Υπό αυτό το πνεύμα συνεδρίασε εκτάκτως χθες στο Μέγαρο Μαξίμου υπό τον πρωθυπουργό το Κυβερνητικό Συμβούλιο Οικονομικής Πολιτικής με τη συμμετοχή του αντιπροέδρου της κυβέρνησης, Κωστή Χατζηδάκη και 9 παραγωγικών υπουργείων.
«Η κυβέρνηση σε αυτές τις δύσκολες συγκυρίες εγγυάται ότι η εθνική οικονομία είναι έτοιμη να αντιμετωπίσει τις νέες προκλήσεις» δεσμεύτηκε ο Κυριάκος Μητσοτάκης αναδεικνύοντας την ανάγκη για εσωτερική συνοχή, πολιτική και οικονομική σταθερότητα ειδικά τώρα που βρίσκονται σε εξέλιξη οι γεωπολιτικές εντάσεις και οι οικονομικές τρικυμίες. Μάλιστα μίλησε για συνειδητή απόφαση των ΗΠΑ να αλλάξουν τους κανόνες του παγκόσμιου οικονομικού παιχνιδιού, ξεκαθαρίζοντας ότι η Ελλάδα επιμένει σε ενιαία ευρωπαϊκή αντίδραση, προκειμένου η απάντηση να είναι πιο αποτελεσματική.
«Θα αγωνιστούμε να υπερασπιστούμε τα εθνικά μας συμφέροντα» υπογράμμισε ο πρωθυπουργός και συμπλήρωσε «υπάρχει ένα έντονο ενδιαφέρον το οποίο αφορά μοναδικά προϊόντα του πρωτογενούς τομέα που εξάγονται στις Ηνωμένες Πολιτείες. Ελιές, λάδι, φέτα, είναι προϊόντα τα οποία δεν παράγονται καθόλου στις Ηνωμένες Πολιτείες, οπότε η επιβολή δασμών, στο δικό μυαλό μου τουλάχιστον, δεν έχει πολύ μεγάλη λογική». Στις κυβερνητικές προτεραιότητες η περαιτέρω στήριξη της καινοτομίας και της εξωστρέφειας της οικονομίας, αλλά και το άνοιγμα των ελληνικών εξαγωγών με μεγαλύτερη συστηματικότητα σε νέες αγορές, όπως πχ στην Ινδία. Ο πρωθυπουργός εστίασε και στην στήριξη της ελληνικής ναυτιλίας, η οποία είναι απολύτως κρίσιμη για το παγκόσμιο εμπόριο.
Σε αυτό το διεθνές περιβάλλον οικονομικής αστάθειας ο πρωθυπουργός αναφέρθηκε στον διπλό ρόλο του οργάνου που συγκάλεσε, το οποίο πλέον θα συνεδριάζει ανά τακτά χρονικά διαστήματα για καλύτερο συντονισμό και απτά αποτελέσματα υπό την εποπτεία του αντιπροέδρου της κυβέρνησης. Το Κυβερνητικό Συμβούλιο Οικονομικής Πολιτικής έχει διττό στόχο: α) από τη μία πλευρά να συγχρονίζει τις δράσεις των παραγωγικών υπουργείων με βάση τους άμεσους και τους μεσοπρόθεσμους στόχους που έχουν τεθεί από το Μέγαρο Μαξίμου και β) να χαράσσει μία εθνική οικονομική στρατηγική, ειδικά εν όψει των νέων δεδομένων, ειδικά μετά τα νέα δεδομένα που τέθηκαν από την άλλη πλευρά του Ατλαντικού.
«Η δημοσιονομική σταθερότητα είναι ακόμα πιο σημαντική σήμερα από ό,τι μπορεί να ήταν πριν από μία εβδομάδα» σημείωσε ο πρωθυπουργός και πρόσθεσε: «Η επιτάχυνση των μεταρρυθμίσεων για τη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας της οικονομίας καθίσταται επείγουσα σε ένα περιβάλλον διεθνούς αναταραχής».
«Πρέπει να τρέξουμε ακόμη περισσότερο» επισήμανε ο Κωστής Χατζηδάκης εστιάζοντας στις επενδύσεις και τις εξαγωγές, όπου πρέπει να δοθεί -όπως είπε- έμφαση.
