«Εχω διευθύνει όπερες, συμφωνίες, μπαλέτα, σχεδόν όλα του τα λόγια έργα», λέει ο Ηλίας Βουδούρης στον «Ε.Τ.» και επισημαίνει ότι «το 2005, όταν παρουσιάσαμε στο Μέγαρο Μουσικής την 1η Συμφωνία του, μαζί με το “Πανηγύρι της Ασή Γωνιάς” και τον κύκλο τραγουδιών «Ερως Θάνατος», που κυκλοφόρησε και σε δίσκο, μου έστειλε μια επιστολή που ο ίδιος είχε ονομάσει χαριτολογώντας “ερωτική”.  Με αιφνιδίασε, καθώς εξέφραζε σε αυτήν ένα ποταμό συναισθημάτων».

«Μου έγραφε σε αυτήν: “Θα ήταν εκτός τόπου και χρόνου αν σου ζητούσα να σκύψεις πάνω στη Δεύτερη Συμφωνία μου, που αποτελεί την κορύφωση της καθαρά συμφωνικής μου τέχνης; Νομίζω ότι θα ήταν μια αληθινή δικαίωση για ένα έργο ουσιαστικά άγνωστο στο ελληνικό κοινό”. Πραγματικά τη διηύθυνα το 2006 με την Κρατική και τώρα είναι η δεύτερη φορά».

«Είναι ένα έργο που έχει αφηγηματικό χαρακτήρα. Oπως είναι τα περισσότερα έργα του Θεοδωράκη. Με έναν τρόπο αυτοβιογραφείται. Μέσα από τα τέσσερα μέρη της Συμφωνίας παρουσιάζεται σε λυρικές ή δραματικές στιγμές, στιγμές που θυμίζουν αρχαία τραγωδία. Νομίζεις ότι θα παρουσιαστούν οι Ατρείδες ξαφνικά στην Πύλη των Μυκηνών. Είναι μεγάλη η επιβολή αυτής της μουσικής. Eχει στιγμές εορταστικές, ερωτικές, όπως στην αρχή του δευτέρου μέρους, διονυσιακές χορευτικές στιγμές όπως στο τέταρτο μέρος και μέσα σε όλα αυτά παρεμβάλλονται και στιγμές πολέμου. Η Ορχήστρα σε αυτά τα σημεία οργιάζει. Πρόκειται για πολύ δύσκολο έργο, έχει εναλλαγές ρυθμών, δυναμικών, καθώς και ακραίες τεχνικά περιοχές για τα όργανα. Αν είχε ακολουθήσει τη μετεξέλιξή του στη συμφωνική μουσική ο Μίκης Θεοδωράκης, θα ήταν ένας συνθέτης εφάμιλλος του Σοστακόβιτς, του Μπέλα Μπάρτοκ ή του Στράβινσκι».

Για τη δημιουργία της εν λόγω συμφωνίας, ο Θεοδωράκης επέλεξε πρωτογενές υλικό από δύο έργα της περιόδου 1954-1960: την Πρώτη Σουίτα (1957) και το μπαλέτο Αντιγόνη (1957-58). Στο τρίτο μέρος του έργου, η Παιδική Χορωδία ερμηνεύει «Το τραγούδι της γης» (σε ποιητικό κείμενο Μίκη Θεοδωράκη), μια σύντομη ποιητική σύνθεση που ενσωματώνει αποσπάσματα από τις τραυματικές εμπειρίες του συνθέτη από πολέμους, εξορίες, διώξεις.

2. Πνευματικό Εμβατήριο με τη Μαρία Φαραντούρη

Το αφιέρωμα στον Μίκη Θεοδωράκη συνεχίζεται στις 5 Οκτωβρίου 2022, με την «ιδεώδη ερμηνεύτρια έργων του Μίκη Θεοδωράκη», τη Μαρία Φαραντούρη, η οποία θα ερμηνεύσει μαζί με τον διακεκριμένο βαθύφωνο της ΕΛΣ Τάσο Αποστόλου το «Πνευματικό Εμβατήριο» και με τον σημαντικό ερμηνευτή της νεότερης γενιάς Θοδωρή Βουτσικάκη μια επιλογή τραγουδιών του Μίκη Θεοδωράκη, σε μουσική διεύθυνση Στάθη Σούλη και με τη συμμετοχή της Ορχήστρας και της Χορωδίας της ΕΛΣ. Το «Πνευματικό Εμβατήριο» είναι το δεύτερο λαϊκό ορατόριο του Θεοδωράκη, μετά το «Αξιον εστί», το οποίο συνέθεσε το 1969 στη Ζάτουνα Αρκαδίας, όπου βρισκόταν εξόριστος από τη δικτατορία. Προτάσσοντας την απλότητα των μελωδιών με τη χρήση λαϊκών οργάνων και βασισμένο στο πατριωτικό ποίημα του Αγγελου Σικελιανού, το έργο στόχευε στη διατύπωση ενός ξεκάθαρου μηνύματος απέναντι στη δικτατορία. Στο δεύτερο μέρος της συναυλίας θα ερμηνευτούν μερικά από τα δημοφιλέστερα τραγούδια του Θεοδωράκη, ενορχηστρωμένα για μεγάλη συμφωνική ορχήστρα, από το «Δρόμοι παλιοί» έως το «Ασμα ασμάτων» και το «Γελαστό παιδί», και από τη «Μαρίνα» έως την «Ομορφη πόλη», το «Ξημερώνει», το «Τη Ρωμιοσύνη μην την κλαις», τη «Νύχτα μαγικιά» κ.ά.

«Είχα τη χαρά και την τιμή να υπηρετήσω το μεγάλο έργο του Μίκη Θεοδωράκη, μια ολόκληρη ζωή, να μοιραστώ μαζί του συγκινητικές στιγμές, την επαφή με τόσους λαούς, τους αγώνες και την ιστορία τους, δίνοντας συναυλίες σε ελληνικά και παγκόσμια ακροατήρια», σημειώνει η σπουδαία Μαρία Φαραντούρη, η οποία έχει ερμηνεύσει το έργο του Θεοδωράκη σε όλο τον κόσμο. Σε μια από τις πιο σημαντικές στιγμές της πορείας της, παρουσίασε το «Πνευματικό Εμβατήριο» (μαζί με την Κατάσταση πολιορκίας και την μπαλάντα του Μαουτχάουζεν) το 1991 στο Ηρώδειο, με τη Φιλαρμονική Ορχήστρα του Ισραήλ υπό τη διεύθυνση του Ζούμπιν Μέτα.

Info: Μίκης Θεοδωράκης, «Δεύτερη Συμφωνία: Το τραγούδι της γης». 2 Οκτωβρίου. Ωρα έναρξης: 18.30. Αίθουσα Σταύρος Νιάρχος Εθνικής Λυρικής Σκηνής – ΚΠΙΣΝ Εισιτήρια: €5 – €30

5 Οκτωβρίου: «Πνευματικό Εμβατήριο και τραγούδια του Μίκη Θεοδωράκη». Ωρα έναρξης: 19.30. Εισιτήρια: €10 – €70. Προπώληση: Ταμεία ΕΛΣ στο ΚΠΙΣΝ (2130885700, καθημερινά 9.00-21.00) & www.ticketservices.gr

Ειδήσεις σήμερα