Ποιο ήταν το έναυσμα για να γράψετε το μυθιστόρημα «Η σκιά του πατέρα» (εκδόσεις 24 Γράμματα);

Οι περισσότερες ιδέες για συγγραφή, στη δική μου περίπτωση, εδράζονται σε μια υπόθεση. Φερ’ ειπείν: Τι θα συνέβαινε αν… Ποια θα ήταν η πορεία ζωής; Ποια τα έργα και οι ημέρες; Eχοντας, κατά την εποχή της σύλληψης της ιδέας, τον δικό μου πατέρα σε μεγάλη ηλικία, έθεσα το ερώτημα στον εαυτό μου: πώς θα είχα μεγαλώσει χωρίς αυτόν; Και συνειρμικά, ήρθε η υπόθεση: πώς θα είχε μεγαλώσει ο ήρωάς μου; Μέσα από εκείνη την πιθανότητα δημιουργήθηκε στο χαρτί το πρώτο σκαρίφημα της ιστορίας που ήθελα να αφηγηθώ.

Ο ήρωας είναι μοναχικός τύπος που πλησιάζει τα πενήντα. Είναι επιλογή του που έχει μείνει μόνος;

Είναι και δεν είναι. Οι επιλογές και οι πράξεις έχουν μια επικίνδυνη, αμφίσημη, αλληλένδετη σχέση. Οι πράξεις οδηγούν στις επιλογές. Κι οι επιλογές οδηγούν στις πράξεις. Η εγκατάλειψή του από τον πατέρα τον οδήγησε στην οικειοθελή περιθωριοποίησή του. Και αντίστοιχα αναδύθηκαν όλα εκείνα τα στοιχεία του χαρακτήρα του που τον κατηύθυναν στην κοινωνική απομόνωσή του, μέσα στο προστατευτικό κουκούλι της υπολανθάνουσας ιδιωτικότητας.

Ο πατέρας του τον έχει εγκαταλείψει από μικρή ηλικία. Πόσο σημαντική είναι η απώλεια του πατέρα στη ζωή του;

Είναι τελικά εκείνη που τον καθόρισε, σε συνάρτηση με το χαρακτήρα του, που όρισε τον τρόπο με τον οποίο απορρόφησε τους ψυχικούς κραδασμούς από την απώλεια. Αρκεί μία στιγμή, ένα κλάσμα του δευτερολέπτου, για να ανατραπούν όλες οι ισορροπίες, όλες οι βεβαιότητες, όλα εκείνα που εν πολλοίς μας καθορίζουν. Καθώς χάνεται το πατρικό πρότυπο τόσο νωρίς, η σχέση πατέρα-γιου διαλύεται πριν καλά καλά δημιουργηθεί και απεμπολείται το δικαίωμα στην κανονικότητα. Oπως αυτή ορίζεται από τα κοινωνικά πρότυπα.

Ο μοναδικός άνθρωπος που βρίσκεται συνεχώς δίπλα του είναι ο εργοδότης του, ο κύριος Λεμοντζόγλου, που έχει ένα γραφείο εισαγωγών-εξαγωγών. Πώς βλέπει ο κύριος Λεμοντζόγλου τον Υάκινθο;

Eχουν μία αναντίρρητα περίεργη σχέση. Eχει ξεφύγει με την πάροδο των ετών από το στενό πλαίσιο εργοδότη-υπαλλήλου, ο ήρωας βρίσκεται άλλωστε πάρα πολλά χρόνια στο γραφείο του. Προσεγγίζει τη σχέση πατέρα-γιου, χωρίς όμως τελικά να διαθέτει τα εφόδια, ίσως και τη θέληση των δύο πλευρών, για να αναπτυχθεί ως τέτοια. Ασφαλώς υπάρχει λόγος. Δεν θα τον αναφέρω εδώ, θα αφήσω τον αναγνώστη να τον ανακαλύψει διαβάζοντας το βιβλίο. Θα μπορούσε να ειπωθεί πως ο Υάκινθος, ο κεντρικός ήρωας, είναι ο προστατευόμενός του, χωρίς όμως ποτέ να έχει αιτηθεί την προστασία του.

Και κάποια στιγμή ο Υάκινθος παραλαμβάνει μια επιστολή. Γιατί εντυπωσιάζεται όταν διαβάζει ποιος είναι ο αποστολέας;

Είναι, κατά μία έννοια, η συνάντηση με το πεπρωμένο του. Είναι η στιγμή που τα θεμέλια του μικρόκοσμου που είχε δημιουργήσει όλα αυτά τα χρόνια αρχίζουν και τρίζουν. Είναι η πρώτη του επαφή, έστω και με αυτό τον ιδιότυπο τρόπο, με τον χαμένο πατέρα του. Το ότι ο πατέρας είναι ζωντανός αποτελεί την πρώτη μεγάλη έκπληξη. Το περιεχόμενο της πρώτης επιστολής είναι η δεύτερη αποκάλυψη. Είναι το ιδιότυπο κάλεσμα του εξαφανισμένου πατέρα του, που ομοιάζει με λυγμική παράκληση.

