Το συγκλονιστικό ερώτημα του Αριστείδη Χερουβείμ, θείου των 5χρονων διδύμων που κάηκαν στο Μάτι, όχι μόνο δεν απαντήθηκε αλλά επαναλήφθηκε με τον πιο αναπάντεχο και δικονομικά σκληρό τρόπο που υπάρχει: Η Εβελίνα και η Μαρίλια σβήστηκαν ξανά από τον χάρτη, αφού δεν εκπροσωπήθηκαν στο δικαστήριο. Βλέπετε, η μαμά τους Βασιλική Χερουβείμ κάηκε μαζί τους και ο νόμος προβλέπει την εκπροσώπηση μόνο από συγγενείς α’ βαθμού. Έσβησαν τα παιδιά, αυτό επιτρέπεται;
Σύμφωνα με την νομοθεσία, ναι επιτρέπεται, επιβεβαιώνοντας για μία ακόμα φορά αυτό που έλεγε ο Τζορτζ Μπίζος, ο περίφημος δικηγόρος του Μαντέλα: Ο νόμος δεν είναι πάντα δίκαιος, όχι τουλάχιστον με την έννοια που αντιλαμβάνεται το δίκαιο ο μέσος άνθρωπος. Όμως dur lex, sed lex, αυστηρός νόμος αλλά νόμος.
Αυτό άκουγαν οι επιζώντες από την πρώτη στιγμή αυτής της ανείπωτης τραγωδίας και το αποδέχθηκαν με τεράστια αξιοπρέπεια, απέραντη οδύνη και ιώβεια υπομονή. Χωρίς μαζικά συλλαλητήρια, χωρίς ομιλίες και πανό στις πλατείες. Η πάνδημη θλίψη για το Μάτι ήταν ειλικρινής, βαθιά αλλά σπαρακτικά σιωπηλή. Εδώ και επτά χρόνια, οι χαροκαμένοι συγγενείς ανεβαίνουν έναν νομικό και δικαστικό Γολγοθά, για τον οποίο οι 104 νεκροί και οι δεκάδες πολυεγκαυματίες αποτελούν πλημμέλημα.
«Όταν κληθώ να καταθέσω, θα μιλήσω και για τις ανιψιές μου και είτε θέλουν οι κατηγορούμενοι και οι δικηγόροι τους να ακούσουν είτε δεν θέλουν εγώ θα μιλήσω και γι’ αυτές τις αθώες ψυχές που έφυγαν άδικα», είχε υποσχεθεί ο θείος τους. Και το έκανε. «Εύχομαι να μη ζήσει κάποιος αυτό που έζησα εγώ και η οικογένειά μου. Δεν γνωρίζουν πως είναι να μαζεύεις μισοκαμένα παιχνίδια από τον κήπο».
Η εισαγγελέας της έδρας στην τελική της αγόρευση ακροβατούσε μεταξύ λογικής και ευαισθησίας και πάλευε μεταξύ ειλικρινούς συμπόνιας και μιας αναπόδραστης ανάγκης να τηρηθεί ο νόμος. «Στέκονται (σ.σ: οι επιζώντες) με αξιοπρέπεια απόλυτη και ξέρω ότι δεν θέλουν κάποιος να υποστεί ποινή χωρίς να φταίει. Τον νόμο πρέπει να τον προσκυνήσουμε, αυτό είναι η Δημοκρατία και όχι ο νόμος του καθενός. Ξέρω ότι η απώλεια δεν θα αναπληρωθεί ποτέ, αλλά την ευθύνη δεν μπορούμε να τη μετακυλήσουμε σε κάποιον που δεν ευθύνεται. Η χώρα έχει υποφέρει από κακούς νόμους, αλλά και από λαϊκά δικαστήρια παλαιότερα».
Αυτός ο εισαγγελικός λόγος θα μπορούσε να σταθεί και στη δίκη για τα Τέμπη, για το Σάμινα, για την Μάνδρα. Όχι επειδή οι περιπτώσεις είναι ίδιες, αλλά επειδή σε όλες ανεξαιρέτως το κράτος ηττήθηκε βαριά και απόλυτα. Όμως αν κάτι υπάρχει που μπορεί να κρατήσει ενωμένη και όρθια μια κοινωνία, είναι η εμπιστοσύνη στους θεσμούς. Και αν κάτι μπορεί να παρηγορήσει, είναι πως οι νεκροί πεθαίνουν μόνο όταν ξεχαστούν.
Εβελίνα και Μαρίλια Χερουβείμ, παρούσες.