Προσέλκυση επενδύσεων, διευκόλυνση επενδυτών αλλά και παροχή κινήτρων στη φαρέτρα της κυβέρνησης για την ενίσχυση της εξωστρέφειας, επί τάπητος τέθηκαν τα εξής:
- Απλούστευση επιχειρηματικού περιβάλλοντος – Μείωση γραφειοκρατίας και διοικητικών βαρών κατά 25%
- Ψηφιοποίηση της δικαιοσύνης
- Ολοκλήρωση κτηματογράφησης και ψηφιοποίηση σε μεταβιβάσεις ακινήτων και χρήσεις γης
- Ειδικά χωροταξικά πλαίσια
- Οδικός χάρτης διευκόλυνσης εμπορίου 2022-2026
- Ψηφιακός μετασχηματισμός αγροδιατροφικού τομέα
- Πρόγραμμα «Εξωστρέφεια Μικρομεσαίων Επιχειρήσεων»
Η Αθήνα παραμένει σε ανοιχτή γραμμή με τις Βρυξέλλες που ήδη πρότειναν στην κυβέρνηση Τραμπ αμοιβαία μηδενικούς δασμούς για όλα τα βιομηχανικά προϊόντα, ενώ όπως προανήγγειλε η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, η Κομισιόν συστήνει μια Task Force για την επιτήρηση των εισαγωγών.
ΔΑΣΜΟΙ 26 ΔΙΣ. € ΣΕ ΑΜΕΡΙΚΑΝΙΚΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ
Βήμα βήμα η απάντηση της Ε.Ε.
Μετρημένη και ψύχραιμη θα είναι η απάντηση της Ε.Ε. στους δασμούς του Ντόναλντ Τραμπ, σύμφωνα με την εντολή που έδωσε χθες το Συμβούλιο στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ενώ ο σχετικός κατάλογος με τα αμερικανικά προϊόντα θα εγκριθεί στις 15 Απριλίου, αφού προηγηθεί ψηφοφορία επί της αρχής αύριο Τετάρτη.
Προτεραιότητα των Ευρωπαίων στη χθεσινή συνεδρίαση των υπουργών, αρμόδιων με το εξωτερικό εμπόριο, ήταν η διαφύλαξη της ενότητας της Ε.Ε., κάτι που επιτεύχθηκε, ώστε να υπάρξει χώρος για διαπραγματεύσεις με τις ΗΠΑ και επίτευξη συμφωνίας.
Παρά το γεγονός ότι ακούστηκαν και προχωρημένες φωνές, όπως της Γαλλίας, τελικά πρυτάνευσε να ακολουθηθεί στην παρούσα φάση μια μετριοπαθής στάση, αν και όλες οι επιλογές θα παραμείνουν στο τραπέζι.
Ο Τραμπ επέβαλε στην Ε.Ε. δασμούς 25% σε χάλυβα, αλουμίνιο και αυτοκίνητα και 20% από αύριο Τετάρτη σε όλα τα άλλα προϊόντα. Οι δασμοί αυτοί καλύπτουν περίπου το 70% των ευρωπαϊκών εξαγωγών στις Ηνωμένες Πολιτείες -συνολικής αξίας 532 δισεκατομμυρίων ευρώ, με στοιχεία 2024- και αφορούν μεταξύ των άλλων τον χαλκό, τα φαρμακευτικά προϊόντα, τους ημιαγωγούς και την ξυλεία.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή με βάση την εντολή που έλαβε από το Συμβούλιο θα οριστικοποιήσει σήμερα τον σχετικό κατάλογο, ο οποίος θα προβλέπει δασμούς ύψους 26 δισ. ευρώ σε μια σειρά αμερικανικά προϊόντα. Ο κατάλογος αυτός θα περιλαμβάνει κρέας, δημητριακά, κρασί, ξύλο και ρούχα από τις ΗΠΑ, καθώς και τσίχλες, οδοντικό νήμα, ηλεκτρικές σκούπες και χαρτί υγείας.
Θα πρέπει να σημειωθεί ότι ο αρχικός κατάλογος της Κομισιόν, προέβλεπε την επιβολή δασμού ύψους 50% στο αμερικανικό ουίσκι μπέρμπον, προκαλώντας την άμεση απειλή του Ντόναλντ Τραμπ ότι στην περίπτωση αυτή θα επιβάλει πρόσθετους δασμούς 200% στο κρασί και τα αλκοολούχα ποτά της Ε.Ε. Τελικά μετά από έντονες αντιδράσεις από την πλευρά των παραγωγών κρασιού της Γαλλίας και της Ιταλίας, οι κυβερνήσεις των εν λόγω χωρών πίεσαν και πέτυχαν να αφαιρεθεί από τον κατάλογο το μπέρμπον.
