Μετά την τουρκική εισβολή, το 1974, η φωτογράφος ζει και εργάζεται στην Αθήνα. Οπως εκατοντάδες χιλιάδες Ελληνοκύπριοι, είδε την οικογενειακή περιουσία της να χάνεται από τη μια μέρα στην άλλη, μαζί και ένα κομμάτι από τη ζωή της.

«Το σπίτι μας βρίσκεται στην κατεχόμενη Λευκωσία, πίσω από το “Λήδρα Πάλας”. Το 2004 όταν οι Τούρκοι άνοιξαν τα σύνορα πήγα για πρώτη φορά. Βίωσα ένα τρομερό συναίσθημα, μια λαχτάρα να ξαναδώ το σπίτι μου. Το 1974 ήταν σχεδόν καινούργιο. Oμως όταν ξαναπήγα μετά από τριάντα χρόνια, πώς είναι μια κοπέλα που τη βλέπεις γριά, μια τέτοια εικόνα. Απεριποίητο, με πεσμένους σοβάδες, δεν το είχαν συντηρήσει καθόλου», λέει η Μαίρη Χριστοφίδη στον Ελεύθερο Τύπο. Στο σπίτι δεν έμενε μία αλλά τέσσερις οικογένειες Τούρκων. «Τους φέρανε από τα χωριά της Πάφου και τους εγκαταστήσανε στην ίδια γειτονιά για να μη νιώθουνε αποκομμένοι».

Με τα πολλά οι σημερινοί ένοικοι του σπιτιού ανοίξανε την πόρτα στη φωτογράφο και τη συνοδεία της. «Βρήκα το κρεβάτι μου, αρκετά πράγματά μας. Τα πολύτιμα, όπως το πιάνο, τα είχανε πάρει. Ανοιξα την ντουλάπα για να δω αν έμεινε κάτι μέσα από αυτά που είχα…».

Η ίδια συγκίνηση διατρέχει ολόκληρο το έργο της μαζί με τις έννοιες της μνήμης και της νοσταλγίας. Οπως οι φωτογραφίες της από την Πράσινη Γραμμή που «πληγώνουν την ψυχή». Τα τελευταία είκοσι πέντε χρόνια η Μαίρη Χριστοφίδη έχει αποτυπώσει την αλήθεια της σε περισσότερες από 10.000 λήψεις. Εξήντα, ασπρόμαυρες ως επί το πλείστον, μοναδικές φωτογραφικές στιγμές παρουσιάζονται στο Μουσείο Πιερίδη, υπό τον τίτλο «Επιστροφή στην Κύπρο» (2-12-2017/12-2-2018), αναπτύσσοντας ένα δυνατό διάλογο με τα εκθέματα του Μουσείου.

3.000 αρχαιότητες

Το Μουσείο Πιερίδη είναι το παλαιότερο ιδιωτικό μουσείο της Κύπρου και στεγάζεται στο προγονικό σπίτι της οικογένειας Πιερίδη που δημιουργήθηκε το 1829. Σε αυτό το υπέροχο, αποικιακού ρυθμού σπίτι, με τις 3.000 αρχαιότητες που αφηγούνται 9.000 χιλιάδες χρόνια ιστορίας και αποτελεί συγχρόνως μουσείο του εαυτού του, μας υποδέχτηκε ο κ. Δημήτρης Πιερίδης, γόνος μιας από τις παλαιότερες οικογένειες της Κύπρου με υπέρμετρη προσφορά στον ελληνικό πολιτισμό, συνεχιστής πέντε γενεών φανατικών συλλεκτών. «Η εικαστική δημιουργία», είπε, ομορφαίνει τη ζωή μας και εξευγενίζει την κοινωνία. Αποτελεί χαρά και προνόμιο για το μουσείο μας να φιλοξενεί την έκθεση της Μαίρης Χριστοφίδη».

Η έκθεση εγκαινιάστηκε το Σάββατο 2 Δεκεμβρίου, από τον πρέσβη της Ελλάδας στην Κύπρο, κ. Ηλία Φωτόπουλο, παρουσία διακεκριμένων προσωπικοτήτων από την Ελλάδα και την Κύπρο. Ανάμεσά τους ήταν η διευθύντρια της Εθνικής Πινακοθήκης Μαρίνα Λαμπράκη-Πλάκα, η πρώην επίτροπος Παιδείας και Πολιτισμού, Ανδρούλα Βασιλείου, αλλά και ο Πλάτων Ριβέλλης, από τον οποίο η Μαίρη Χριστοφίδη διδάχτηκε τα μυστικά της τέχνης της.
Ενα μεγάλο μέρος του έργου της ορίζεται από την ανθρωποκεντρική ματιά της στον κόσμο που ξεκινάει από την Κύπρο και απλώνεται μέχρι την Κούβα και την Κορέα… «Η τεράστια αυτή ανθρωπογεωγραφία αποκαλύπτει τη δική της συγκίνηση απέναντι στον άνθρωπο και την ιστορία του», επισημαίνει ο επιμελητής της έκθεσης Τάκης Μαυρωτάς.

«Μου αρέσει πάρα πολύ ο άνθρωπος στα έργα μου», σημειώνει η φωτογράφος. Ιδιαίτερη είναι η ευαισθησία της απέναντι στα παιδιά. «Τα φωτογραφίζω στο χώρο τους, στο δρόμο. Οι περισσότερες φωτογραφίες που τραβάω είναι στο δρόμο. Με ενδιαφέρουν, επίσης, το φως και το χρώμα αλλά και η αισθητική του κάδρου».
Μέχρι την έλευση της ψηφιακής φωτογραφίας το έργο της Μαίρης Χριστοφίδη ήταν αποκλειστικά ασπρόμαυρο. Σήμερα πειραματίζεται και με το χρώμα. «Η έγχρωμη φωτογραφία», λέει, «δεν είναι εύκολη γιατί το χρώμα σε παρασύρει…».

Aποστολή στην Κύπρο
Αντώνης Καρατζαφέρης
Από την έντυπη έκδοση του Ελεύθερου Τύπου