Ο Ελληνας πρωθυπουργός υπογράμμισε πως η Τουρκία με την επιθετική ρητορική και τις προκλητικές ενέργειές της επιμένει να συμπεριφέρεται με τρόπο που δυσχεραίνει τη συνεννόηση μεταξύ των κρατών της περιοχής, αλλά και τις προσπάθειες για ειρηνική διευθέτηση των προβλημάτων. Επανέλαβε ότι η Ελλάδα παραμένει πρόθυμη για διάλογο, υπό την απαραίτητη προϋπόθεση πλήρους σεβασμού του Διεθνούς Δικαίου, συμπεριλαμβανομένου του Δικαίου της Θάλασσας.

Παράλληλα, εξέφρασε την εκτίμησή του για τη σαφή τοποθέτηση της ρωσικής πλευράς ως προς τη θεμελιώδη σημασία του Δικαίου της Θάλασσας για την οριοθέτηση θαλασσίων ζωνών στην Ανατολική Μεσόγειο, αλλά και για τη συνεπή και εποικοδομητική στάση της στο Συμβούλιο Ασφαλείας για το Κυπριακό.

Μηνύματα

Ο Ρώσος πρόεδρος επαναβεβαίωσε τη θέση της χώρας του υπέρ της αναζήτησης συνολικής, δίκαιης και βιώσιμης επίλυσης μέσα στο πλαίσιο του Διεθνούς Δικαίου, όπως αυτά ορίζονται από αποφάσεις του Συμβουλίου Ασφαλείας. Ταυτόχρονα, έστειλε σαφές μήνυμα σε ό,τι αφορά την ουκρανική κρίση, στον απόηχο της προχθεσινής συνομιλίας με τον Αμερικανό πρόεδρο Τζο Μπάιντεν, χαρακτηρίζοντας ευαίσθητο θέμα την «επέκταση του ΝΑΤΟ προς Ανατολάς» και σημειώνοντας ότι δεν μπορεί να μη μας ανησυχεί η προοπτική προσχώρησης της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ.

Οσον αφορά το κρίσιμο ζήτημα των σχέσεων της Ρωσίας με την Ε.Ε. και το ΝΑΤΟ, ο Ελληνας πρωθυπουργός τόνισε πως η χώρα μας είναι μέλος τους και δεσμεύεται από τις συλλογικές αποφάσεις που λαμβάνονται στα δύο αυτά υπερεθνικά όργανα, αλλά επεσήμανε ταυτόχρονα τη σημασία διατήρησης ανοικτών διαύλων επικοινωνίας προς το συμφέρον όλων, καθώς και την άποψη της χώρας μας ότι η Ρωσία είναι αναπόσπαστο μέρος της ευρωπαϊκής αρχιτεκτονικής ασφαλείας.

Θαλάσσιες ζώνες

Από την πλευρά του, ο κ. Πούτιν τόνισε ότι ποτέ η συμμετοχή της Ελλάδας είτε στο ένα είτε στο άλλο μπλοκ δεν εμπόδιζε την ανάπτυξη των σχέσεών μας.

Ο κ. Μητσοτάκης επεσήμανε στις δηλώσεις του ότι το ζήτημα της οριοθέτησης των θαλασσίων ζωνών στο Αιγαίο και στην Ανατολική Μεσόγειο μπορεί να λυθεί μόνο στο πλαίσιο του Διεθνούς Δικαίου και, αφού υπενθύμισε πως η Ελλάδα έχει αποδείξει ότι έχει τη δυνατότητα να συνάπτει συμφωνίες οριοθέτησης, με την Ιταλία και την Αίγυπτο, υπογράμμισε ότι «η πρόσκλησή μας προς την Τουρκία παραμένει απολύτως ενεργή». Κατέστησε όμως ταυτόχρονα σαφές ότι «η Ελλάδα με κάθε τρόπο θα υπερασπίζεται την κυριαρχία και τα κυριαρχικά της δικαιώματα».

Υπογράμμισε πως «η Τουρκία όχι μόνο προβαίνει σε εμπρηστική ρητορική διαστρεβλώνοντας την Ιστορία και τη Γεωγραφία, αλλά δυστυχώς και σε επιθετικές ενέργειες που παραβιάζουν το Διεθνές Δίκαιο και πολλές φορές ναρκοθετούν τη σταθερότητα στην περιοχή».