Ο κατάλογος της Κομισιόν στην παρούσα φάση αφορά αποκλειστικά την απάντηση στους δασμούς σε χάλυβα, το αλουμίνιο και τα αυτοκίνητα, που επέβαλαν οι Αμερικανοί.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΣΤΟΥΡΝΑΡΑΣ
«Μείωση ανάπτυξης, όχι πληθωρισμός»
Πραγματικός ο κίνδυνος από τους δασμούς Τραμπ για την Ελλάδα, βάζει στην «πρέσα» τράπεζες και εμπόριο! Νέα μέτρα θωράκισης από τις συστημικές τράπεζες, μετά και τη χθεσινή κατάρρευση στις τιμές των μετοχών τους. Οι επιπτώσεις των δασμών φαίνονται άμεσα στις συνδεδεμένες χρηματιστηριακές αγορές, ενώ σύμφωνα με τους ειδικούς, θα χρειαστούν μήνες μέχρι να φανούν στην καθημερινότητα των καταναλωτών. Η ευαισθησία της ελληνικής αγοράς στις διεθνείς εξελίξεις, φάνηκε ξανά χθες στο Χρηματιστήριο, με τον Γενικό Δείκτη να κλείνει στις 1.478,92 μονάδες με απώλειες -7,43%, ένα πλήγμα 118,63 μονάδων, μέσα σε μόλις μία συνεδρίαση! Οι εξελίξεις αφορούν ιδιαίτερα τις τράπεζες, καθώς ως κλάδος βαρύτητας της αγοράς, βρέθηκαν ξανά στο επίκεντρο της προσοχής των πωλητών, με τον τραπεζικό δείκτη να κλείνει μετά από νέα «βουτιά» -8,87% στις 1.330,35 μονάδες.
Χαρακτηριστική είναι η προειδοποίηση του κεντρικού τραπεζίτη, Γιάννη Στουρνάρα, που έκανε λόγο για κίνδυνο ενός «αρνητικού σοκ ζήτησης», μιλώντας στους «Financial Times». Αναφέρθηκε σε δυνητικές επιπτώσεις στην οικονομική ανάπτυξη της Ευρώπης, ως αποτέλεσμα του εμπορικού πολέμου, ο οποίος προμηνύεται παγκοσμίως. Προειδοποίησε ότι η ευρωζώνη βρίσκεται αντιμέτωπη με ισχυρό σοκ, τη στιγμή κατά την οποία οι προοπτικές ανάπτυξης ήσαν ήδη αδύναμες και ο πληθωρισμός όδευε προς τον στόχο του 2%.
Υπενθυμίζεται ότι εν όψει των ανακοινώσεων Τραμπ περί δασμών την προηγούμενη εβδομάδα, η ΕΚΤ είχε αναφερθεί στην πιθανότητα αναστολής του ρυθμού μείωσης των επιτοκίων, μετά την έκτη κατά σειρά μείωσή τους από τα μέσα του 2024 στο επίπεδο του 2,5%. Τώρα, οι περισσότεροι διεθνείς αναλυτές (JPMorgan, Goldman Sachs, κ.ά.) εκτιμούν ότι θα έρθει η 7η μείωση της τάξης του 0,25 %, στις 17 του μήνα.
Εδώ φαίνεται και μία διαφορετική εκτίμηση ανάμεσα σε Λαγκάρντ και Στουρνάρα. Η πρόεδρος της ΕΚΤ, έχει δηλώσει ότι ο πληθωρισμός θα μπορούσε να αυξηθεί κατά 0,5% στο πλαίσιο του εμπορικού πολέμου. Αντίθετα, ο Ελληνας κεντρικός τραπεζίτης εκτίμησε ότι «οι δασμοί είναι ασφαλώς αντιπληθωριστικό μέτρο» για την ευρωζώνη. Σύμφωνα με τις δηλώσεις Στουρνάρα, είναι δύσκολο «να εκτιμηθεί με ακρίβεια η επίδραση των δασμών», όμως η αρνητική επίπτωση στην ανάπτυξη της ζώνης του ευρώ μπορεί να λάβει οποιαδήποτε τιμή μεταξύ 0,5% και 1%.
«Μαύρη Δευτέρα» για όλα τα χρηματιστήρια
Στα «μαύρα» έχουν ντυθεί οι χρηματαγορές, από τη Γουόλ Στριτ μέχρι την Ασία, την επομένη της «Ημέρας Απελευθέρωσης» των ΗΠΑ στις 2 Απριλίου. Αυτό ήταν το κυρίαρχο χρώμα και στις χθεσινές συνεδριάσεις, ενώ φαίνεται πως έπεται συνέχεια, σύμφωνα με τους αναλυτές, καθώς η επιμονή του Ντόναλντ Τραμπ στον πόλεμο των δασμών που ξεκίνησε εναντίον όλου του πλανήτη την περασμένη εβδομάδα, κλιμακώνει την ανησυχία για ύφεση στον ορίζοντα για την αμερικανική και τη διεθνή οικονομία. Το καμπανάκι του κινδύνου έκρουσαν χθες η JP Morgan και η Goldman Sachs, καθώς οι χρηματιστηριακοί δείκτες βυθίστηκαν ξανά στο «κόκκινο».
