευτικές μας συνεδρίες διαπραγματεύομαστε το φόβο, που είναι μικρότερος τώρα, το θυμό που έχει γιγαντωθεί και την απογοήτευση με όπλα ανίσχυρα. Η γνωστική επαναπλαισίωση είναι δυσχερής, καθώς τα θετικά αντικειμενικά γεγονότα είναι σπάνια και ισχνά. Ο καθείς μας οφείλει να ενεργοποιήσει εφεδρείες εμψύχωσης, να αναθαρρεί με όσα μπορεί να ζήσει στο «εδώ και τώρα», να αποτραβηχθεί από την άσκοπη πρόβλεψη του άδηλου μέλλοντος. Να εμβαθύνει στην επαναξιολόγηση των βασικών του προτεραιοτήτων, να απλοποιήσει τις σχέσεις του με γνώμονα το αβέβαιο της κατάστασης, να απεμπλακεί από δυσλειτουργικές τρομακτικές σκέψεις για τα μελλούμενα και να προσπαθήσει να έχει τον έλεγχο σε όσα μπορεί να επηρεάσει ο ίδιος.

Περιορίζοντας την αρνητική ανατροφοδότηση από το περιβάλλον βάζουμε το πρώτο λιθαράκι για τον περιορισμό της συναισθηματικής βλάβης που προκαλείται αυτόματα. Η επιστροφή σε έξεις και συμπεριφορές σταθερά θετικές για τον καθένα μας ακολουθεί στο δρόμο της ανάκαμψης. Τέλος, ας μείνουμε ενωμένοι, έχοντας κατά νου ότι ο διπλανός μας δε φταίει, είναι στην ίδια θέση με εμάς, φοβάται το ίδιο, απλά … αντιδρά διαφορετικά.

Περιμένοντας λοιπόν την καραντίνα Νο3…

*H  Κατερίνα Χατζηκαλλία-Κουνιάκη είναι MSc Ψυχολόγος, Νευροψυχολόγος