«Η Ελλάδα είναι ανοιχτή πάντα στο διάλογο. Στο πλαίσιο όμως της διεθνούς νομιμότητας και ασφαλώς του Δικαίου της Θάλασσας, το οποίο πάντα στήριζε και στηρίζει η Ρωσία ως το θεμέλιο, το ουσιαστικό πλαίσιο μέσα από το οποίο πρέπει να λύνονται διακρατικές διαφορές», πρόσθεσε.

Καθαρή θέση για Κυπριακό

Ο πρωθυπουργός εξέφρασε την εκτίμησή του για την πολύ καθαρή θέση της Ρωσίας στο ζήτημα του Κυπριακού, η οποία πρέπει να ληφθεί πολύ σοβαρά υπόψη και από την Τουρκία, και σημείωσε πως η Ρωσία «ως μόνιμο μέλος του Συμβουλίου Ασφαλείας είναι εγγυήτρια της σταθερότητας, της εφαρμογής του Διεθνούς Δικαίου και πρώτα και πάνω απ’ όλα της εφαρμογής των ίδιων των αποφάσεων του Συμβουλίου Ασφαλείας, οι οποίες στην περίπτωση της Κύπρου είναι απολύτως σαφείς και δεν επιδέχονται παρερμηνείες.

Οσον αφορά την αγορά ενέργειας, υπογράμμισε ότι η Ρωσία έχει διαχρονικά αποδειχθεί ένας αξιόπιστος προμηθευτής φυσικού αερίου στην Ελλάδα, όπως και η Ελλάδα είναι με τη σειρά της ένας αξιόπιστος εταίρος, ενώ τόνισε πως είναι σημαντικό, παρά το ευμετάβλητο των όρων της αγοράς, οι όποιες προσαρμογές στην προμήθεια φυσικού αερίου να μην αποκλίνουν σημαντικά από την υφιστάμενη συμφωνία.

Ανοιχτοί δίαυλοι

Αναφορικά με τις σχέσεις της Ρωσίας με την Ευρωπαϊκή Ενωση και το ΝΑΤΟ, ο Ελληνας πρωθυπουργός αναγνώρισε τις μεγάλες προκλήσεις, κατέστησε ωστόσο σαφές ότι προκρίνει «την ανάγκη να μένουν πάντα ανοιχτοί οι δίαυλοι επικοινωνίας, γιατί η έλλειψη επικοινωνίας είναι, τελικά, χειρότερη από τη διαφωνία, καθώς αφήνει πάντα χώρο στην καχυποψία, που με τη σειρά της προκαλεί εντάσεις».

«Η Ρωσία αποτελεί μέρος της ευρωπαϊκής αρχιτεκτονικής ασφάλειας. Συνεπώς, μια λειτουργική σχέση τελικά συμφέρει όλες τις πλευρές. Και η Ελλάδα ως μέλος της Ευρωπαϊκής Ενωσης και του ΝΑΤΟ προσεγγίζει με πολλή προσοχή αυτές τις σχέσεις, και για αυτό και δεν έκρυψα την ανησυχία μου για την αναζωπύρωση των εντάσεων στην Ουκρανία. Πιστεύω ότι μια σύγκρουση εκεί δεν θα έχει νικητή, θα έχει μόνο χαμένους», σημείωσε.

Απαντώντας σε ερώτηση εάν οι σχέσεις των δύο χωρών μπορεί να επηρεαστούν, υπογράμμισε πως η Ελλάδα είναι μέλος της Ευρωπαϊκής Ενωσης και του ΝΑΤΟ εδώ και πολλές δεκαετίες και προφανώς δεσμεύεται από τις συλλογικές αποφάσεις που λαμβάνονται, σημείωσε ωστόσο ότι «αυτό δεν σημαίνει σε καμία περίπτωση ότι δεν έχει και δεν επιδιώκει να έχει καλές διμερείς σχέσεις με τη Ρωσία».

