Οδοιπορικό στο παρελθόν: Ο «Ε.Τ.» παρουσιάζει δύο εικαστικές εκθέσεις

Με απόλυτο σεβασμό στους υγειονομικούς κανονισμούς, τα μουσεία και οι αρχαιολογικοί χώροι ανοίγουν «παράθυρο» γνώσης και τέρψης. Οι βόλτες μας στο κέντρο οδηγούν σε δύο περιοδικές εκθέσεις-αναδρομές στο παρελθόν γεμάτες συμβολισμούς κι αναφορές στην Ιστορία μας.

Στο Εθνικό Ιστορικό Μουσείο περιηγηθήκαμε στην έκθεση «1821-Η μάχη της πλατείας», εμπνευσμένη από τα 200 χρόνια από την Ελληνική Επανάσταση. Ο επόμενος εικαστικός σταθμός μας στον αστικό ιστό είναι η έκθεση «Ενθύμιον Κιουτάχειας» στο Μουσείο Μπενάκη Ισλαμικής Τέχνης που πραγματοποιείται με αφορμή τη συμπλήρωση εκατό χρόνων από την κατάληψη της ξακουστής πόλης από τον ελληνικό στρατό, τον Ιούλιο του 1921. Ο «Ε.Τ.» σάς προτείνει δύο εικαστικές εκθέσεις που αξίζουν την προσοχή σας προσφέροντας ένα διαφορετικό και συνάμα συναρπαστικό τρόπο προσέγγισης της Ιστορίας μέσα από έναν πρωτότυπο διάλογο μεταξύ τεκμηρίων του παρελθόντος και του σήμερα.

Μαθήματα Ιστορίας στη σκιά του Κολοκοτρώνη

Ο υποβλητικός έφιππος ανδριάντας του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη, έργο του γλύπτη Λάζαρου Σώχου, στο μέγαρο της Παλαιάς Βουλής οδηγεί στο κατώφλι του Εθνικού Ιστορικού Μουσείου. Εκεί περιηγηθήκαμε στην περιοδική επετειακή έκθεση για τη συμπλήρωση των 200 χρόνων από την Επανάσταση του 1821, η οποία βασίζεται στη συναρπαστική ομώνυμη σύγχρονη ιστορία του graphic novel του σπουδαίου σκιτσογράφου Αντώνη Νικολόπουλου ή Soloup, όπως υπογράφει τις δημιουργίες του, το οποίο κυκλοφόρησε πρόσφατα από τις εκδόσεις Ικαρος.

«Η Μάχη της πλατείας» αναπτύσσεται στον χώρο υποδοχής του μουσείου και επιχειρεί μια διαφορετική προσέγγιση της Ιστορίας, συνδυάζοντας τη συναρπαστική αφήγηση των κόμικς με την επιστημονική τεκμηρίωση. Η ιστορία του ξετυλίγεται στη σημερινή Αθήνα κάτω από το άγαλμα του Κολοκοτρώνη, εκεί όπου βρισκόμαστε! Η έκθεση περιλαμβάνει 250 πρωτότυπες σελίδες και προσχέδια σε μολύβι του δημιουργού, αλλά και υλικό τεκμηρίωσης από κειμήλια, αρχεία και εικαστικά έργα, αυθεντικά αντικείμενα του μουσείου που χρησίμευσαν ως υλικό για τα σχέδια-πορτρέτα «ηρώων» και «αντιηρώων» Ελλήνων, φιλελλήνων και Οθωμανών του 1821.

Περιδιαβαίνοντας την έκθεση γεννιούνται ερωτήματα όπως τι γνωρίζουμε τελικά σήμερα για το 1821 και τι θα λένε για την Επανάσταση οι millennials στα δικά τους παιδιά… Μέσα από σχέδια «ξεπηδούν» Ρουμελιώτες και Μοραΐτες, κοτζαμπάσηδες, Φαναριώτες, καραβοκύρηδες, φιλέλληνες και οπλαρχηγοί, οι Μεγάλες Δυνάμεις, τα φιρμάνια των Οθωμανών, τα γιαταγάνια των Αλβανών, οι ξιφολόγχες των Αιγυπτίων, αλλά και μάχες στα βουνά και στις θάλασσες, μάχες… και στα λόγια.

Την επιμέλεια της πρωτότυπης αυτής έκθεσης συνυπογράφουν οι ιστορικοί Τέχνης Ρεγγίνα Κατσιμάρδου και Νατάσα Καστρίτη και η δρ Αρχαιολογίας Παναγιώτα Παναρίτη. Οπως σημειώνουν οι επιμελήτριες της έκθεσης, το βιβλίο βασίστηκε σε κείμενα περισσότερων από 30 συγγραφέων και εικαστικές δημιουργίες πάνω από 50 καλλιτεχνών, αλλά κυρίως η έκθεση με τη σειρά της βασίστηκε στο νεότερο έργο του Soloup αποτελώντας μια καλλιτεχνική προσέγγιση του Αγώνα και των γεγονότων της Επανάστασης. Στον χώρο της έκθεσης προβάλλεται το ντοκιμαντέρ αποτύπωσης και δημιουργίας του έργου «Making of… behind the sketches» σε σκηνοθεσία Μελέτη Μοίρα.

