Ημουν 9-10 ετών όταν πρωτοείδα την επική ταινία στην τηλεόραση. Θυμάμαι πως είχα εντυπωσιαστεί με τη χολιγουντιανή υπερπαραγωγή, τα κοστούμια και τα σκηνικά, ενώ δύο στιγμιότυπα χαράχτηκαν ανεξίτηλα στη μνήμη μου: Στο πρώτο, η Σκάρλετ Ο’ Χάρα ράβει ένα σμαραγδί φόρεμα από τις κουρτίνες της, επιλέγοντας να μην αφήσει τον εμφύλιο να νικήσει την ίδια. Στο δεύτερο, το πλάνο ανοίγει καθώς περπατά με τα χρυσοποίκιλτα ρούχα της, αποκαλύπτοντας δεκάδες, αν όχι εκατοντάδες, θύματα του πολέμου. Οσοι έχουμε ζήσει το πέρασμα από τις παχιές στις ισχνές αγελάδες, όσοι αντιλαμβανόμαστε την παγκόσμια πολιτική πόλωση, σίγουρα καταλαβαίνουμε πως αυτό το αντιπολεμικό έργο είναι πιο επίκαιρο από ποτέ.

 Πρωταγωνιστές

Την πρωτότυπη θεατρική διασκευή για το θέατρο υπογράφουν η Ιόλη Ανδρεάδη και ο Αρης Ασπρούλης, μεταφέροντάς μας το άρωμα και τις μουσικές του αμερικανικού Νότου, μέσα από ένα εξαιρετικό καστ πρωταγωνιστών.

Στον ρόλο της ατίθασης και γοητευτικής Σκάρλετ Ο’ Χάρα θα δούμε την ταλαντούχα Λένα Παπαληγούρα, ενώ τον αινιγματικό Ρετ Μπάτλερ ενσαρκώνει ο Ορέστης Τζιόβας. Στους υπόλοιπους ρόλους συναντάμε τους: Ομηρο Πουλάκη (Ασλεϊ), Γεράσιμο Γεννατά (Τζέραλντ), Ιφιγένεια Καραμήτρου (Μέλανι), Idra Kayne (Μάμι), Θάνο Κόνιαρη (Τσαρλς/Φρανκ), Δάφνη Καμμένου (Ελεν) και Ελευθερία Πάλλα (Σου Ελεν), ενώ την παράσταση πλαισιώνει μουσικά ζωντανά ο κορυφαίος Ελληνας μπασίστας Γιώργος Παλαμιώτης.

Η κινηματογραφική μεταφορά του μυθιστορήματος άφησε ανεξίτηλο σημάδι στην ιστορία του σινεμά. Με πρωταγωνιστές την αξεπέραστη Βίβιαν Λι στον ρόλο της Σκάρλετ Ο’ Χάρα και τον γοητευτικό Κλαρκ Γκέιμπλ ως Ρετ Μπάτλερ, η ταινία κατέκτησε οκτώ βραβεία Οσκαρ και εντυπωσίασε εκατομμύρια θεατές παγκοσμίως. Η ερμηνεία της Λι ως δυναμική και πεισματάρα Σκάρλετ θεωρείται εμβληματική, ενώ η χημεία της με τον Γκέιμπλ δημιούργησε ένα από τα πιο θρυλικά κινηματογραφικά ζευγάρια.

Αξίζει να σημειωθεί πως η Αμερικανίδα ακαδημαϊκός και πρόεδρος του Τμήματος Θεάτρου του Πανεπιστημίου του Μπρούκλιν στη Νέα Υόρκη, Λόρα Τέσμαν, διάβασε την ελληνική διασκευή και δήλωσε πως πρόκειται για «ιστορική διόρθωση». Κατά την ίδια, «οι χαρακτήρες της Μίτσελ αναδύονται καθαρά και ζωντανά, αναγεννημένοι με την επείγουσα και σύγχρονη σημασία τους, τόσο ως λαμπεροί ήρωες όσο και ως τραγικοί αντιήρωες».

Η συγγραφέας

Η συγγραφέας του μυθιστορήματος του 1936 έχει μια ιστορία εξίσου ενδιαφέρουσα με το έργο της. Κόρη ενός συντηρητικού δικηγόρου και μιας μαχητικής σουφραζέτας, η Μάργκαρετ Μίτσελ έζησε έντονα την εποχή της τζαζ και εργάστηκε ως δημοσιογράφος πριν αφοσιωθεί στη συγγραφή. Γαλουχήθηκε με ιστορίες για τον ηρωισμό του Νότου κατά τη διάρκεια του αμερικανικού εμφυλίου, γεγονός που επηρέασε βαθιά το έργο της.

Η δημιουργία της Σκάρλετ Ο’ Χάρα, μιας γυναίκας τολμηρής, χειραφετημένης και γοητευτικής, την κατέστησε μια συγγραφέα πρωτοπόρο για την εποχή της. Δημιούργησε μια ηρωίδα που αμφισβητούσε τους παραδοσιακούς ρόλους των γυναικών, επιδεικνύοντας ισχυρή θέληση, επιχειρηματικό πνεύμα και μια αμείλικτη επιθυμία για επιβίωση, στοιχεία που δεν ήταν συνηθισμένα για τις ηρωίδες της λογοτεχνίας του 20ού αιώνα. Η επιτυχία του μυθιστορήματός της, που τιμήθηκε με Πούλιτζερ και γνώρισε παγκόσμια απήχηση, επισφράγισε την καινοτόμο ματιά και την ικανότητά της να δημιουργεί χαρακτήρες που αντηχούν διαχρονικά… μέχρι τον Πειραιά μας.