Δύσκολα περιγράφεται το σοκ που βίωσε ο πλανήτης, παρακολουθώντας την άνευ προηγουμένων αήθη επίθεση του Αμερικανού προέδρου και του αντιπροέδρου του στον εκλεγμένο ηγέτη μιας ευρωπαϊκής χώρας. Και κανείς δεν ξέρει τι μπορεί να ακολουθήσει. Αν αυτό ήταν όντως το πάτημα του κουμπιού για έναν τρίτο παγκόσμιο πόλεμο ή η θρυαλλίδα των εξελίξεων που θα γεννήσει την πραγματικά ενωμένη Ευρώπη.

Τα βίντεο που έκαναν τον γύρο του κόσμου με την επεισοδιακή συνάντηση Τραμπ-Ζελένσκι στο Οβάλ Γραφείο σκόρπισαν ρίγη σε όλο τον ελεύθερο, δημοκρατικό κόσμο. Ήταν το τέλος της διπλωματίας όπως την γνωρίζαμε και ένα βαρύ πλήγμα στα ζωτικά σημεία της ευρωατλαντικής συμμαχίας που σφυρηλατήθηκε στις στάχτες του β’ παγκοσμίου πολέμου. Τι κάνει λοιπόν η Ευρώπη;

Οι αντιδράσεις ήταν ομολογουμένως ακαριαίες. Γαλλία, Γερμανία, Ισπανία, Εσθονία, Πολωνία, Σουηδία, Λιθουανία, Τσεχία ήταν μεταξύ των πρώτων κρατών που έστειλαν μηνύματα στήριξης στον Ζελένσκι. Αλλά παραμένουν μεμονωμένες, αποσπασματικές, σχεδόν αμήχανες. Κομμάτια ατάκτως ερριμένα σε ένα γεωπολιτικό παζλ, η εικόνα του οποίου δεν πρόκειται να ολοκληρωθεί αν δεν μπει στη θέση του και το τελευταίο κομμάτι αυτής της ηπείρου. Της Γηραιάς Ηπείρου που βιώνει την εισβολή της Ρωσικής αρκούδας στη γη της και δεν μπορεί πια να στηριχθεί στους Αμερικανούς συμμάχους. Οι ΗΠΑ του Ντόναλντ Τραμπ είναι πια μια άγνωστη, απρόβλεπτη χώρα.

Οι κυβερνήσεις βέβαια δεν είναι ακτιβιστικές οργανώσεις. Δεν περιμένει κανείς να συγκεντρωθούν με πλακάτ έξω από τον Λευκό Οίκο και να διαδηλώσουν για την παγκόσμια ειρήνη. Όμως πλέον έχουν ιστορική ευθύνη να ανασυνταχθούν. Η στρατιωτική άμυνα και η ασφάλεια της Ευρώπης δεν είναι κάτι που μπορεί να αντιμετωπίζεται αποσπασματικά ανάλογα με την γενναιότητα, τα συμφέροντα ή τους δισταγμούς ορισμένων. Και σίγουρα όχι με τις γραφειοκρατικές διαδικασίες των Βρυξελλών ή με τις επιλεκτικές συσκέψεις ανά μπλοκ κρατών. Όταν ο Κυριάκος Μητσοτάκης λέει πως η Ευρώπη πρέπει να αποκτήσει ενιαία φωνή, έχει δίκιο. Αλλά αυτό θα πρέπει να το καταλάβουν όλοι οι Ευρωπαίοι ηγέτες, ιδιαίτερα εκείνοι που φιλοδοξούν να είναι πρώτοι μεταξύ ίσων.

Αν κάποιος κοιτάει από ψηλά πως κινούνται τα πιόνια σε αυτή την απίθανη γεωπολιτική σκακιέρα, για το μόνο που μπορεί να δηλώνει σίγουρος είναι πως σε αυτό το παιχνίδι οι κανόνες αλλάζουν διαρκώς. Και αν η Ευρώπη συνεχίσει να παίζει έτσι, στο τέλος θα χάσει.

Πρέπει να φτιάξει ομάδα και οι φανέλες να γράφουν «Ηνωμένες Πολιτείες της Ευρώπης». Φυσικά δεν είναι εύκολο, άλλωστε αυτό είναι το πολύτιμο τίμημα της δημοκρατίας. Η Ευρωπαϊκή Ένωση αποτελείται από 27 κυρίαρχα κράτη, τα οποία λογοδοτούν στα κοινοβούλια και στους πολίτες τους. Όμως σε κρίσιμες στιγμές της ιστορίας, ο ελεύθερος κόσμος έχει μία μόνο επιλογή και αυτή είναι η ισχύς εν τη ενώσει.

Υ.Γ: Όταν πριν από τρία χρόνια ο Πούτιν εισέβαλλε στην Ουκρανία, οι Αμερικανοί προσέφεραν στον Ζελένσκι ένα ασφαλές καταφύγιο εκτός Ουκρανίας. «Δεν θέλω βόλτα. Θέλω πυρομαχικά», είχε απαντήσει ο «zero to hero» Ζελένσκι. Και παραφράζοντας το διαχρονικό δίλημμα του Σαίξπηρ «to be or not to be» διαβεβαίωσε: We will be.