Γράφει η Κωνσταντίνα Νικοπούλου

Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα για την καταπολέμηση του AIDS, το ΕΤ Magazine του EleftherosTypos.gr θυμάται από πού ξεκινήσαμε, αναζητά λύσεις και τοποθετεί το ζήτημα στην κοινωνική του διάσταση παρέα με τον κλινικό ψυχολόγο, Αντώνη Πούλιο.

Η πρώτη επαφή

Το AIDS αναγνωρίζεται για πρώτη φορά το 1981 στις ΗΠΑ από τα Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων. Ο ιός που το προκαλεί, ο HIV είχε ανιχνευθεί ένα χρόνο πριν.

Και κάπως έτσι ο δυτικός κόσμος έρχεται σε επαφή με μια νέα ασθένεια. Πιο σωστά μάλλον… «νέα», μιας και σε χώρες της Αφρικής το AIDS ευθυνόταν για χιλιάδες θανάτους πολλές δεκαετίες νωρίτερα.

Τη δεκαετία του 1980 και η Ελλάδα γνωρίζει αυτή τη νέα νόσο και ο κόσμος καταλαμβάνεται από πανικό. Παραπληροφόρηση, σύγχυση και φόβος κυριαρχούν και ο ιός σκοτώνει ανενόχλητος.

Τα χρόνια περνούν. Η επιστήμη προχωρά και το AIDS δεν είναι πια η θανατηφόρα απειλή του παρελθόντος. Μαζί προχωρά και η κοινωνία. Ή μήπως όχι;

Μια ενδιαφέρουσα συζήτηση

Ο Αντώνης Πούλιος είναι υποψήφιος Δρ. M. Sc., Κλινικός Ψυχολόγος και Ψυχαναλυτής. Παράλληλα, συνεργάζεται με τη «Θετική Φωνή», το Σύλλογο Οροθετικών Ελλάδος.

Δε θα μπορούσε λοιπόν να υπάρξει καλύτερος τρόπος να εισχωρήσουμε στο ζήτημα του AIDS προσεγγίζοντάς το περισσότερο κοινωνικά και ψυχολογικά με τη βοήθειά του.

Η αρχή γίνεται με τη διάγνωση. Ποια μπορεί να είναι η αντίδραση ενός ανθρώπου που παίρνει στα χέρια του μια θετική εξέταση;

Ο κ. Πούλιος εξηγεί:

Αν και δεν προτιμώ τις γενικεύσεις για το πώς δρουν οι άνθρωποι, το πιθανότερο είναι πως στην αρχή θα νιώσουν φόβο και ανησυχία για τη ζωή τους. Θα υπάρξει ένα πρώτο, μεγάλο σοκ!

Επί της ουσίας όμως, αυτός ο τρόμος έρχεται να πατήσει πάνω σε κάτι άλλο, πιο βαθύ του οποίου όλοι είμαστε φορείς. Τις κοινωνικές αναπαραστάσεις γύρω από τον HIV και τα ασυνείδητα νοήματα που φέρει. Αυτές είναι που έχουμε πρωτίστως να αντιμετωπίσουμε πλέον, όταν ένας άνθρωπος διαγιγνώσκεται θετικός στον ιό.

Κι αυτό, γιατί στατιστικά πλέον, στις χώρες του δυτικού πολιτισμού οι άνθρωποι δεν πεθαίνουν από AIDS. Ξέρουμε ότι με τη σωστή αγωγή και χρήση της, το προσδόκιμο ζωής είναι ίδιο με των υπολοίπων ανθρώπων. Όσοι λοιπόν ζουν με τον HIV, ουσιαστικά ξέρουν ότι πάσχουν από μια κοινωνική αρρώστια!

Ο ρόλος της κοινωνίας και το περιβόητο «Στίγμα».

Ο κ. Πούλιος συνεχίζει:

Έχει αξία να υπενθυμίζω κάθε φορά το αρχικό όνομα του AIDS: GRID, Gay Related Immune Deficiency Disordered. Και μάλιστα, πριν απομονωθεί ο ιός, οι επιστημονικές απόψεις της τότε κοινότητας ήταν ότι κάποιος αποκτά την ασθένεια επειδή είναι Gay.

Όλο αυτό λοιπόν, με τα χρόνια έρχεται να κολλήσει πάνω σε μία κοινωνική «ομάδα», τους Gay. Αργότερα, στιγματίζει τους τοξικομανείς και ανθρώπους αφρικανικής καταγωγής. Μια εξαιρετικά ανεύθυνη τοποθέτηση.

Το AIDS γίνεται αμέσως «η ασθένεια του Άλλου», κάτι που είναι έξω από μας. Παράλληλα, έρχεται η τιμωριτική διάθεση. Ότι «με αυτά που κάνουν καλά να πάθουν». Όλο αυτό βοηθά στη ραγδαία εξάπλωση του ιού. Δυστυχώς, ακόμα υπάρχουν άνθρωποι που νομίζουν ότι είναι προστατευμένοι επειδή δεν ανήκουν στις παραπάνω «κατηγορίες».

