Γράφει ο Γιώργος Ν. Παπαθανασόπουλος

Το Ναγκόρνο-Καραμπάχ είναι μια περιοχή εντός των συνόρων του Αζερμπαϊτζάν, με 150.000 περίπου κατοίκους, από τους οποίους το 92% είναι Αρμένιοι. Μετά τη διάλυση της ΕΣΣΔ οι χριστιανοί κάτοικοί του ανακήρυξαν ντε φάκτο την ανεξαρτησία τους, για να μην τεθούν υπό την
εξουσία της ισλαμικής εξουσίας των Αζέρων και υποστούν νέα γενοκτονία. Το Αζερμπαϊτζάν δεν δέχθηκε το γεγονός και μεταξύ του 1990 και του 1992 απέκλεισε κάθε επικοινωνία του με την Αρμενία και οποιαδήποτε άλλη χώρα. Συνέπεια ήταν πολλές ανθρώπινες απώλειες από την πείνα και την έλλειψη φαρμάκων και εφοδίων.

Οι Αρμένιοι τότε αντέδρασαν στρατιωτικά και πέτυχαν να απωθήσουν τους Αζέρους και να ανοίξουν δίοδο μεταξύ Αρμενίας και Ναγκόρνο-Καραμπάχ. Το 1994 υπήρξε παύση του πυρός και άρχισαν συνομιλίες για τη λύση του προβλήματος, αλλά δεν υπήρξε αποτέλεσμα στις πολύχρονες
διαπραγματεύσεις. Το Αζερμπαϊτζάν από τότε ετοιμαζόταν στρατιωτικά και διπλωματικά να εκδιώξει τους Αρμενίους από το Ναγκόρνο-Καραμπάχ.

Στρατιωτικά εξοπλιζόταν συστηματικά με σύγχρονα όπλα και διπλωματικά η αυταρχική κυβέρνησή του προωθούσε καλές σχέσεις με τη Δύση και τη Ρωσία. Παράλληλα, είχε αναπτύξει αδελφικές σχέσεις με το καθεστώς Ερντογάν, που για λόγους γεωπολιτικούς και θρησκευτικούς το βοηθάει με κάθε τρόπο. Το Αζερμπαϊτζάν όλα αυτά τα χρόνια περίμενε την ευκαιρία να επιτεθεί. Τη βρήκε στο τέλος του περασμένου Σεπτεμβρίου. Γνώριζε ότι είχε τη στρατιωτική υπεροχή και επετέθη με επιτυχία.

Αντίθετα, η Αρμενία είχε μόνο τη θεωρητική και λεκτική συμπαράσταση της Δύσης και της Ρωσίας και δεν φρόντισε να διατηρήσει ισορροπία στρατιωτικής ισχύος με το Αζερμπαϊτζάν. Ο πρωθυπουργός της Αρμενίας Νικόλ Πασινιάν στις 12 Νοεμβρίου 2020 υπέγραψε τη συμφωνία με το Αζερμπαϊτζάν για κατάπαυση του πυρός και απηύθυνε τηλεοπτικό μήνυμα στο λαό, ο οποίος, για την ταπεινωτική ήττα, διαδηλώνει και ζητεί την παραίτησή του. Σε αυτό εξήγησε ότι υπέγραψε την ταπεινωτική συμφωνία «γιατί αλλιώς θα χανόταν όλο το Ναγκόρνο-Καραμπάχ και θα κινδύνευαν με αιχμαλωσία και εξόντωση 20.000 Αρμένιοι αξιωματικοί και στρατιώτες».
Και πρόσθεσε: «Συλλέγουμε σήμερα τους πικρούς καρπούς της διαφθοράς, που υπήρχε από πολλές δεκαετίες, όταν ο πλούτος και οι πόροι της χώρας πήγαιναν στις τσέπες ανθρώπων πολύ γνωστών και όχι στην ανάπτυξη του Στρατού».

Το δίδαγμα από την ήττα της Αρμενίας είναι πως με σωστές διπλωματικές κινήσεις, γνώση των κινήσεων και της στρατηγικής του εχθρού, εξοπλισμό του στρατεύματος με τα πιο σύγχρονα μέσα, κατάλληλη εκπαίδευση, υψηλό ηθικό προσωπικού και λαού και προτεραιότητα στη διατήρηση της στρατιωτικής ισορροπίας αποτρέπουν τον κίνδυνο της ήττας.

Από την έντυπη έκδοση