Γράφει η Δέσποινα Κονταράκη

«Σαν πάτε στην Καλαμάτα, ετοιμαστείτε την Κυριακή του Πάσχα στη δυτική παραλία να ζήσετε ένα πολύ ξεχωριστό, “παιχνιδιάρικο” έθιμο, τον σαϊτοπόλεμο, όπου οι συμμετέχοντες, οι περισσότεροι ντυμένοι παραδοσιακά, ξεκινούν εκτόξευση σαϊτών που έχουν κατασκευάσει από χαρτονένιους σωλήνες γεμισμένους μπαρούτι, με τα πλήθη να ξεσηκώνονται». Αυτό το «παιχνιδιάρικο» έθιμο δεν είναι το μόνο που εξυμνούν οι διαφημιστές. «Πάσχα στη Χίο σημαίνει ρουκετοπόλεμος, ένα έθιμο που ξεκινά από παλιά, την εποχή της Τουρκοκρατίας… Το έθιμο συνεχίζεται μέχρι σήμερα συγκεντρώνοντας πολλούς επισκέπτες λόγω της μοναδικότητάς του και του φαντασμαγορικού θεάματος». Βέβαια, κανένα φαντασμαγορικό ή παιχνιδιάρικο έθιμο δεν συγκρίνεται με την αψάδα των Κρητικών.

«ΟΙ ΚΑΤΟΙΚΟΙ των Ανωγείων φαίνεται ότι απολαμβάνουν την κάθε στιγμή της ζωής τους και δεν διστάζουν να εκφράσουν τη χαρά τους με μπαλοθιές και γλέντι, ενώ η προσβολή της τιμής τους μπορεί να γίνει λόγος να βγουν τα όπλα», γράφει άλλο ταξιδιωτικό σάιτ. Να λοιπόν τι εννοούσε ο Παναγιώτης Νίκας όταν μιλούσε για «DNA». Οτι αυτά τα «φαντασμαγορικά, παιχνιδιάρικα» έθιμα είναι εγγεγραμμένα στο συλλογικό ασυνείδητο, ότι πάνε πακέτο με το αρνί και τους τουρίστες που συρρέουν για να ζήσουν το Πάσχα στο χωριό α λα ελληνικά. Μέχρι που μια «στραβή στη βάρδια σου» αλλάζει την οπτική. Οχι όμως και την πραγματικότητα.

ΔΙΟΤΙ Η ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ «λέει» πως πλέον οι δήμαρχοι και τα δημοτικά συμβούλια θα φοβούνται να αναλάβουν την ευθύνη -και τα έξοδα- της διοργάνωσης, όμως αυτό δεν σημαίνει πως θα σταματήσει και το έθιμο. Αντιθέτως, οι σαΐτες, τα μπομπάκια και οι ρουκέτες θα συνεχίσουν να πέφτουν αλλά όπου να ’ναι και όπως να ‘ναι. Οπως γίνεται με τους πυροβολισμούς στον αέρα. Μήπως σταμάτησαν οι μπαλοθιές όταν σκοτώθηκε πέρσι μια 56χρονη γυναίκα στην Κέρκυρα; Μήπως σταμάτησαν όταν έπεσε νεκρός ο 11χρονος Μάριος; Δεν θα σταματήσουν ούτε τώρα, που ένα 8χρονο κοριτσάκι παλεύει για τη ζωή του στην εντατική. Διότι τα έθιμα αυτά πουλάνε τεστοστερόνη, φέρνουν τον κόσμο στα χωριά και τους τουρίστες στα ξενοδοχεία.

ΚΑΠΟΙΟΙ ΕΙΠΑΝ πως στα 200 χρόνια του σαϊτοπόλεμου στη Μεσσηνία, ο άτυχος Κώστας Θεοδωρακάκης ήταν ο μόνος θάνατος, αποφεύγοντας να πουν «ο πρώτος», για να μην καταλάβει κάποιος πως θα υπάρξει και δεύτερος. Τι θα έπρεπε να γίνει λοιπόν; Να καταργηθούν τα επικίνδυνα έθιμα διά νόμου; Θα μπορούσε, αλλά θα έφερνε αντιδράσεις. Να βρουν ασφαλές νομικό πλαίσιο Πολιτεία και δήμοι; Και αυτό θα μπορούσε, αλλά θα ήταν εν μέρει αποτελεσματικό. Να αποφασίσουν μόνοι τους οι πολίτες να μην ξαναρίξουν πυροτεχνήματα ή δυναμιτάκια; Αυτό μοιάζει αδύνατο.

ΝΑ ΛΟΙΠΟΝ τι κρύβεται πίσω από τον Παναγιώτη Νίκα και τον εκάστοτε δήμαρχο. Κρύβονται οι δημότες. Εκείνοι που πηγαίνουν στα δημοτικά συμβούλια και αιτούνται τη χρηματοδότηση του «εθίμου» τους. Εκείνοι που χειροκροτούν τους δημοτικούς συμβούλους που πρωτοστατούν στην αναβίωση δρώμενων από την Τουρκοκρατία, που ψηφίζουν εκείνους που ανάβουν το σπίρτο για να κάψουν τον Ιούδα. Και προσεύχονται από μέσα τους μην πάρει φωτιά το διπλανό δάσος.

ΣΕ 20 ΗΜΕΡΕΣ έχουμε αυτοδιοικητικές εκλογές. Είναι μια καλή στιγμή να θυμηθούμε ότι η εκλογή δημάρχων και περιφερειαρχών δεν είναι πανηγυράκι ούτε το κυνήγι των ψήφων αστείο για Μαυρογιαλούρους. Το δημαρχιλίκι, όπως και όλα τα οφίτσια, φέρνουν μαζί τους μεγάλη ευθύνη. Μεγαλύτερη ακόμα και από αυτή που έχουν υπουργοί και γραμματείς, διότι στην τοπική αυτοδιοίκηση χτυπά η καρδιά της καθημερινότητας 10 εκατομμυρίων πολιτών. Από τα λούκια που πλημμυρίζουν μέχρι τις φωτιές που ανάβουν του Αϊ-Γιάννη του Κλήδονα και αφήνουν ακόμα και παιδιά να πηδούν από πάνω τους, χωρίς να τους πουν πως με τη φωτιά δεν παίζει κανείς. Γιατί αν το πουν, δεν θα βρουν ούτε την ψήφο τους.

*Η Δέσποινα Κονταράκη είναι αρχισυντάκτρια του Ελεύθερου Τύπου

Από την έντυπη έκδοση του Ελεύθερου Τύπου της Κυριακής