Ένα σημαντικό στοιχείο:

Όπως έχει τονίσει και Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας τα άτομα που υφίστανται διακρίσεις και φέρουν κοινωνικό στίγμα είναι πιο ευάλωτα και στη σωματική και την ψυχική υγεία και ταυτόχρονα αναμένουμε να εμφανίσουν συμπεριφορές υψηλού κινδύνου.

Ασφαλώς λοιπόν, είναι πιο συχνή η εμφάνιση του ιού σε αυτές τις ομάδες ανθρώπων, όμως πρέπει να σκεφτούμε και τι παίζεται από πίσω. Η αυτόματη αντίδραση των ανθρώπων είναι να μην ταυτιστούν με κάτι που το θεωρούν περιθωριακό.

Πώς θα ξεφύγουμε απ’ αυτά;

Ο κ. Πούλιος αναφέρει: Δυστυχώς πλέον η ενημέρωση δεν αρκεί μόνη της. Χρειάζεται ασφαλώς, όμως πρέπει να προχωρήσουμε κι εμείς οι ίδιοι. Ένας τρόπος είναι η εξοικείωση με όλα αυτά που θεωρούμε μη κανονικά και μας προκαλούν αποτροπιασμό.

Και ξεκαθαρίζει: Εξοικείωση δε σημαίνει σε καμία περίπτωση ηρωοποίηση.

Δε λέμε, για παράδειγμα, ότι οι ψυχοτρόπες ουσίες δεν προκαλούν σοβαρά προβλήματα σε ορισμένους ανθρώπους. Ξέρουμε όλοι τι προκαλούν στην υγεία σωματική και ψυχική. Όμως ας τα αντιμετωπίσουμε ως κάτι τέτοιο και όχι σαν κάτι ανήθικο. Ας βάλουμε τα πράγματα στη σωστή τους διάθεση.

Οι δυνατότητες προστασίας

Ερχόμενοι στο σήμερα, τι δυνατότητες προφύλαξης έχουμε απέναντι στον HIV;

Ο Αντώνης Πούλιος μας λέει:

Αυτή τη στιγμή το προφυλακτικό είναι ο πιο ασφαλής τρόπος προφύλαξης από αυτούς που παρέχονται στην Ελλάδα. Χωρίς όμως αυτό να σημαίνει ότι με τη χρήση του ΣΙΓΟΥΡΑ δε θα κολλήσεις.

Πλέον, υπάρχει η PrEP. Μελέτες έχουν δείξει ότι με τη λήψη συγκεκριμένων αντιρετροϊκών φαρμάκων καθημερινά, δε μπορεί να του μεταδοθεί ο ιός. Αν λοιπόν νομιμοποιηθεί τελικά πιθανώς τα πράγματα θα αλλάξουν εντελώς. Βέβαια προστατεύει μόνο από τον HIV και όχι από όλα τα υπόλοιπα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα.

Εκτός από το πριν, μπορούμε να προστατευτούμε και μετά. Υπάρχει η PeP (Post Exposure Prophylaxis). Αυτή, λαμβάνεται για ένα χρονικό διάστημα έως 30 ημέρες από τη στιγμή που κάποιος εκτέθηκε στον ιό HIV.

U=U

Το U=U είναι μια καμπάνια της «Θετικής Φωνής». Θεωρώ πως αυτό είναι πολύ σημαντικό. Undetectable= Untransmittable. Και εξηγούμαι: Κάποιος που ζει με τον HIV και έχει μέσω της θεραπείας μη ανιχνεύσιμο φορτίο ιού, δεν μπορεί και να το μεταδώσει μέσω του σεξ.

Λίγα λόγια για τη «Θετική Φωνή»

Έχω την τύχη να συνεργάζομαι με τη «Θετική Φωνή», το Σύλλογο Οροθετικών Ελλάδος. Το έργο της είναι πολύ σημαντικό, ιδίως με τα check points.

Σε αυτά παρέχεται μεγάλη ενημέρωση εκεί και δεν είναι τυχαίο ότι ένα τεράστιο ποσοστό των διαγνώσεων του HIV που αγγίζει το 30% πανελλαδικά προέρχεται από τα check points.Εύκολα λοιπόν καταλαβαίνουμε ότι οι άνθρωποι αυτοί προσφέρουν μια ελευθερία. Να ρωτήσεις ό,τι θες χωρίς ταμπού και χωρίς να φοβούνται για την αντίδραση.

Παράλληλα τρέχει και το πρόγραμμα «Red Umbrella Athens», στο οποίο είμαι επιστημονικός υπεύθυνος, που είναι φορέας ενδυνάμωσης και υποστήριξης ανθρώπων που εργάζονται στο σεξ.

Αξίζει να αναφερθούμε και στην καμπάνια «I am positive» που είναι αφιερωμένη στη ενημέρωση κατά της προκατάληψης στον HIV και πραγματοποιήθηκε στις 21 & 22 Νοεμβρίου.

Τι κρατάμε;

Προφανώς ΟΛΑ! Ενημέρωση, πρόληψη, προστασία. Πάνω απ’ όλα ο τίτλος που έδωσε ο Αντώνης Πούλιος. «Το AIDS είναι πια μια κοινωνική ασθένεια». Ας την αντιμετωπίσουμε ως τέτοια και ας αποτινάξουμε κάθε τι που μας τραβάει πίσω.

[dynamic-sidebar id=”post-area-diabaste”]