Με επίκεντρο ένα λόφο και τα κρυμμένα μυστικά του ο Πάνος Βαλαβάνης αφηγείται, με τρόπο συναρπαστικό, την ιστορία του τόπου μας.

Καθηγητής Αρχαιολογίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, ο συγγραφέας παρασύρει τον αναγνώστη σε ένα ταξίδι που μετράει οκτώ χιλιάδες χρόνια ιστορίας. Διανθισμένη με την πλούσια εικονογράφηση της Αντας Γανώση, η αφήγηση ξεκινάει από τη Νεολιθική περίοδο και φτάνει μέχρι το τέλος της Τουρκοκρατίας. Ο τρόπος που αναπτύσσεται το αφήγημα, μέσα από τα δέκα κεφάλαια του βιβλίου, μοιάζει με παραμύθι. Ωστόσο πατάει γερά και με τα δύο πόδια στην Ιστορία.

Το βιβλίο «Ο λόφος με τα κρυμμένα μυστικά», που επανακυκλοφορεί αρκετά χρόνια μετά την πρώτη έκδοσή του και μετά από πολλές επανεκδόσεις από τις εκδόσεις Πορφύρα, απευθύνεται σε παιδιά, ηλικίας από 8 έως 15 ετών, διαβάζεται όμως το ίδιο ευχάριστα και από μεγαλύτερες ηλικίες. Η αναλυτική βιβλιογραφική τεκμηρίωση που παρέχει ο συγγραφέας δημιουργεί ένα επιπλέον ισχυρό κίνητρο στους «ψαγμένους» αναγνώστες για νέες καταδύσεις στα βάθη της Ιστορίας. Το δικό του κίνητρο για να προχωρήσει στη συγγραφή του βιβλίου ήταν η επιθυμία να προσφέρει στα παιδιά «ένα χοντρικό περίγραμμα της ελληνικής Ιστορίας έτσι ώστε να είναι σαφής η ακολουθία των ιστορικών φάσεων».

«Παρότι στα σχολικά βιβλία», όπως λέει, «έχει μπει αυτό που λέμε γραμμή του χρόνου έτσι ώστε τα παιδιά να καταλαβαίνουνε ότι ο Αγαμέμνων ήταν πριν από τον Περικλή, συνεχίζει να επικρατεί ασάφεια γύρω από αυτό το θέμα…».

Πέρα από τις γνώσεις και την ψυχαγωγία που παρέχει το βιβλίο (ιδιαίτερες στιγμές χαρίζουν στα παιδιά οι ασκήσεις και τα παιχνίδια που πλαισιώνουν την έκδοση) βοηθάει επίσης να αποσαφηνιστούν τα πράγματα και προς την κατεύθυνση των διαφορετικών φάσεων της Ιστορίας, πάντα με τρόπο ευχάριστο. «Είναι ένα βιβλίο με πολύ ωραίες εικόνες με τη μορφή του κόμικ και ένα ευχάριστο κείμενο. Ο συνδυασμός της εικόνας με το λόγο νομίζω ότι γοητεύει», σημειώνει ο Πάνος Βαλαβάνης.

Κατά πόσο η μυθοπλασία της αφήγησης εισχωρεί στα πραγματικά γεγονότα; «Είναι ένα παιχνίδι ισορροπίας ανάμεσα στο ένα και το άλλο», επισημαίνει ο συγγραφέας. «Μπορεί το κείμενο να φαίνεται σαν παραμύθι όμως είναι πέρα για πέρα αληθινά όλα τα στοιχεία που το συνθέτουν. Στο τελευταίο κομμάτι του βιβλίου περιέχεται η λεπτομερής τεκμηρίωση όλων όσων αναφέρονται σε κάθε κεφάλαιο».

Για τον ίδιο τα πιο γοητευτικά επεισόδια, στα πολλά που συνθέτουν τη μεγάλη ελληνική περιπέτεια, «είναι οι αρχές και οι κορυφώσεις». «Και βεβαίως», προσθέτει, «όλη η διαδικασία της εξέλιξης μέσα από την ιστορική ακολουθία. Την 6η χιλιετία π.Χ., για παράδειγμα, οι νεολιθικοί οικισμοί στην Ελλάδα, που μπορεί να ήταν 200 με 250, δεν διαφέρουν σε τίποτα από τους χιλιάδες νεολιθικούς οικισμούς της Μέσης Ανατολής και της Μεσογείου. Βρίσκω λοιπόν εξαιρετικά γοητευτικό το ότι φτάσαμε στο μεγάλο κλασικό πολιτισμό. Αυτό είναι κάτι που διατρέχει υπόγεια το βιβλίο». Ποιος είναι όμως ο ρόλος που διαδραμάτισε το στοιχείο της φυσικής επιλογής στη διαδικασία εξέλιξης του πολιτισμού;