Στη Γουόλ Στριτ η βουτιά συνεχίστηκε και χθες, ενώ ήδη 5,4 τρισ. δολάρια είχαν εξανεμιστεί από την αξία των μετοχών την Πέμπτη και Παρασκευή. Οι τρεις βασικοί δείκτες-βαρόμετρο σε ελεύθερη πτώση έφτασαν σε επίπεδο bear market, με συνολικές απώλειες άνω του 20% από τα πρόσφατα υψηλά τους, στη χειρότερη πτώση που σημειώνεται από το 2020 εν μέσω πανδημίας λίγο μετά το άνοιγμα.
Ο όρος bear market, ο οποίος παραπέμπει στην αρκούδα που χτυπάει με τα νύχια της προς τα κάτω, συμβολίζει την πτώση στις τιμές των χρηματοοικονομικών προϊόντων. Μια αγορά μπαίνει σε bear market, όταν οι τιμές μειώνονται κατά τουλάχιστον 20% από τα πρόσφατα υψηλά τους και η πτώση διαρκεί για σημαντικό χρονικό διάστημα, αντικατοπτρίζοντας την απαισιοδοξία και τους φόβους των επενδυτών για το τι έπεται. «Μην είστε αδύναμοι, μην είστε ανόητοι… Να είστε δυνατοί, θαρραλέοι, υπομονετικοί και έρχεται το μεγαλείο!», ήταν το μήνυμα του προέδρου των ΗΠΑ λίγο πριν από την έναρξη της χθεσινής συνεδρίασης της Γουόλ Στριτ.
Ανάλογη ήταν η εικόνα και στα ευρωπαϊκά χρηματιστήρια, όπου οι δείκτες μετοχών κατακρημνίστηκαν σε χαμηλό 16 μηνών προς στιγμήν, καθώς οι επενδυτές επιλέγουν να τοποθετηθούν σε ασφαλή επενδυτικά καταφύγια, όπως είναι ο χρυσός. Στην Ασία, από το Χονγκ Κονγκ μέχρι το Τόκιο, καταγράφηκαν επίσης σημαντικές απώλειες, με τους δείκτες να κάνουν βουτιά και το BBC να υπογραμμίζει ότι πρόκειται για ένα από τα μεγαλύτερα συνεχή sell-off στην Ασία τα τελευταία 20 χρόνια. Την ίδια ώρα, η τιμή του πετρελαίου brent υποχώρησε περαιτέρω, περίπου στα 63 δολάρια το βαρέλι, κατά 15% κάτω σε σύγκριση με τα επίπεδα πριν από τις 2 Απριλίου.
Οι επενδυτές φοβούνται πως έρχεται ύφεση. Η Goldman Sachs αύξησε την πιθανότητα ύφεσης στις ΗΠΑ στο 45% κατά τους επόμενους 12 μήνες από 20% που ήταν προ μηνός, ενώ η JP Morgan δίνει πλέον πιθανότητες ύφεσης για τη μεγαλύτερη οικονομία του πλανήτη και παγκοσμίως στο 60% κατά το ίδιο χρονικό διάστημα.
Ο Τζέιμι Ντάιμον, διευθύνων σύμβουλος της JP Morgan, έγινε χθες ο πρώτος επικεφαλής μιας μεγάλης τράπεζας της Γουόλ Στριτ που επέκρινε ανοικτά τη σαρωτική δασμολογική στρατηγική Τραμπ. «Απειλεί να αυξήσει τις τιμές, να οδηγήσει την παγκόσμια οικονομία σε ύφεση και να αποδυναμώσει τη θέση της Αμερικής στον κόσμο», έγραψε στο ετήσιο σημείωμά του προς τους μετόχους. Η «εξαιρετική θέση» των ΗΠΑ στον κόσμο βασίζεται στην ισχύ της οικονομίας, του στρατού και στο ήθος, όμως οι δασμοί και η εξωτερική πολιτική με τη λογική «Πρώτα η Αμερική» του Τραμπ θα μπορούσαν να υπονομεύσουν αυτήν τη θέση, πρόσθεσε ο Ντάιμον, σύμφωνα με το CNN.
