Η ανακήρυξη πραγματοποιήθηκε με Προεδρικό Διάταγμα που δημοσιεύθηκε στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως στις 17 Απριλίου 2025.
Πρόκειται για το πρώτο Προεδρικό Διάταγμα που υπογράφει ο νέος Πρόεδρος της Δημοκρατίας, Κωνσταντίνος Τασούλας, και σηματοδοτεί ένα ακόμα βήμα στην ενίσχυση της εθνικής κυριαρχίας στις θαλάσσιες ζώνες της χώρας.
Η απόφαση στηρίζεται στη συμφωνία οριοθέτησης θαλασσίων ζωνών που υπεγράφη μεταξύ Ελλάδας και Ιταλίας το 2020, η οποία τέθηκε σε ισχύ το 2021. Επίσης, βασίζεται στο Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας, όπως αυτό προβλέπεται από τη σχετική Σύμβαση του ΟΗΕ του 1982, που έχει κυρωθεί από την Ελλάδα ήδη από το 1995.
Η ΑΟΖ που ανακηρύσσεται δεν περιλαμβάνει την αιγιαλίτιδα ζώνη (δηλαδή τα χωρικά ύδατα), το εύρος της οποίας έχει καθοριστεί από τον νόμο του 2021. Ωστόσο, εντός της ΑΟΖ η Ελλάδα αποκτά πλήρη κυριαρχικά δικαιώματα για την εκμετάλλευση φυσικών πόρων, ενεργειακών αποθεμάτων και την έρευνα.
Το διάταγμα προβλέπει επίσης ότι η χώρα επιφυλάσσεται να ασκήσει αντίστοιχα δικαιώματα και σε άλλες περιοχές των ακτών της, σύμφωνα πάντα με τις προβλέψεις του Δικαίου της Θάλασσας.
Η ανακήρυξη της ΑΟΖ στο Ιόνιο αποτελεί ένα καθοριστικό βήμα στην άσκηση των εθνικών κυριαρχικών δικαιωμάτων και εντάσσεται στο ευρύτερο πλαίσιο του θαλάσσιου χωροταξικού σχεδιασμού που ανακοίνωσε η κυβέρνηση την ίδια ημέρα.
Τι αναφέρει το Προεδρικό Διάταγμα
Όπως αναφέρεται στο Προεδρικό Διάταγμα στην ανακήρυξη της ΑΟΖ λαμβάνονται υπόψη οι διατάξεις:
«α) Της παρ. 1 του άρθρου δεύτερου του ν. 4716/2020 «Κύρωση της Συμφωνίας μεταξύ της Ελληνικής Δημοκρατίας και της Ιταλικής Δημοκρατίας για την οριοθέτηση των αντίστοιχων Θαλασσίων Ζωνών τους» (Α΄ 163), η οποία τέθηκε διεθνώς σε ισχύ στις 8 Νοεμβρίου 2021, σύμφωνα με την παρ. 2 του άρθρου 5 αυτής», καθώς και «β) της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας, η οποία υπογράφηκε τη 10η Δεκεμβρίου 1982 και κυρώθηκε με το άρθρο πρώτο του ν. 2321/1995 «Κύρωση της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας και της Συμφωνίας που αφορά την εφαρμογή του μέρους XI της Σύμβασης» (Α΄ 136), καθώς και του άρθρου δεύτερου του ως άνω νόμου».
Όπως επισημαίνεται στην Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη που ανακηρύσσεται με την δεν περιλαμβάνεται η αιγιαλίτιδα ζώνη της Ελληνικής Δημοκρατίας στην ως άνω θαλάσσια περιοχή, το εύρος της οποίας καθορίστηκε με τον ν. 4767/2021 (Α΄ 9).
Σημειώνεται ακόμα ότι «τα κυριαρχικά δικαιώματα και η δικαιοδοσία της Ελληνικής Δημοκρατίας εντός της ανακηρυσσόμενης Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης ασκούνται με βάση τα Μέρη V, VI, VII, VIII, XII και XIII της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας, η οποία υπογράφηκε τη 10η Δεκεμβρίου 1982 και κυρώθηκε με το άρθρο πρώτο του ν. 2321/1995».
Υπογραμμίζεται επίσης ότι « Ελληνική Δημοκρατία επιφυλάσσεται για την άσκηση, και ως προς τις λοιπές ακτές της, των αντίστοιχων δικαιωμάτων της, όπως αυτά απορρέουν από τη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας της 10ης Δεκεμβρίου 1982». Δείτε το ΦΕΚ εδώ.
Τι είπε ο υπουργός Εξωτερικών, Γιώργος Γεραπετρίτης για το Θαλάσσιο Χωροταξικό Σχεδιασμό
Να σημειωθεί, ότι τη Μεγάλη Τετάρτη, αναφερόμενος στο χρόνο που επιλέγει για την ανακοίνωση του Θαλάσσιου Χωροταξικού Σχεδιασμού, ο Υπουργός Εξωτερικών, Γιώργος Γεραπετρίτης είχε επισημάνει τις δύο συμφωνίες που έχει υπογράψει η Ελλάδα με την Αίγυπτο και με την Ιταλία, οι οποίες, όπως είπε «θα έπρεπε να μεταφερθούν πλέον και στον χάρτη».
Παράλληλα, τόνισε ότι τη Μεγάλη Τετάρτη, ημέρα δημοσίευσης του Θαλάσσιου Χωροταξικού Σχεδιασμού «εξεδόθη και το πρακτικό επεξεργασίας του Συμβουλίου της Επικρατείας, με το οποίο ενσωματώνεται, ουσιαστικά, στην ελληνική έννομη τάξη η ελληνο-ιταλική συμφωνία. Και για αυτόν τον λόγο δεν θα μπορούσε ούτως ή άλλως να είναι νωρίτερα».