Ο θεωρούμενος κύριος σεισμός των 6,2 Ρίχτερ (ο δεύτερος ύστερα από έναν προσεισμό 3,9 Ρίχτερ στις 12.13 μ.μ.) σημειώθηκε στις 12.49 μ.μ. με επίκεντρο 24 χιλιόμετρα από την παραλιακή πόλη της Σηλυβρίας στη Θάλασσα του Μαρμαρά, δυτικά της Κωνσταντινούπολης και είχε εστιακό βάθος μόλις 7 χιλιομέτρων, κάτι που θορύβησε τους Τούρκους επιστήμονες. Κράτησε 13 δευτερόλεπτα, ενώ τις τρεις επόμενες ώρες σημειώθηκαν πάνω από 50 ισχυροί μετασεισμοί της τάξης των 3,5-4,8 Ρίχτερ, σύμφωνα με τον υπουργό Εσωτερικών, Αλί Γερλίκαγια. Ο μεγαλύτερος έφτασε τα 5,9 ρίχτερ, ενώ από τα πρώτα λεπτά ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν διαβεβαίωσε πως ο κρατικός μηχανισμός παρακολουθεί την κατάσταση, στέλνοντας ευχές και κουράγιο στους συμπολίτες του.

Εκατομμύρια κάτοικοι της Κωνσταντινούπολης πετάχτηκαν πανικόβλητοι στον δρόμο από τα σπίτια και τους χώρους εργασίας τους, καθώς δεν έχουν σβήσει στην Τουρκία οι μνήμες από τον καταστρεπτικό σεισμό των 7,6 ρίχτερ το 1999 με τους 17.600 νεκρούς στη Νικομήδεια (Ιζμίτ), το Κοτσαέλι και την Κωνσταντινούπολη, όπως και από τον πιο πρόσφατο εφιάλτη των 7,8 ρίχτερ στο Χατάι της Νοτιοανατολικής Τουρκίας το Φεβρουάριο του 2023, που προκάλεσε 50.000 νεκρούς στην Τουρκία και τουλάχιστον 7.000 στη Συρία, αφήνοντας εκατομμύρια Τούρκους άστεγους.

Η χθεσινή σεισμική ακολουθία ευτυχώς δεν επέφερε μεγάλες καταστροφές ούτε θανάτους λόγω του σχετικά μικρού μεγέθους του κύριου σεισμού. Η νομαρχία της Κωνσταντινούπολης ανέφερε 151 τραυματίες (κανένας εκ των οποίων πολύ σοβαρά) που μεταφέρθηκαν στα νοσοκομεία, κυρίως λόγω πτώσης από πανικό από μικρά ύψη. Επίσης κατέρρευσε ένα παλιό, εγκαταλελειμμένο κτίριο στο Φατίχ και η Αρχή Διαχείρισης Καταστροφών και Έκτακτων Καταστάσεων (ΑFAD) κάλεσε τους πολίτες να μην μπαίνουν σε παλιά και ασταθή κτίρια. Εξάλλου, κατά τον υπουργό Μεταφορών και Υποδομών, Α. Ουράλογλου, δεν παρατηρήθηκαν ζημιές στο οδικό και σιδηροδρομικό δίκτυο ούτε στο μετρό της Πόλης και τα αεροδρόμια. Ωστόσο, αποφασίστηκε για λόγους ασφαλείας να μείνουν σήμερα και αύριο κλειστά τα σχολεία και τα πανεπιστήμια.

Παράλληλα, οι Τούρκοι σεισμολόγοι πάτησαν το κουμπί του συναγερμού, λόγω της υψηλής σεισμικότητας των ενεργών ρηγμάτων στη Θάλασσα του Μαρμαρά. Ο καθηγητής Σουλεϊμάν Παμπάλ, του Επιμελητηρίου Γεωλόγων Μηχανικών, θύμισε ότι η ίδια περιοχή έδωσε πριν από δύο χρόνια σεισμό 5,9 ρίχτερ, καλώντας τις αρμόδιες αρχές να εκπονήσουν σχέδιο ετοιμότητας για ακόμη χειρότερο χτύπημα του Εγκέλαδου κοντά στην Κωνσταντινούπολη.

Δεν είναι αυτός ο μεγάλος σεισμός που αναμένουν στην Κωνσταντινούπολη

Εντονη ανησυχία αλλά και συγκρατημένη αισιοδοξία επικρατεί στους επιστημονικούς κύκλους μετά τον χθεσινό ισχυρό σεισμό 6,2 βαθμών της κλίμακας Ρίχτερ που σημειώθηκε στη Σηλυβρία, περίπου 80 χιλιόμετρα δυτικά της Κωνσταντινούπολης. Ο σεισμός, που έγινε αισθητός ακόμα και σε περιοχές της Θράκης, ενεργοποίησε τις Αρχές στην Τουρκία, ενώ προκάλεσε και συζητήσεις μεταξύ Ελλήνων σεισμολόγων σχετικά με τη φύση και τις πιθανές συνέπειες της δόνησης.

