Στους πρώτους τέσσερεις μήνες του προγράμματος η μέση τιμή ανά τετραγωνικό αυξήθηκε κατά 1,8%, αντί για 1,6% που ήταν στο σύνολο της αγοράς (+0,2%). Σύμφωνα με την ανάλυση της ReDataset, της Resolute Cepal Greece, στο ανάλογο πρώτο τετράμηνο του «Σπίτι μου 1», η μέση τιμή είχε αυξηθεί κατά 2,3%, με το σύνολο της αγοράς να είχε άνοδο 1,3% (+1%). Οι μεσίτες αποδίδουν τη μεγαλύτερη του αναμενομένου αύξηση των τιμών ακινήτων και στα δύο προγράμματα, αν και παραδέχονται ότι το δεύτερο είχε μικρότερη επίπτωση από το πρώτο και πως είναι «αναπόφευκτο, κάθε φορά που υπάρχει μία επιδότηση, να υπάρχει και άνοδος της ζήτησης, άρα και άνοδος των τιμών από τους ιδιοκτήτες».

Αύξηση προσφοράς

Το «κλειδί» για μείωση της ανόδου των τιμών είναι η αύξηση της προσφοράς. Να υπάρχουν περισσότερα ακίνητα προς πώληση και ενοικίαση και σύμφωνα με ανάλυση της ReDataset, της Resolute Cepal Greece (RCG), η προσφορά επιλέξιμων ακινήτων είχε καταγράψει σημαντικά υψηλότερη αύξηση, 30,7%, έναντι 28,8% στο σύνολο της αγοράς. Βέβαια, αυτά αφορούν το τετράμηνο και ενδέχεται η τάση για άνοδο τιμών να ενισχυθεί. Υπενθυμίζεται ότι για όλη τη διάρκεια του «Σπίτι μου 1» η μέση τιμή αυξήθηκε 4,7% και η προσφορά επιλέξιμων ακινήτων κατά 41,8%, ενώ σε όλη την υπόλοιπη αγορά η άνοδος ήταν μόλις 2,6% και 39,6%. Η αύξηση της προσφοράς είναι θετική εξέλιξη, όμως, όπως επισημαίνουν οι επαγγελματίες του κλάδου, το έλλειμμα είναι μεγάλο υπέρ της ζήτησης. Εξηγούν ότι «για να έρθει σε ισορροπία η σχέση προσφοράς και ζήτησης και να σταματήσουν μεγάλες ετήσιες αυξήσεις στις τιμές, λείπουν από την αγορά περισσότερα από 200.000 ακίνητα». Στο ερώτημα πού μπορούν να βρεθούν, απαντούν πως «υπάρχουν 600.000 με 700.000 κλειστά ακίνητα. Αν δεν έρθουν σημαντικά κίνητρα για να ανοίξουν τουλάχιστον τα 50.000 από αυτά, η κατάσταση δεν μπορεί να αναστραφεί μόνο με την άνοδο της οικοδομής».

Η πρόοδος

Τα στοιχεία προόδου του προγράμματος δείχνουν ότι, παρά τις προκλήσεις, οι ενδιαφερόμενοι είναι πολλοί και οι τράπεζες προχωρούν τις διαδικασίες. Από την άλλη πλευρά, η περιορισμένη διαθεσιμότητα ακινήτων, η αναμενόμενη αύξηση τιμών, αλλά και η γραφειοκρατία φαίνεται να είναι οι λόγοι που ενώ η διαδικασία προχωρά, δεν… «τρέχει». Σύμφωνα με τα νέα στοιχεία, συνολικά στο πλαίσιο έχουν ενταχθεί λίγο πάνω από 6.100 δάνεια, συνολικής αξίας κοντά στα 735 εκατ. ευρώ. Αν μη τι άλλο, αυτό δείχνει ότι η απορρόφηση των ευρωπαϊκών πόρων έχει ξεπεράσει το 38%. Οι μεσίτες κάνουν λόγο για σημαντικό «αγκάθι», που είναι η καθυστέρηση στην εκταμίευση των δανείων. Πέρα από τους όρους που πρέπει να πληροί το ακίνητο, όλα πρέπει να περάσουν από πιστοποίηση και έλεγχο. Ο νομικός και τεχνικός έλεγχος του ακινήτου, η μεταγραφή του συμβολαίου στο Κτηματολόγιο και η εγγραφή της προσημείωσης είναι αρκετά για να καθυστερήσει έως και εβδομάδες η εκταμίευση και άρα η αγορά ενός ακινήτου.

Τα δάνεια

Δεδομένου ότι ο μέσος όρος των δανείων μέχρι τώρα είναι στις 120.250 ευρώ, φαίνεται ότι οι περισσότεροι δεν πάνε στο άνω όριο του προγράμματος με μέσο όρο εμβαδού των ακινήτων τα 91,5 τ.μ. Τα στοιχεία δείχνουν πως το μέσο ετήσιο εισόδημα σε όσους έχουν πάρει έγκριση είναι κοντά στις 24.000 ευρώ. Το 31,5% είναι νοικοκυριά με εισόδημα 24.000-36.000 ευρώ. Στα χαμηλότερα εισοδήματα, το 9,61% δήλωσε μέχρι 12.000 ευρώ και μόλις το 1,75% είχε εισόδημα 36.000 ευρώ έως 44.000 ευρώ.