Ευχή για αποκλιμάκωση

Με αφορμή εξάλλου τη συζήτηση ανάμεσα στον κ. Πούτιν και στον κ. Μπάιντεν, ευχήθηκε «να υπάρχει ένας οδικός χάρτης, ένας ορίζοντας αμοιβαίας αποκλιμάκωσης, διότι διαφορετικά θα οδηγηθούμε, πιστεύω, σε καταστάσεις που θα μας πάνε πολλές δεκαετίες πίσω».

Ο κ. Πούτιν έκανε λόγο για περιεκτικές και αποτελεσματικές συνομιλίες, αναφέρθηκε στο κοινό πρόγραμμα δράσης 2022-2024 που θα δώσει περαιτέρω ώθηση στη συνεργασία των δύο χωρών, επισήμανε την αύξηση του διμερούς εμπορίου στο πρώτο εννεάμηνο κατά 56%, σημειώνοντας ότι έχουμε φθάσει σχεδόν στα επίπεδα προ πανδημίας, ενώ τόνισε πως οι ρωσικές επενδύσεις στην Ελλάδα αγγίζουν τα 650 εκατομμύρια δολάρια και πρόσθεσε πως οι ρωσικές εταιρίες δηλώνουν έτοιμες να συνεχίσουν τη συνεργασία στις υποδομές και στις επενδύσεις.

Χαρακτήρισε τομέα-κλειδί τη συνεργασία στην ενέργεια και τόνισε ότι η Ρωσία εκπληρώνει με καλή πίστη και πλήρως τις υποχρεώσεις της προς την Ελλάδα και προς τους Ευρωπαίους καταναλωτές, διαβεβαιώνοντας ότι και στο μέλλον θα συνεχίσει τις εγγυημένες και αδιάκοπες προμήθειες.

Οσον αφορά το Κυπριακό, επαναβεβαίωσε τη θέση της Ρωσίας υπέρ της αναζήτησης συνολικής, δίκαιης και βιώσιμης επίλυσης μέσα στο πλαίσιο του Διεθνούς Δικαίου όπως αυτά ορίζονται από αποφάσεις του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, ενώ υπογράμμισε ότι «για εμάς σημείο αναφοράς και αφετηρία για όλες τις διαφορές είναι ο διάλογος», προσθέτοντας ότι σε αυτό έχει πρόθεση και η ελληνική πλευρά και εμείς το υποστηρίζουμε.

Λογική στάση

Αναφορικά με την ιδιότητα της Ελλάδας ως χώρας-μέλους της Ε.Ε. και του ΝΑΤΟ, σχολίασε πως «η Ελλάδα ήταν πάντα, στο μέτρο του εφικτού, υπέρ μιας ισορροπημένης, λογικής στάσης σε ό,τι αφορά τη συνεργασία της Ρωσίας και της Ε.Ε.».

Υποστήριξε ότι το ΝΑΤΟ δυστυχώς ακολουθεί τη συγκρουσιακή γραμμή σε ό,τι αφορά τη Ρωσία», ενώ, απαντώντας σε ερώτηση για τη συνομιλία με τον Τζο Μπάιντεν, χαρακτήρισε «ευαίσθητο θέμα» την «επέκταση του ΝΑΤΟ προς Ανατολάς». Υπογράμμισε ότι «κάθε χώρα δικαιούται να επιλέξει τον βέλτιστο τρόπο της ασφάλειάς της, όμως αυτό πρέπει να γίνει χωρίς να υπονομεύσει και την ασφάλεια του άλλου, και σε αυτή τη συγκεκριμένη περίπτωση την ασφάλεια της Ρωσίας».

Γνωστοποίησε εξάλλου ότι αποδέχθηκε την ιδέα του Αμερικανού προέδρου για μια κοινή δομή που θα ασχοληθεί με το ζήτημα και τόνισε ότι εντός μίας εβδομάδας θα παρουσιάσει η χώρα του τις προτάσεις της προς την αμερικανική πλευρά.