Info

Η κεραμική τέχνη αφηγείται τη Μικρασιατική Εκστρατεία

Στο Μουσείο Μπενάκη Ισλαμικής Τέχνης (Αγ. Ασωμάτων 22 και Διπύλου 12) ζωντανεύει η μακραίωνη συγκινητική ιστορία της πόλης Κιουτάχειας που αποτέλεσε για πολλούς αιώνες σημαντικό σταυροδρόμι πολιτισμών και εμπορικών συναλλαγών.

Από τον 15ο αιώνα η Κιουτάχεια αποτελεί αγγειοπλαστικό κέντρο. Κατά τον 18ο αιώνα, μετά την παρακμή της αγγειοπλαστικής του Ιζνίκ, τα εργαστήρια της πόλης παράγουν μεγάλη ποικιλία αγγείων και πλακιδίων. Η έκθεση διηγείται την άγνωστη πτυχή της Μικρασιατικής Εκστρατείας, έτσι όπως αποτυπώνεται μέσα από τις πολύτιμες πορσελάνες της Κιουτάχειας κι αναπτύσσεται εξελικτικά μέσα από τρία επίπεδα. Αρχικά ο επισκέπτης συναντάει μερικά εξαιρετικά δείγματα από την κεραμική της Κιουτάχειας του τελευταίου τέταρτου του 19ου αιώνα μέχρι το τέλος της δεκαετίας του 1920. Στη συνέχεια προβάλλονται τα «ελληνικά» ενθύμια της Κιουτάχειας, όπως τα κεραμικά με τις ελληνικές επιγραφές που κατασκευάστηκαν την περίοδο της ελληνικής κατοχής της πόλης που διήρκησε από τις 4 Ιουλίου 1921 έως τις 17 Αυγούστου 1922.

Στο τρίτο και τελευταίο τμήμα της έκθεσης παρουσιάζονται κεραμικά από εργαστήρια στην Ελλάδα στα οποία εργάστηκαν πρόσφυγες που εγκαταστάθηκαν στην Αθήνα, στον Πειραιά, στη Θεσσαλονίκη και σε άλλες πόλεις της Μακεδονίας και της Θράκης. Από το 1923 ιδρύθηκαν εργαστήρια και εργοστάσια αγγειοπλαστικής όπου εργάστηκαν Ελληνες και Αρμένιοι τεχνίτες πρόσφυγες από την Κιουτάχεια, συνεχίζοντας την κεραμική παράδοση της πατρίδας τους.

Μέσα από το πρωτότυπο και εξαιρετικά γοητευτικό υλικό παρουσιάζονται από τον επιμελητή της έκθεσης Ντίνο Κόγια άγνωστες πτυχές της κεραμικής της Κιουτάχειας. Τα μοναδικά εκθέματα διηγούνται την ιστορία της πόλης, αλλά κι όταν ο ελληνικός στρατός κατέλαβε την Κιουτάχεια την 4η Ιουλίου 1921.

Η ελληνική κατοχή της πόλης διήρκεσε ένα έτος, ένα μήνα και 14 ημέρες. Κι όπως αναφέρεται στον ενημερωτικό κατάλογο της έκθεσης, «Ο πόλεμος, ο ενθουσιασμός της νίκης, η εξατομίκευση μιας μικρής πολυτέλειας, η μελλοντική γαμήλια ευτυχία, αλλά και η επιφυλακτικότητα για την τελική έκβαση της εκστρατείας αποτυπώνονται, άλλοτε με εμφανή και άλλοτε με αδιόρατο τρόπο, πάνω στα κεραμικά που βγαίνουν από τα καμίνια της Κιουτάχειας λίγα μόλις χιλιόμετρα από την πρώτη γραμμή του μετώπου». Στις αρχές του 20ού αιώνα αρχίζει νέα περίοδος ακμής, με αφορμή τις μαζικές παραγγελίες για την επένδυση τζαμιών, μνημείων και άλλων οικοδομημάτων στο πλαίσιο του Πρώτου Εθνικού Αρχιτεκτονικού Κινήματος που ενσωμάτωνε στοιχεία της οθωμανικής και σελτζουκικής αρχιτεκτονικής. Την έκθεση συνοδεύει πλούσια εικονογραφημένη και επιστημονικά τεκμηριωμένη δίγλωσση έκδοση (ελληνικά/αγγλικά).

Info

H αναδημοσίευση του παραπάνω άρθρου ή μέρους του επιτρέπεται μόνο αν αναφέρεται ως πηγή το ELEFTHEROSTYPOS.GR με ενεργό σύνδεσμο στην εν λόγω καταχώρηση.

Ακολούθησε το eleftherostypos.gr στο Google News και μάθε πρώτος όλες τις ειδήσεις