«Η ιστορική διαδικασία έχει μέσα της και στοιχεία που αφορούν στη γεωμορφολογία αλλά σαφώς είναι μια πολιτισμική διαδικασία μέσα στην οποία εμπεριέχονται σε μεγάλο βαθμό τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά ενός λαού, ενός φύλου που ξέρει να επιλέγει, αυτό είναι το ενδιαφέρον σε σχέση με τη φυσική επιλογή που αναφέρατε», λέει ο κ. Βαλαβάνης και μας δίνει ένα παράδειγμα: «Αθλητική δραστηριότητα υπήρχε σε όλους τους προϊστορικούς λαούς. Οι Ελληνες για πρώτη φορά εντάσσουν τα στοιχεία της αθλητικής δραστηριότητας στις λατρευτικές εκδηλώσεις, τα θεσμοθετούν και γεννιούνται οι Ολυμπιακοί Αγώνες… Αυτή ακριβώς η όσφρηση που είχαν οι αρχαίοι Ελληνες και η δυνατότητα της επιλογής είναι από τα χαρακτηριστικά που τους οδήγησαν σε όλα αυτά που έκαναν».

Info

«Ο ΛΟΦΟΣ ΜΕ ΤΑ ΚΡΥΜΜΕΝΑ ΜΥΣΤΙΚΑ: ΤΟ ΧΡΟΝΙΚΟ ΜΙΑΣ ΦΑΝΤΑΣΤΙΚΗΣ ΑΝΑΣΚΑΦΗΣ»

Συγγραφέας: Πάνος Βαλαβάνης
Εικονογράφηση: Αντα Γανώση
Ασκήσεις-παιχνίδια: Μαρίζα Ντεκάστρο – Πάνος Βαλαβάνης
Εκδόσεις: Πορφύρα
Σελ.: 106
Τιμή: 15 €
* Το βιβλίο κυκλοφορεί και στα αγγλικά με τον τίτλο «The hill of the hidden secrets: The chronicle of an imaginary excavation» και μετάφραση της Γεωργίας Κοφινά.

Επανεκδίδεται, επαυξημένο και βελτιωμένο, το «Ιερά και Αγώνες»

Δώδεκα χρόνια μετά την πρώτη του έκδοση, το βιβλίο «Ιερά και Αγώνες στην Αρχαία Ελλάδα» του καθηγητή Πάνου Βαλαβάνη επανεκδίδεται επαυξημένο και βελτιωμένο από τις εκδόσεις Καπόν. Στην έκδοση έχουν συμπεριληφθεί όλα τα νέα συμπεράσματα της ιστορικής και αρχαιολογικής έρευνας για τα πανελλήνια ιερά και τους αγώνες καθώς και εμπλουτισμένο φωτογραφικό υλικό. Το βιβλίο είναι αφιερωμένο στις πέντε μεγάλες πανελλήνιες εορτές και τους αγώνες που τις πλαισίωναν: οι αγώνες στην Ολυμπία προς τιμήν του Διός, στους Δελφούς στην εορτή του Απόλλωνος, στην Ισθμία στο Ιερό του Ποσειδώνος και στη Νεμέα στο Ιερό του Διός. Εξίσου λαμπροί με τους αγώνες που διεξάγονταν στα πανελλήνια ιερά ήταν και οι Παναθηναϊκοί Αγώνες που τελούνταν στην εορτή των Παναθηναίων στην Αθήνα.

Info

«ΙΕΡΑ ΚΑΙ ΑΓΩΝΕΣ ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΑΔΑ»
Συγγραφέας: Πάνος Βαλαβάνης
Εκδόσεις: Καπόν
Σελ.: 376
Εικόνες: 488 έγχρωμες
Τιμή: 59,50 €
Γλώσσα: Ελληνική, Αγγλική

ΑΝΤΩΝΗΣ ΚΑΡΑΤΖΑΦΕΡΗΣ
[email protected]
Από την έντυπη έκδοση του Ελεύθερου Τύπου της Κυριακής