«Τα μνημεία της Αμφίπολης χρήζουν άμεσης συντήρησης και ανάδειξης», τόνισε η αναπληρώτρια διευθύντρια της Εφορείας Αρχαιοτήτων Σερρών, Πηνελόπη Μάλαμα, στη χθεσινή συνεδρίαση του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου. Αντικείμενο της συζήτησης ήταν η προμελέτη για τη διαχείριση του ευρύτερου αρχαιολογικού χώρου της Αμφίπολης, η οποία εγκρίθηκε ομόφωνα.

Η ανάδειξη του αρχαιολογικού χώρου εντάσσεται στο διμερές διασυνοριακό πρόγραμμα Ελλάδας-Βουλγαρίας Interreg και χρηματοδοτείται με 1,3 εκατομμύρια ευρώ από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης. Πρόσφατα η Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας, στην οποία ανήκει η παραπάνω πρωτοβουλία, ανακοίνωσε και την ένταξη στο ΕΣΠΑ, με 1,5 εκατ. ευρώ, του έργου για την προστασία και ανάδειξη του ταφικού μνημείου στο λόφο Καστά.

Σύμφωνα με τη διευθύντρια Προϊστορικών-Κλασικών Αρχαιοτήτων του ΥΠΠΟ, Ελενα Κουντούρη, το συγκεκριμένο πρόγραμμα αφορά σε τουριστικές διαδρομές που θα συνενώσουν μεταξύ τους σπουδαία μνημεία του χώρου, αλλά δεν προβλέπει έργα μεγάλης κλίμακας, όπως είναι οι αναστηλώσεις. Στη συνεδρίαση τέθηκε, ωστόσο, ένα πλαίσιο αρχών για τη μελλοντική, συστηματική ανάδειξη των μνημείων της Αμφίπολης. «Μπαίνουν οι βάσεις», επισήμανε η γενική γραμματέας του ΥΠΠΟ και προεδρεύουσα του Συμβουλίου, Μαρία Βλαζάκη, «για να προχωρήσουν συντεταγμένα οι μελέτες και τα έργα που απαιτούνται στον αρχαιολογικό χώρο».

Τα έργα που πρέπει να γίνουν στην Αμφίπολη είναι πολλά, όπως έγινε αντιληπτό από την προκαταρκτική μελέτη που συνέταξε η Διεύθυνση Προϊστορικών-Κλασικών Αρχαιοτήτων σε συνεργασία με την τοπική Εφορεία, το Δήμο Αμφίπολης και την Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας. Με περίμετρο τείχους 7,5 χιλιομέτρων, εσωτερική έκταση 2.500 χιλιάδες στρέμματα και πολλά διάσπαρτα μνημεία, παρά το γεγονός ότι ο χώρος έχει ελάχιστα ανασκαφεί, καταλαβαίνει κανείς πως το στοίχημα της ανάδειξης θα είναι δύσκολο. Η αναλυτική τεκμηρίωση των μνημείων, η παθολογία τους, οι προτάσεις για τη δημιουργία τριών διαδρομών αλλά και το πλαίσιο αρχών για μελλοντική ανάδειξη του χώρου περιλαμβάνονται στα τρία τεύχη της προκαταρκτικής μελέτης.

Η μεγάλη έκταση του χώρου σε συνδυασμό με την άναρχη βλάστηση καθιστούν σήμερα τα μνημεία μη αναγνώσιμα για το κοινό. Επιπλέον, πολλά από αυτά παρουσιάζουν απώλεια υλικού και ρηγματώσεις. Σε άλλα, όπως είναι τα κατάλοιπα της εμβληματικής γέφυρας του ποταμού Στρυμόνα, η οποία ήταν κατασκευασμένη από ξύλινους πασσάλους και κατέληγε στο βόρειο σκέλος του τείχους, απαιτείται άμεση αλλαγή στεγάστρου. Ιδιαίτερα όταν το στέγαστρο, αν και μη επισκέψιμο, περιλαμβάνει αμίαντο, όπως συμβαίνει στη συγκεκριμένη περίπτωση
Σε πρώτη φάση θα δημιουργηθούν τρεις διαδρομές που θα ενοποιήσουν ισάριθμες ομάδες μνημείων. Η πρώτη, με μήκος 200 μέτρα, θα ξεκινάει από το Μουσείο και θα καταλήγει στα κατάλοιπα κυκλικού προμαχώνα. Η δεύτερη, με μήκος 1 χιλιόμετρο, θα οδηγεί στα μνημεία του βορείου τείχους, διατρέχοντας ένα ειδυλλιακό περιβάλλον και η τρίτη διαδρομή, με μήκος 2 χιλιόμετρα, θα κατευθύνει τους επισκέπτες στο συγκρότημα του Γυμνασίου, των αρχαίων κατοικιών και τις χριστιανικής Ακρόπολης. Παράλληλα σχεδιάζεται η μετατροπή ενός παλιού σχολείου σε Κέντρο Πληροφόρησης Επισκεπτών.

Η Αμφίπολη ιδρύθηκε το 438/437 π.Χ. από τους Αθηναίους. «Η περίμετρος των τειχών της αντιστοιχεί στο άστυ της Αθήνας», σημείωσε ο επικεφαλής της διεύθυνσης Αναστήλωσης Αρχαίων Μνημείων, Δημοσθένης Σβολόπουλος, δίνοντας το μέτρο του μεγάλου μεγέθους που είχε η αρχαία πόλη. Για την πλήρη ανάδειξή της δεν θα απαιτηθούν μόνο μελέτες αλλά και πολλά χρήματα.

Αντώνης Καρατζαφέρης
[email protected]
Από την έντυπη έκδοση του Ελεύθερου Τύπου