Μαζί τους στον ισόβιο θρήνο είναι και οι γονείς, τα αδέλφια, οι  παππούδες και τα παιδιά των ανθρώπων που κάηκαν στο Μάτι.  Μαζί τους είναι και μια Ελλάδα που συμπονά αλλά και μια δεύτερη Ελλάδα που ξεχνά. Μια μάνα-πατρίδα που όταν  χρειάστηκε δεν μπόρεσε να προστατεύσει τα παιδιά της. Απέτυχε και στο Μάτι και στα Τέμπη. Δύο εθνικές τραγωδίες που δεν συμψηφίζονται αλλά προστίθενται η μία στην άλλη, κάνοντας βαρύ και ασήκωτο το βάρος του προσωπικού και εθνικού μας πένθους.

Οι ψυχολόγοι λένε πως το πένθος έχει πέντε στάδια. Άρνηση, θυμό, διαπραγμάτευση, κατάθλιψη και αποδοχή. Όμως όσοι χάνουν τους ανθρώπους τους με τόσο βίαιο και αναπάντεχο τρόπο επειδή κάποιοι εγκλημάτησαν και δεν έκαναν την δουλειά τους, χρειάζονται ένα ακόμα στάδιο: Την δικαίωση. Χωρίς αυτό παγιδεύονται στον θυμό και δεν μπορούν να φτάσουν στο τέρμα της βασανιστικής διαδρομής.

Είναι αυτό που είπε ο Νίκος Πλακιάς, πατέρας της Χρύσας και της Θώμης. «Πλέον ο πόνος μου δεν γίνεται δάκρυ. Γίνεται μίσος, οργή και θυμός». Είναι αυτό που είπε η Μαρία Καρυστιανού, μητέρα της Μάρθης. «Δικαίωση για μένα δεν είναι μόνο να τιμωρηθούν οι ένοχοι, αυτό σε μια πολιτισμένη χώρα γίνεται αυτόματα, αλλά να μην ξανασυμβεί αυτό το πράγμα. Να γίνει ο σιδηρόδρομος το πιο ασφαλές μέσο μετακίνησης για όλους».

Κακά τα ψέματα, η μόνη που μπορεί να αποδώσει την δικαίωση είναι η δικαιοσύνη. Ούτε η εξεταστική επιτροπή που παραμένει ένας πολιτικός θεσμός με όλες τις αγκυλώσεις και τις στρεβλώσεις που είδαμε, ούτε οι βαρύγδουπες δηλώσεις στα κανάλια, ούτε η επιλεκτική εργαλειοποίηση από τα κομματικά επιτελεία δεν μπορούν να υποκαταστήσουν την έρευνα και την τελική κρίση της δικαιοσύνης. Μια κρίση που πρέπει να είναι πέραν πάσης λογικής αμφιβολίας.

Πριν λίγες ημέρες, σχεδόν έξι ολόκληρα χρόνια μετά την τραγωδία με 102 νεκρούς στο Μάτι, ακούσαμε τον εισαγγελέα της έδρας να λέει «δεν μπορώ να δεχθώ ότι η καλύτερη υπηρεσία που μπορούσε να προσφέρει το κράτος στους πολίτες ήταν αυτό που έγινε». Πενήντα χρόνια από την Μεταπολίτευση, ούτε οι πολίτες πια μπορούν να το δεχθούν.