Δεν ξεχνάμε ότι στο 2023 χάσαμε 57 νέες ζωές στα Τέμπη, ενώ η κλιματική αλλαγή μας έκαψε και μας πλημμύρισε. Το πρώτο άφησε σημάδι ανεξίτηλο στις ψυχές μας και ένα μεγάλο «γιατί», επειδή μπορούσε να αποφευχθεί. Αν υπήρχε έλεγχος στη λειτουργία των τρένων, αν δεν κυριαρχούσε ο ωχαδερφισμός στην εγκατάσταση των συστημάτων ελέγχου που ήταν στα χαρτιά, αλλά είχαν πληρωθεί με δημόσια… εκατομμύρια εκατομμυρίων.

Τα δύο άλλα, φωτιές και πλημμύρες, είναι μαθήματα, χρήσιμα για το μέλλον του τόπου μας. Η οικονομία συναρτάται με τον τουρισμό, προϊόν το οποίο συναρτάται από τον πολιτισμό, το πολιτιστικό απόθεμα της υλικής και άυλης κληρονομιάς μας και το πολιτιστικό τοπίο. Τουρισμός με το σακίδιο στον ώμο, ντοματοσαλάτα για το δρόμο και ύπνο σε sleeping bag -και νυν σε υπόγεια Airbnb- ήταν ανεκτά στην Ελλάδα του ’60. Να συνειδητοποιήσουμε ότι για ένα τουριστικό προϊόν με αξιώσεις απαιτούνται επαγγελματική επάρκεια, εξειδικευμένες παροχές υπηρεσιών, υποδομές που κάνουν χώρους και μνημεία προσβάσιμα σε όλους και φιλική φιλοξενία, ώστε ο επισκέπτης να επανέρχεται συστήνοντας την Ελλάδα ως υπέρτατο προορισμό.

Καλό είναι, επίσης, να συνειδητοποιήσουμε ότι η απειλή της κλιματικής αλλαγής απαιτεί ολιστική αντιμετώπιση, πολλώ δε μάλλον όταν η Ελλάδα είναι αναπεπταμένος αρχαιολογικός χώρος, εκτεθειμένος στον καιρό, μέσα σε μια μοναδική φυσική ομορφιά, που και αυτή απαιτεί ιδιαίτερη φροντίδα και συγκεκριμένο καθεστώς προστασίας.

Αλλά ό,τι μας κακό έφερε το 2023 ή ό,τι προκαλέσαμε με την αβελτηρία μας, ήδη τα αφήσαμε πίσω μας. Συναντάμε το 2024 με αισιοδοξία, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι κλείνουμε τα μάτια μας στις δυσκολίες της καθημερινότητάς μας που προκαλείται και από την απληστία του κέρδους, τη μη εφαρμογή των νόμων, την απουσία ενσυναίσθησης και κοινωνικής αλληλεγγύης.

Αναρωτιέμαι: Μήπως ξεκίνησα προκαταβολικά την γκρίνια… ως μελλοντικό άλλοθι; Οχι, γιατί είμαι αισιόδοξη από χαρακτήρα. Αλλά διαβάζοντας εκείνα που φορτώσαμε το 2023 στα πρώτα του βήματα, παρατηρώ πώς είτε δεν έγιναν είτε τα αφήσαμε για το «αργότερα», που όμως είναι τώρα! Το 2024 ξεκινά η κυβέρνηση με προγραμματισμό που οφείλει να υπακούσει στους κανόνες της αποτελεσματικότητας: συστηματική παρακολούθηση, ισχυρή πολιτική βούληση και ενδελεχή έλεγχο στα σφιχτά χρονοδιαγράμματα που πρέπει να τηρούνται σε αναλογία με την απορρόφηση των κονδυλίων από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας.

Χαίρομαι που έχουμε μπροστά μας 365 μέρες δημιουργίας. Στην 366η, με την οποία θα περάσουμε στο 2025, είμαι περίεργη να δω τον απολογισμό μας…