Στο νέο του μυθιστόρημα με τίτλο «Λουίζα Τζάνου-Το ημερολόγιο μιας αντάρτικης ψυχής» (εκδόσεις Αγγελάκη), μας γυρίζει στα χρόνια της Αντίστασης και του Εμφυλίου και την ιστορία μιας γυναίκας που σημαδεύτηκε από την ιστορία της χώρας.
Ο Αντώνης Κωνσταντίνου, μας συστήνει καλύτερα τη Λουίζα Τζάνου και δηλώνει ότι «η σύγχρονη τεχνολογία δεν αντιμάχεται τη διάδοση της λογοτεχνίας, αντίθετα τη διευκολύνει σε μεγάλο βαθμό».
Ποια είναι η Λουίζα Τζάνου;
Η Λουίζα Τζάνου ήταν υπαρκτό πρόσωπο και ο τύπος της Ελληνίδας που όλοι γνωρίζουμε και αγαπάμε: εξωστρεφής, έξυπνη, διαχυτική, σπιρτόζα, αισιόδοξη, με ντύσιμο κομψό και προσεγμένο και με μια αξιοπρόσεκτη ικανότητα να αντεπεξέρχεται με ευκολία σε όλες τις αντιξοότητες. Λίγο κοκέτα και λίγο μάγκας, ακόμα και σε προχωρημένη ηλικία, έδινε την εντύπωση πως ήθελε να αρπάξει τη ζωή από τα μαλλιά και να κηρύξει το χάρο ως παρείσακτο. Για πάνω από ένα αιώνα τα κατάφερνε μια χαρά. Μόνο στα 102 της δε μπόρεσε πια να αντέξει.
Πέθανε πριν από δυο χρόνια.
Μέχρι το τέλος της ζωής της, το πνεύμα της παρέμεινε σπινθηροβόλο και η σκέψη της διαυγής, σύγχρονη και υπερβατική. Κανένας δεν υποψιαζόταν ότι στο υποσυνείδητο αυτής της αειθαλούς και πάντοτε αισιόδοξης γυναίκας υπέβοσκαν για δεκαετίες τα ψυχολογικά απωθημένα και οι τραυματικές εμπειρίες την νιότης της που είχαν ως σκηνικό τα δραματικά γεγονότα της Κατοχής, της Αντίστασης και του Ολοκαυτώματος που άφησαν ανεξίτηλο το στίγμα τους στην μετέπειτα πορεία και εξέλιξη της Ελληνικής πολιτείας.
Για μισό αιώνα η Λουίζα δεν τολμούσε να βγει και να βροντοφωνάξει ότι εκείνος ο άλκιμος νέος φοιτητής της Νομικής, που το 1943 είχε προτάξει το γυμνό του στήθος στις ξιφολόγχες των οργάνων του κατακτητή στο Πανεπιστήμιο της Αθήνας, ήταν ο αγαπημένος αδελφός της. Για το παρακράτος, ακόμη και για το επίσημο κράτος, ο αδελφός της δεν ήταν ένας μάρτυρας της Ελληνικής ελευθερίας αλλά ένας επικίνδυνος ανατρεπτικός. Μόνο όταν, πολύ αργότερα, οι καταστάσεις άλλαξαν και οι τιμητές της μνήμης του έστησαν την προτομή του σε μια μικρή πλατεία στη Νέα Σμύρνη, τόλμησε η Λουίζα να ξεμυτίσει «ως η μόνη επιζώσα αδελφή» και να επιβεβαιώσει την καταγωγή του.
Ούτε και αργότερα θέλησε να υπερασπιστεί τον εαυτό της όταν κάποιοι σύγχρονοι «προοδευτικοί» ερευνητές ανακάλυψαν σε μια παλιά φυλλάδα εκείνης της εποχής το όνομα κάποιας Λουίζας Τζάνου που το 1943 είχε ταπεινωθεί από το αντάρτικο γιατί δεν εκπροσωπούσε το πρότυπο της ανυπότακτης και περήφανης Ελληνίδας που ήθελε να προβάλει. «Ελληνοπρέπεια» το ονόμαζαν τότε οι δήθεν αντεθνικοί συμμορίτες. Μετά από τόσα χρόνια όλα αυτά θεωρήθηκαν ξεχασμένα.
Κανένας δεν λογάριαζε ότι η Λουίζα Τζάνου ήταν η Ελληνίδα της διπλανής πόρτας, ένα τελευταίο εξιλαστήριο θύμα μιας τραγικής περιόδου όταν ο θάνατος καραδοκούσε στο κατώφλι των σπιτιών και οι άνθρωποι πέθαιναν καθημερινά, άλλοτε από την άγρια και διαβολεμένη πείνα που θέριζε ζωές, και άλλοτε από την παρανοϊκή θηριωδία των Γερμανών που διέπρατταν το ένα ολοκαύτωμα μετά το άλλο για να επιβάλουν στους Έλληνες Sühnung, δηλαδή μετάνοια, κάθαρση και σωτηρία, γιατί τόλμησαν να αντισταθούν στο νέο Βάαλ που τους κυβερνούσε.
Λίγο πριν από τον θάνατο της, η Λουίζα αποφάσισε επιτέλους να μιλήσει δίνοντας μας μια ολοζώντανη, παραστατική και απόλυτα αυθεντική μαρτυρία για τα γεγονότα της εποχής εκείνης που αξίζει να διαβάσει κάθε Έλληνας.
