Μέσα από την ιστορία του Παύλου Παυλή, ο συγγραφέας αποκαλύπτει τις πολύπλευρες πτυχές ενός χαρακτήρα, που, αν και φαίνεται να εκπροσωπεί διαφορετικές όψεις της ανθρώπινης εμπειρίας, παραμένει βαθιά αμφιλεγόμενος. Η σύγκρουση μεταξύ της ηθικής και των προσωπικών επιθυμιών, σε συνδυασμό με την αναρχία στις οικογενειακές σχέσεις, προσφέρει έναν έντονο κοινωνικό σχολιασμό. Το έργο καλεί τον αναγνώστη να αμφισβητήσει τη φύση της αλήθειας και των επιλογών του.

– Η πολυπλοκότητα του Παύλου Παυλή αποτελεί τον πυρήνα του νέου σας μυθιστορήματος «Διπλή Ζωή», εκδόσεις Καστανιώτη. Ποιες είναι οι βασικές αντιφάσεις του χαρακτήρα του και πώς αυτές αντικατοπτρίζουν τις κοινωνικές και ηθικές προκλήσεις της σύγχρονης εποχής;

Ο Παυλής είναι μια προσωπικότητα που ισορροπεί σε τεντωμένο σκοινί. Συγκρούεται τόσο με τις κοινωνικές νόρμες όσο και με τα προσωπικά του αισθήματα: Διεκδικεί το δικαίωμα της ελευθερίας στις επιλογές του – οι οποίες όμως προκαλούν οδύνη στην κόρη του και στον γιο της ερωμένης του· αγαπάει τη γυναίκα του – όμως συζεί και με την ερωμένη· ενώ έχει εξανεμιστεί ο ερωτικός πόθος για τη γυναίκα του (κι αυτής για κείνον), όμως η αγάπη τους είναι βαθιά· πιστεύει στον θεσμό της οικογένειας – όχι όμως στη μονογαμικότητα πάνω στην οποία ο πολιτισμός μας στηρίζει τη θεμελίωση του οικογενειακού θεσμού· οι δεσμοί και τα ερωτικά αισθήματα του Παύλου Παυλή τροφοδοτούνται από την ανασφάλεια – ενώ η βεβαιότητα τα καταστρέφει. Η ρευστή «πραγματικότητα» του ήρωα δίνει το έναυσμα στον αναγνώστη ώστε να προβληματιστεί πάνω σε κοινωνικά και ηθικά διλήμματα της εποχής μας, όπως η σύγκρουση μεταξύ καθήκοντος και ατομικής ελευθερίας, η προτίμηση της προσωπικής ολοκλήρωσης σε βάρος της κοινωνικής ομάδας, κατά πόσον το τέλος της ερωτικής έλξης σ’ ένα ζευγάρι σημαίνει και το τέλος του γάμου.

– Οι έξι διαφορετικές εκδοχές του ήρωά σας, όπως παρουσιάζονται από τα πρόσωπα του περιβάλλοντός του, δημιουργούν μια σκοτεινή και αντιφατική εικόνα. Πόσο δύσκολο ήταν να αποδώσετε αυτήν την πολυφωνία και ποιον ρόλο θεωρείτε ότι παίζει η υποκειμενικότητα στην αναπαράσταση της αλήθειας;

Από άποψη τεχνικής, χειρίστηκα το υλικό μου χρησιμοποιώντας α) πρωτοπρόσωπη αφήγηση (η Νάσια, κόρη του Παυλή και της Μαρίνας, αφηγείται σε α΄ πρόσωπο τις σχέσεις της δικής της οικογένειας) και β) τριτοπρόσωπη αφήγηση: ένας παντογνώστης αφηγητής δίνει τον λόγο στον εραστή, στην ερωμένη, στον γιο της Φίλιππο. Αυτή η δομή επέτρεψε στον αφηγητή μου να κρατήσει τις απαραίτητες αποστάσεις. Η έως τώρα κριτική διαπιστώνει αυτό το στοιχείο π.χ. « [Ο συγγραφέας] αποδεικνύεται μετρ των ίσων αποστάσεων. Χωρίς περιστροφές, θέτει τον αναγνώστη προ των ευθυνών του. Οι πιο συντηρητικές πεποιθήσεις μας θα συγκρουστούν με τις ηθικά πιο ολισθηρές. Με άλλα λόγια, μια ιδανική μυθιστορηματική συνθήκη» (Αλέξανδρος Ζωγραφάκης, istos.gr). Αν έγερνα προς τα εδώ ή προς τα εκεί, το μυθιστόρημα θα είχε αποτύχει. 