Φάρμακο οι δασμοί, λέει ο πλανητάρχης
Στις χρηματαγορές ανά τον πλανήτη επικρατεί πανικός, φίλοι τον καλούν να αναθεωρήσει τη στρατηγική του πολέμου δασμών, όμως ο Αμερικανός πρόεδρος παραμένει αμετανόητος και επιμένει ότι «μερικές φορές πρέπει να παίρνεις το φάρμακό σου για να γίνεις καλά», όπως δήλωσε χθες σε δημοσιογράφους στο Air Force 1, επιστρέφοντας από τη Φλόριντα στην Ουάσιγκτον. «Οι δασμοί είναι ο μόνος τρόπος για να θεραπευτούν οι παθογένειες του παγκόσμιου εμπορικού συστήματος, που έχει βαρύ κόστος για την αμερικανική οικονομία», τόνισε ο Τραμπ και επανέλαβε τις επιθέσεις κατά Ευρωπαίων και Κίνας κυρίως, που «επί δεκαετίες μας εκμεταλλεύονται».
Ο πλανητάρχης δεν έχει διάθεση να ξεκινήσει διαπραγματεύσεις με την Ευρώπη ωσότου οι Ευρωπαίοι αποζημιώσουν αδρά την Αμερική για το σημερινό εμπορικό έλλειμμα εις βάρος των ΗΠΑ και τις ζημίες του παρελθόντος, όπως διεμήνυσε. «Η Ευρώπη θησαύρισε στην πλάτη μας. Μας μεταχειρίστηκε πολύ άσχημα… Εμείς παίρνουμε τις Mercedes, τα Volkswagen, τις BMW κι αυτοί δεν αγοράζουν δικά μας» δήλωσε. Στο ίδιο μήκος κύματος για την Κίνα, είπε πως «εκμεταλλεύτηκε την παλιά Αμερική περισσότερο από όλους, αλλά τα πράγματα άλλαξαν». Σε ανάρτησή του στο Truth Social, λίγες ώρες αργότερα, διαβεβαίωσε ότι «δεν υπάρχει πληθωρισμός».
Απειλές Τραμπ στην Κίνα για +50% επειδή αντέδρασε
Ο Ντόναλντ Τραμπ έχει πάρει φόρα και δεν φαίνεται να σταματά άμεσα την κλιμάκωση του παγκόσμιου εμπορικού πολέμου που ξεκίνησε την περασμένη εβδομάδα. Τελεσίγραφο στο Πεκίνο έστειλε χθες ο Αμερικανός πρόεδρος να πάρει πίσω μέχρι σήμερα την ανακοίνωση της Παρασκευής για επιβολή δασμών 34% στις εισαγωγές αμερικανικών προϊόντων από τις 10 Απριλίου. Διαφορετικά από αύριο οι ΗΠΑ θα επιβάλουν πρόσθετους δασμούς με συντελεστή 50% στις εισαγωγές κινεζικών προϊόντων, που θα εκτοξεύσει το σύνολο των δασμών που έχει εξαγγείλει από τον Φεβρουάριο για την Κίνα σε 104%.
«Η Κίνα αψήφησε την προειδοποίησή μου ότι οποιαδήποτε χώρα ανταποδώσει στις ΗΠΑ αποφασίζοντας με επιπλέον δασμούς, πέραν των υφιστάμενων καταχρηστικών δασμών, θα βρεθεί αμέσως αντιμέτωπη με νέους δασμούς, με συντελεστές πιο ψηλά από τους αρχικούς», ανήρτησε στο Truth Social.
Καμία συζήτηση
«Δεν θα γίνει οποιαδήποτε συζήτηση με την Κίνα μέχρι νεωτέρας, ενώ αντίθετα θα ξεκινήσουν αμέσως οι διαπραγματεύσεις με άλλες χώρες, οι οποίες έχουν υποβάλει σχετικό αίτημα», πρόσθεσε.
Επειτα από τον καταιγισμό δασμών από τον Τραμπ, η Κίνα, η δεύτερη μεγαλύτερη οικονομία του πλανήτη, επανέλαβε πολλές φορές τα τελευταία 24ωρα πως δεν θα μείνει σιωπηλή μπροστά στον εκφοβισμό. «Πρόκειται για μια κλασική περίπτωση μονομέρειας, προστατευτισμού, οικονομικού εκφοβισμού… Οι ΗΠΑ στοχεύουν στην ηγεμονία, θυσιάζοντας τα νόμιμα συμφέροντα άλλων χωρών για να εξυπηρετήσουν τα δικά τους», δήλωσε χθες, πριν από τη νέα απειλή Τραμπ, εκπρόσωπος του κινεζικού υπουργείου Εξωτερικών.