Απαντώντας, τέλος, σε ερώτηση για την ουκρανική κρίση, ο κ. Πούτιν υποστήριξε πως η χώρα του ακολουθεί μια φιλειρηνική πολιτική, αλλά δικαιούται να εξασφαλίσει την ασφάλειά της, ενώ σημείωσε ότι δεν μπορεί να μη μας ανησυχεί η προοπτική προσχώρησης της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ και πρόσθεσε ότι βασιζόμαστε πως οι ανησυχίες μας θα εισακουστούν αυτή τη φορά.

Επιστρέφουν στην Ελλάδα τα αρχεία των εβραϊκών κοινοτήτων

Η χθεσινή συνάντηση του πρωθυπουργού, Κυριάκου Μητσοτάκη, με τον Ρώσο πρόεδρο, Βλαντιμίρ Πούτιν, επιβεβαίωσε τους στενούς ιστορικούς δεσμούς των δύο χωρών, όπως και την επιτυχία της πρωτοβουλίας για το Ετος Ιστορίας Ελλάδας – Ρωσίας 2021, το οποίο θα επεκταθεί και εντός του 2022.

Η συζήτηση χαρακτηρίζεται από την κυβέρνηση γόνιμη σε ό,τι αφορά το μέλλον και τις προοπτικές των διμερών σχέσεων, ενώ το Κοινό Πρόγραμμα Δράσεων για τα έτη 2022-2024 που υιοθετήθηκε θα προσδιορίσει βασικούς άξονες διμερούς συνεργασίας για τα επόμενα χρόνια.

Ο κ. Μητσοτάκης έθεσε και την εκκρεμότητα της επιστροφής στην Ελλάδα των Αρχείων των Ισραηλιτικών Κοινοτήτων, αίτημα που ο Ρώσος Πρόεδρος αποδέχθηκε και έτσι θα επαναπατριστούν τα Αρχεία που κλάπηκαν από τις ναζιστικές δυνάμεις κατοχής κατά την αποχώρησή τους από την Ελλάδα και στη συνέχεια εντοπίστηκαν από τον σοβιετικό στρατό στο Βερολίνο, μετά την κατάληψη της πόλης. Οπως δήλωσε ο κ. Πούτιν, προσεχώς πρέπει να ολοκληρωθούν τα τυπικά που απαιτεί η σχετική διαδικασία.

Για πανδημία

Συζητήθηκαν επίσης οι εξελίξεις που αφορούν στην πανδημία και τονίστηκε η σημασία της προώθησης της οικονομικής συνεργασίας στο πλαίσιο των προσπαθειών για το μετριασμό των συνεπειών της. Ο κ. Πούτιν εξέφρασε ικανοποίηση που οι ελληνικές αρχές αναγνώρισαν το πιστοποιητικό εμβολιασμού με το ρωσικό εμβόλιο, ενώ ο κ. Μητσοτάκης υπογράμμισε ότι θα ήταν ευχής έργον αυτή η εκκρεμότητα να μπορέσει να λυθεί και σε ευρωπαϊκό επίπεδο.

Πολιτική προστασία

Ο Ελληνας πρωθυπουργός αναφέρθηκε και στη συνέχιση και επέκταση της συνεργασίας στο επίπεδο της πολιτικής προστασίας ξεκινώντας από το καλοκαίρι το οποίο μας έρχεται, με επαναλαμβανόμενες ενοικιάσεις αεροσκαφών τα οποία έχουν αποδειχθεί εξαιρετικά αξιόπιστα στην αντιμετώπιση των πυρκαγιών, ενώ έκανε ιδιαίτερη αναφορά στο ζήτημα των επενδύσεων, αλλά και στον τουρισμό.

Κατά τη συνομιλία στην έναρξη της συνάντησης εκτίμησε μάλιστα ότι υπάρχουν περιθώρια περαιτέρω βελτίωσης των οικονομικών σχέσεων ως προς το διμερές εμπόριο αλλά και τον τουρισμό.

Η συνάντηση στο Σότσι έδωσε την ευκαιρία στον πρωθυπουργό να θυμηθεί κατά την συνομιλία του με τον κ. Πούτιν και παλαιότερη επίσκεψή του στην περιοχή αυτή, πριν από 30 χρόνια, όταν συνόδευε τον πατέρα του, τότε πρωθυπουργό, που είχε επισκεφθεί την Ανάπα και το Γκελεντζίκ.