Ο καθηγητής Σεισμολογίας του ΑΠΘ Μανώλης Σκορδίλης εκτίμησε πως ο χθεσινός σεισμός δεν είναι ο μεγάλος και καταστροφικός σεισμός που αναμένεται εδώ και δεκαετίες στην περιοχή της Κωνσταντινούπολης. «Το κενό δεν έχει ακόμη διεγερθεί, επομένως δεν νομίζω ότι ο χθεσινός σεισμός ήταν αυτός που αναμένουμε», δήλωσε χαρακτηριστικά, σημειώνοντας ότι το ρήγμα της Βόρειας Ανατολίας έχει δώσει ιστορικά σεισμούς άνω των 7 ρίχτερ.

Από την πλευρά του, ο Γεράσιμος Παπαδόπουλος, διευθυντής Ερευνών στο Γεωδυναμικό Ινστιτούτο, μιλώντας στον «Ε.Τ.» εξέφρασε την ανάγκη για περαιτέρω παρακολούθηση της σεισμικής ακολουθίας. Αν και δεν θεωρεί ότι υπάρχει άμεση απειλή, άφησε ανοιχτό το ενδεχόμενο να διεγερθούν τμήματα του ρήγματος στο Βόρειο Αιγαίο, χωρίς όμως να υπάρχουν προς το παρόν οι γεωφυσικές προϋποθέσεις για ανησυχία στον ελληνικό χώρο.

«Αν καταλήξει ότι ο σεισμός των 6,2 ήταν ο κύριος, η ένταση αυτή είναι μικρή για να επιδράσει και να ενεργοποιήσει ρήγματα στον ελληνικό σεισμικό χώρο. Ωστόσο, είναι νωρίς ακόμα για μια τέτοια εκτίμηση. Το ρήγμα αυτό ξέρουμε ότι μπορεί να έχει και μεγαλύτερης έντασης σεισμούς, όπως και το 1999».

Ο ομότιμος καθηγητής Γεωλογίας του ΑΠΘ, Σπύρος Παυλίδης, στάθηκε περισσότερο στην πιθανότητα το φαινόμενο να είναι μέρος μίας μεγαλύτερης σεισμικής ακολουθίας. Οπως υπενθύμισε, στις 16 Νοεμβρίου 2023 είχε σημειωθεί σεισμός 5,7 ρίχτερ στην ίδια περιοχή, ο οποίος αποδείχθηκε πρόδρομος της χθεσινής δόνησης. «Κανείς δεν μπορεί να αποκλείσει το σενάριο ο χθεσινός σεισμός να είναι πρόδρομος ενός ισχυρότερου», τόνισε, υπογραμμίζοντας τη σεισμική ιστορία και την πολυπλοκότητα του ρήγματος της Σηλυβρίας.

Στο ίδιο μήκος κύματος κινήθηκε και ο σεισμολόγος Κώστας Παπαζάχος, ο οποίος δήλωσε στην ΕΡΤ πως πρόκειται για μια γνωστή ρηξιγενή περιοχή με μεγάλη σεισμικότητα. Παρά τη δύναμη της δόνησης, εμφανίστηκε καθησυχαστικός για την Ελλάδα, εξηγώντας ότι τέτοιοι σεισμοί δεν έχουν επηρεάσει ποτέ τον ελλαδικό χώρο και δεν αναμένεται να προκαλέσουν σοβαρές επιπτώσεις.

Ο σεισμός έγινε αισθητός ακόμα και στην Κομοτηνή, στη Ροδόπη και την Ξάνθη, με αρκετούς πολίτες να λαμβάνουν ειδοποιήσεις μέσω του συστήματος της Google, προκαλώντας έκπληξη λόγω της απόστασης από το επίκεντρο.

Η επιστημονική κοινότητα παραμένει σε εγρήγορση, με συνεχή παρακολούθηση της περιοχής και συνεργασία με τους Τούρκους σεισμολόγους. Οπως είπε χαρακτηριστικά ο Σπύρος Παυλίδης: «Θα πρέπει να κάνουμε υπομονή και να μελετήσουμε τα δεδομένα». Με τα ρήγματα της περιοχής να έχουν δώσει στο παρελθόν σεισμούς άνω των 7 ρίχτερ, κανείς δεν μπορεί να εφησυχάζει, αλλά προς το παρόν δεν υπάρχει λόγος πανικού.

Ο Απρίλιος των σεισμών

Αξίζει να σημειωθεί ότι ο κ. Παπαδόπουλος σε ανάρτησή του, που είχε προηγηθεί του ισχυρού σεισμού, είχε αναφέρει πως ο Απρίλιος στατιστικά είναι μήνας ισχυρών σεισμών στην Ελλάδα. Ενδεικτικά ανέφερε τον πολύνεκρο σεισμό μεγέθους 6,5 R με 183 θύματα στην Κω τον Απρίλιο 1933, τον φονικό σεισμό 6,4 R τον Απρίλιο του 1881 με περίπου 3.500 θύματα στη Χίο, τον πολύνεκρο σεισμό 6,3R στις 22.4.1928 με 20 θύματα στην Κορινθία και τη σειρά ισχυρών σεισμών (6,8 R, 7,2 R, 6,1 R) μεταξύ Ρόδου και ΝΔ. Τουρκίας με πολλά θύματα κυρίως στην Τουρκία στις 24, 25 και 26 Απριλίου 1957.