Δρασκελώντας το κατώφλι της Σκουφά, βλέπεις ότι η Ειρήνη Ηλιοπούλου έχει δημιουργήσει στον χώρο της γκαλερί μία εγκατάσταση-φάρμα. Δύο σκάφες γεμάτες χώμα και βρύα, όπου μέσα έχει τοποθετήσει τα μικρά γλυπτά, «75 στον αριθμό», όπως μας λέει η ίδια η ζωγράφος, που ξεκίνησε να δημιουργεί το 2021: αγελάδες, στο πρότυπο της Μπέλλας, πολλές κατσίκες, μία οικογένεια γουρουνιών, πτηνά, πάπιες, κότες, κοκόρια, δύο κουνέλια, ο γαϊδαράκος Χάρης, που περιφέρεται ούτως ή άλλως και σε άλλα έργα, σκυλιά και γάτες.

«Είναι η πρώτη φορά που αφιερώνω μία ολόκληρη ατομική έκθεση σε ζώα», μας λέει η Ειρήνη Ηλιοπούλου. «Τα εμπνεύσθηκα από τα ζώα που βλέπω στα ταξίδια μου, τα τελευταία επτά χρόνια, τα καλοκαίρια στην Κάσο. Αγάπησα πολύ αυτό το νησί, το υιοθέτησα και με υιοθέτησε. Εκεί τα ζώα είναι ελεύθερα, περνούν γύρω από το σπίτι. Το 2020 ξεκίνησα κάνοντας πολλά σχέδια, ενώ το 2021, το 2022 και το 2023 συνέχισα κάνοντας μικρά κεραμικά γλυπτά. Μετά τα επιζωγράφισα. Χαιρόμουν πολύ που τα έφτιαχνα. Αρχισε να δημιουργείται έτσι μία φάρμα. Οταν πλήθυναν αρκετά, ξεκίνησα να κάνω και ζωγραφικά έργα με αντίστοιχα θέματα. Ετσι συγκεντρώθηκαν και τα 25 μικρά και μεγάλα έργα που παρουσιάζονται στην παρούσα έκθεση. Σε κάποια από αυτά έχω αναδημιουργήσει παλαιότερα αγαπημένα μου τοπία, που πλέον δεν έχω, στα οποία τοποθέτησα κάποια ζώα. Είναι νέα έργα. Για παράδειγμα, σ’ ένα έργο, ένας άνδρας έβγαινε μέσα από τις ντοματιές. Στο νέο έργο, στη θέση του άνδρα, ξεπροβάλλει ο γαϊδαράκος Χάρης. Εγινε αυτό το πάντρεμα, το οποίο θεωρώ πολύ δημιουργικό και εντελώς δικό μου».

Ακούγεται ενθουσιασμένη με τη νέα της θεματική των ζώων, που της έδωσε μεγάλη πληρότητα: «Η σχέση μου με τα ζώα που παρουσιάζω στην έκθεση είναι βιωματική. Στην Κάσο τα τάιζα, τους μιλούσα, τα παρατηρούσα. Μπορεί συχνά η σχέση μας με τα ζώα, ειδικά τα κατοικίδια, να λειτουργεί ως υποκατάστατο των σχέσεων με τους ανθρώπους, όμως αυτό είναι το πρώτο επίπεδο. Στη συνέχεια η σχέση γίνεται ισότιμη. Το γατί που έχουμε στο σπίτι μας στην Αθήνα, ο Κάτης, που στα κρητικά και τα κασιώτικα σημαίνει γάτος, είναι μέλος της οικογένειας. Πιστεύω ότι η χαρά που ένιωσα φτιάχνοντας τα έργα μεταφέρεται και στον θεατή της έκθεσης. Εχουμε ανάγκη από χαρά και γαλήνη. Αυτή η έκθεση είναι πλησίασμα στην αθωότητα με τον δικό μου τρόπο, που είναι η ζωγραφική. Τα ζώα μαλακώνουν την ψυχή μας και συμβάλλουν στην επικοινωνία. Στην Αθήνα, οι άνθρωποι είμαστε κουμπωμένοι. Οποιος επιτρέψει στον εαυτό του να κάνει αυτό το άνοιγμα στην επικοινωνία, μόνο κερδισμένος μπορεί να βγει».

Ανεπιτήδευτη αθωότητα

Στα κείμενα που συνοδεύουν την έκθεση της Ειρήνης Ηλιοπούλου, ο δημοσιογράφος Νίκος Γ. Μαστροπαύλος επισημαίνει ότι «η εικαστική κοινότητα των ζώων της Ειρήνης Ηλιοπούλου συμβολίζει την ανθρώπινη αναζήτηση της υπέρτατης, ανεπιτήδευτης αθωότητας της ζωής». Από την πλευρά της, η συγγραφέας Andrea Schroth γράφει: «Η ζωγράφος έχει συχνά αντλήσει στην πορεία της από τη δεξαμενή των ζώων της φαντασίας της, πλάσματα του ζωικού βασιλείου, βάζοντάς τα δεξιοτεχνικά και ταχυδακτυλουργικά στα τοπία της, άλλοτε μισοκρυμμένα, άλλοτε καμουφλαρισμένα, σαν σε κρυφτό».

Παράλληλα, η ιστορικός Τέχνης Λουίζα Καραπιδάκη τονίζει: «Οι παραστατικές εικονογραφικές διατυπώσεις της αφηγούνται με εύθυμη διάθεση και δυναμικό ρεαλισμό, αν και ενίοτε μοιάζουν με ιδεαλιστικές δημιουργίες της φαντασίας, καθημερινές ιστορίες από το ζωικό βασίλειο και μας μεταφέρουν σε κόσμους οικείους και συνάμα ανοίκειους. Στις παραδεισένιες εικονογραφίες της, ανάμεσα στη ζωηρή βλάστηση και τις υδάτινες περιοχές πρωταγωνιστούν διάφορα ζώα μιας φανταστικής φάρμας. Οι πλημμυρισμένες στο φως συνθέσεις προβάλλουν δεξιοτεχνικά τα ζωογόνα χρώματα της υπαίθρου και σε συνδυασμό με τις αέναες κινήσεις των ζώων αναδύουν το αίσθημα της ζωντάνιας και της χαράς της ζωής».

INFO

Ειρήνη Ηλιοπούλου, «Η κοινωνία της Μπέλλας και του Χάρη: Μια φάρμα». Γκαλερί Σκουφά, εγκαίνια Πέμπτη 16 Ιανουαρίου (19:30-21:30). Διάρκεια έκθεσης έως τις 8 Φεβρουαρίου 2025. Σκουφά 4, Κολωνάκι, τηλ.: 2103643025.