Και ακολουθούν κι άλλες επιστολές. Πού αναφέρονται αυτά τα γράμματα;

Ο πατέρας του, μέσα από τις επιστολές, τον προσκαλεί και τον προκαλεί να τον γνωρίσει μέσα από τη ματιά παλιών φίλων, συγγενών και συνεργατών. Κάθε γράμμα αποτελεί μια φλοίδα των γεγονότων και ταυτόχρονα το εισιτήριο ώστε να εισέλθει στον άγνωστο κόσμο του πατέρα του, να γνωρίσει το σύμπαν του. Είναι η προσπάθειά του, ώστε να του κάνει γνωστό το χαρακτήρα του, τα έργα και τις ημέρες του. Oσα είχαν προηγηθεί, όσα είχαν συμβεί πριν εξαφανιστεί από τη ζωή του.

Πειραιάς, εμπόριο και άγνωστα πράγματα για καταστάσεις και ανθρώπους που ο Υάκινθος δεν γνωρίζει. Ποιες είναι οι αντιδράσεις και τα συναισθήματα του Υάκινθου για αυτά που απροσδόκητα μαθαίνει;

Ο κεντρικός ήρωας ξετυλίγει το κουβάρι της ζωής του πατέρα του. Κάθε του συνάντηση τον βοηθάει να προσεγγίσει το μονοπάτι της κατανόησης. Ταυτόχρονα όμως είναι βαρύ το τίμημα που καλείται να πληρώσει. Μιας και νιώθει ετερόκλητα συναισθήματα να τον κατακλύζουν κι εκείνος είναι ανήμπορος να τα αντιμετωπίσει ή έστω να τα βάλει σε μια κάποια σειρά. Να τα ταξινομήσει: φαντάζει και είναι ένα εξαιρετικά δύσκολο εγχείρημα. Με αποτέλεσμα ο Υάκινθος να τελεί εν πλήρη συναισθηματική σύγχυση. Την ίδια όμως στιγμή που συντελείται εντός του η σύνθλιψη του κόσμου του, επιθυμεί να συνεχίσει, να φτάσει μέχρι το τέλος της διαδρομής, μέχρι τη λύτρωση. Γιατί η λύτρωση είναι τελικά αυτό που επιδιώκει.

Και το μυθιστόρημα κάποια στιγμή αποκτά μια απρόβλεπτη τροπή στην πλοκή. Ποιος είναι ο λόγος που προσφέρετε στον αναγνώστη σασπένς και μυστήριο;

Η ανατροπή είναι μία από τις βασικές τεχνικές του μυθιστορήματος και του διηγήματος. Και μία από τις αγαπημένες μου, την οποία αναζητώ να την εντάσσω στις αφηγήσεις μου. Ειδικότερα στο βιβλίο «Η σκιά του πατέρα», το οποίο έχει ως θέμα του την απώλεια και τη διαχείρισή της μέσα από την εσωτερική αναζήτηση, θεώρησα επιβεβλημένη την ανατροπή, έτσι ώστε να μετριάσω την ένταση των συναισθημάτων και να επιδιώξω μια κάποιου είδους κάθαρση των ηρώων. Aλλωστε το σασπένς και το μυστήριο είναι, ας μου επιτραπεί η έκφραση, το αλατοπίπερο σε μια τόσο φορτισμένη συναισθηματικά αφήγηση.

Σε ποια κατηγορία εντάσσετε το μυθιστόρημά σας;

«Η σκιά του πατέρα» θα μπορούσε να χαρακτηριστεί κατά βάση κοινωνικό μυθιστόρημα. Είναι, από την άλλη πλευρά, ένα βιβλίο αναζήτησης, εσωτερικής και εξωτερικής. Θα μπορούσε να θεωρηθεί και ως ένα ταξίδι αυτογνωσίας. Ποιοι είμαστε και πού επιθυμούμε να πάμε. Το ταξίδι που θα μας κάνει να καταλάβουμε πως δεν θέλουμε απλώς να υπάρχουμε, αλλά να ζούμε αληθινά.

ΒΟΧ

Δεν μπορεί να υπάρξει μέλλον χωρίς παρελθόν

Μερικά γεγονότα αναφέρονται στη σύγχρονη Ιστορία της Ελλάδας. Γιατί μας αρέσει αυτή η εξιστόρηση;

Η Ιστορία δεν είναι τίποτα παραπάνω από την περιγραφή, την καταγραφή πιο σωστά, του παρελθόντος. Εστω κι αν αυτή γράφεται αρκετές φορές από τους νικητές. Η προφορική εξιστόρηση των γεγονότων από την άλλη πλευρά, των ηττημένων ή των ουδέτερων, ομαλοποιεί αυτή την ανισορροπία, αποτελώντας τη θρυαλλίδα της συλλογικής μνήμης. Δεν μπορεί να υπάρξει παρόν χωρίς παρελθόν, ούτε και μέλλον. Ιδιαίτερα στη χώρα μας, μέσα από την πορεία της στον 20ό αιώνα, όπου υπήρξαν μικρά χρονικά διαστήματα ηρεμίας και τα περισσότερα χρόνια ήταν ταραγμένα. Μέσα από τα δεινά, γεννιέται η αδήριτη ανάγκη της μνήμης, κι αν όχι της μνήμης, η άρνηση της λήθης.

WHO IS WHO

Γεννήθηκε στην Καλλιθέα Αττικής το 1975 και μεγάλωσε στις γειτονιές του Πειραιά. Εχουν εκδοθεί 11 βιβλία του και έχει συμμετάσχει σε 5 συλλογικούς τόμους. Για περισσότερες πληροφορίες και επικοινωνία με τον συγγραφέα στο www.chariatis.gr.

Ειδήσεις σήμερα