Γιατί θα θέλατε να διαβάσει κάποιος το βιβλίο σας;
Για τους λόγους που ανέφερα πιο πάνω. Για να βελτιώσει την αυτογνωσία του ως Έλληνας και να ιχνηλατήσει μέσα από την ανιδιοτελή μαρτυρία της Λουίζας τα επικά και συνάμα τραγικά γεγονότα της Αντίστασης και της προεμφυλιακής διαμάχης που για πολλούς Έλληνες παραμένουν μέχρι σήμερα συναισθηματικά φορτισμένα.
Διαβάζοντας τη «Λουίζα», ο αναγνώστης θα ξεφύγει από την πεπατημένη των αναγνωσμάτων «τύπου αεροδρομίου», θα επιμορφωθεί και συνάμα θα ψυχαγωγηθεί ποιοτικά με ένα βιβλίο που θα κρατήσει άσβεστο το ενδιαφέρον του μέχρι την τελευταία σελίδα και στο οποίο θα θέλει να επανέλθει ξανά και ξανά.
Θα το προτείνατε σε ένα πιο νεανικό κοινό;
Μανούσος Μανουσάκης: Πέθανε ο σκηνοθέτης των μεγάλων τηλεοπτικών επιτυχιών
Βεβαίως! Ιδιαίτερα οι νέοι έχουν περισσότερη ανάγκη από ένα μικρό και ευανάγνωστο βιβλίο που διαβάζεται γρήγορα και που υπόσχεται να τους μεταφέρει νοερά από την σύγχρονη εποχή πίσω σε εκείνες τις εμβληματικές σελίδες της Ελληνικής ιστορίας που όχι μόνο είχαν σφραγίσει ανεξίτηλα την ιστορική πορεία της πατρίδας μας αλλά μας είχαν ταυτόχρονα διδάξει να μη θεωρούμε αυτονόητα τα αγαθά που σήμερα μας προσφέρονται αφειδώλευτα. Το βιβλίο υπόσχεται, προπάντων, να διδάξει στους νέους ότι η αλληλεγγύη και ο ανθρωπισμός αποτελούν τη μοναδική ασπίδα που μας απομένει όταν το ζωώδες ένστικτο της αυτοσυντήρησης και της επιβίωσης τείνει να κυριαρχήσει στη ψυχή μας.
Θα χαρακτηρίζατε το βιβλίο σας ιστορικό;
Ναι είναι ένα ιστορικό λογοτεχνικό έργο αλλά δεν πρόκειται για ιστορικό δοκίμιο. Το βιβλίο διηγείται μια αληθινή ιστορία η οποία είναι απόλυτα αυθεντική.
Με ελάχιστες εξαιρέσεις τα πρόσωπα που αναφέρονται, οι ήρωες του έργου, είναι υπαρκτά σημερινά ή ιστορικά πρόσωπα, αν και τα ονόματα τους έχουν διαφοροποιηθεί σε πολλές περιπτώσεις για ευνόητους λόγους. Για τη συγγραφή του βιβλίου διερευνήθηκε όλη η διαθέσιμη βιβλιογραφία της εποχής, περιλαμβανομένων και των Γερμανικών αρχείων. Οι διηγήσεις της Λουίζας ενσωματώθηκαν στην ιστορική ροή των γεγονότων με ακρίβεια ημέρας. Το έργο δεν διεκδικεί, εν τούτοις, επιστημονικές δάφνες αυθεντικής έρευνας. Πρόκειται για ένα λογοτεχνικό έργο που στηρίζεται κατά το πλείστο σε πραγματικά γεγονότα αλλά αξιοποιεί και τη μυθοπλασία με πλήρη σεβασμό στην ιστορία και στα πρόσωπα που είχαν εμπλακεί.
Σας φοβίζει η εποχή που ο κόσμος θα διαβάζει μόνο από τα κινητά του;
Δε θα έλεγα ότι με φοβίζει αν και προσωπικά θα παραμείνω πάντα νοσταλγός του καλού παραδοσιακού βιβλίου που με διασκεδάζει, με επιμορφώνει και με ψυχαγωγεί, ιδιαίτερα τις ώρες που ετοιμάζομαι για ύπνο. Δεν νομίζω όμως ότι η σύγχρονη τεχνολογία αντιμάχεται τη διάδοση της λογοτεχνίας, αντίθετα τη διευκολύνει σε μεγάλο βαθμό. Η «Λουίζα», για παράδειγμα, είναι ήδη διαθέσιμη στο διαδίκτυο. Έχει επίσης μεταφραστεί στα Αγγλικά και διατίθεται από την «Amazon» και άλλους παρόμοιους ιστότοπους με τον τίτλο «Antigone the Greek».
Το πρόβλημα εντοπίζεται στο τί διαβάζουν σήμερα οι άνθρωποι, ιδιαίτερα οι νέοι, και όχι πώς το διαβάζουν.
Ειδήσεις σήμερα
Τραγωδία στα Τέμπη: Στο μικροσκόπιο η αναρρωτική άδεια του επιθεωρητή
Τραγωδία στα Τέμπη: Δικαστική έρευνα προς όλες τις κατευθύνσεις
Αποκαλυπτικός Οδηγός: Συντάξεις πριν από τα 62 και μπόνους από εργασία