– Θίγεται το ζήτημα της οικογένειας και των σύγχρονων σχέσεων. Ποια είναι η θέση σας απέναντι στον θεσμό της οικογένειας και πώς πιστεύετε ότι η εξέλιξή του επηρεάζει τις προσωπικές επιλογές των ανθρώπων;

Οι τεράστιες πολιτισμικές αλλαγές που σφράγισαν το τελευταίο τέταρτο του 20ού αιώνα και την πρώτη 20ετία του 21ου έστρεψαν τους ανθρώπους από τις συλλογικές αξίες στις ατομικές απολαύσεις, καθώς και σε νέες μορφές κοινωνικής ζωής. Αναζήτησαν την ικανοποίησή τους σε ποικίλα περιβάλλοντα και ομάδες που εκπληρώνουν τις ανάγκες του «συνανήκειν», τέτοιες που να επιτρέπουν την έκφραση της προσωπικής ταυτότητας σε βάρος της κοινωνικής. Θεωρώ ότι ο υγιής οικογενειακός θεσμός –υγιής, όχι αρένα αλληλοεξόντωσης– είναι ο βασικός χώρος μέσα στον οποίο μπορεί να εξελιχθεί και να ολοκληρωθεί το άτομο.

– Στηρίζετε την αφήγηση του βιβλίου σε μια ανατροπή της παραδοσιακής οικογενειακής δομής, με τον ήρωα να προχωρά σε σχέσεις που φέρουν την έννοια του polyamory. Πώς βλέπετε την κοινωνική αντίδραση στις πολυγαμικές ή μη παραδοσιακές σχέσεις στην πραγματική ζωή και πώς την αποτυπώνετε στο έργο σας;

Το μυθιστόρημα γράφτηκε για να κατανοήσω κι εγώ κι οι αναγνώστες μου τις αλλαγές που συμβαίνουν γύρω μας. Και κατέγραψα τον διαφαινόμενο μετασχηματισμό της οικογένειας στις δυτικές κοινωνίες. Παρ’ όλα αυτά, δύσκολα θα μπορούσαν να γίνουν αποδεκτές οι πολυγαμικές σχέσεις. Δεν αποσυνδέεται εύκολα το σεξ από την αγάπη, όταν επί αιώνες ταυτίζουμε αυτά τα δύο και θεωρούμε τη μοιχεία συναισθηματική προδοσία. Οσο πιο κατακτητικά όντα μάς κάνει ο εγωκεντρισμός τόσο το όραμα της αρμονικής συζυγίας απομακρύνεται και διαστρεβλώνονται οι έννοιες της αγάπης και του έρωτα.

– Ποιο μήνυμα πιστεύετε ότι περνάει το βιβλίο όσον αφορά την αλήθεια και τις προσωπικές μας επιλογές;

Οποιαδήποτε θέση και να παίρνει ο αναγνώστης, η ειλικρίνεια και η προστασία τού συλλογικού συμφέροντος αποτελούν ισχυρές βάσεις των προσωπικών επιλογών. Η δε ανθρώπινη ευτυχία εξαρτάται από την ατομική ολοκλήρωση, συνυπάρχοντας όμως ομαλά (λιγότερο ή περισσότερο) με το σύνολο. Αυτό θεωρώ «τέχνη της ζωής».