Στο πλαίσιο αυτό, σε ευρεία σύσκεψη, που πραγματοποιήθηκε πριν από λίγες ημέρες, με εκπροσώπους της βιομηχανίας τροφίμων, πολυεθνικών επιχειρήσεων, αλλά και των σούπερ μάρκετ, ο αρμόδιος υπουργός, Τάκης Θεοδωρικάκος, τους κάλεσε να συγκρατήσουν τις τιμές, μειώνοντας τα κέρδη τους.

Οπως ανέφερε στον «Ε.Τ.» της Κυριακής κορυφαίο στέλεχος μεγάλης αλυσίδας του οργανωμένου λιανεμπορίου τροφίμων, ο υπουργός Ανάπτυξης ζήτησε να συγκρατήσουν τον πληθωρισμό των τροφίμων στα σημερινά επίπεδα (-0,1% τον Ιανουάριο), γεγονός, ωστόσο, που είναι εξαιρετικά δύσκολο. «Επειδή σε κάποια προϊόντα, όπως για παράδειγμα ο καφές και το κακάο, οι χρηματιστηριακές τιμές έχουν ανέβει σε ιστορικά υψηλά επίπεδα και ακόμα δεν έχουν περάσει πλήρως στα ράφια οι αυξήσεις των τιμών, μας ζήτησε να αντισταθμίσουμε τις αυξήσεις μειώνοντας τα κέρδη σε άλλα προϊόντα. Είναι σχεδόν αδύνατο να έχουμε μηδενικό πληθωρισμό στα τρόφιμα για άλλους 5-6 μήνες, όπως μας ζήτησε ο υπουργός», δήλωσε χαρακτηριστικά η ίδια πηγή.

Επί της ουσίας, αυτό που καλεί η κυβέρνηση τις εταιρίες να κάνουν είναι να εξισορροπήσουν τις τιμές. Αν, για παράδειγμα, σε μια κατηγορία προϊόντων, όπως ο καφές, η τιμή αυξηθεί κατά 15%, να μειώσουν σε ανάλογο ποσοστό τις τιμές άλλων ειδών, όπως, για παράδειγμα, άλευρα ή ζυμαρικά, προκειμένου ο πληθωρισμός στα τρόφιμα να παραμείνει σταθερός.

Ωστόσο, αν και η παρέμβαση αφορούσε όλους τους εμπλεκομένους, είναι δύσκολο να εφαρμοστεί μια τέτοια πρακτική από όλες τις εταιρίες, καθώς η καθεμία παράγει και εμπορεύεται διαφορετικές κατηγορίες τροφίμων ή άλλων ειδών ευρείας κατανάλωσης, ενώ το νέο πλαίσιο για τις προσφορές που θα εφαρμοστεί από την 1η Μαρτίου αναμένεται να πιέσει ακόμα περισσότερο τις επιχειρήσεις, οι οποίες, σύμφωνα με στελέχη της αγοράς, θα περιορίσουν τη μεγάλη ένταση των προωθητικών ενεργειών.

Πάντως, τα μέτρα που έχει πάρει μέχρι τώρα η κυβέρνηση, σε συνδυασμό με την αποκατάσταση της εφοδιαστικής αλυσίδας, φαίνεται να έφεραν αποτέλεσμα, καθώς η Ελλάδα τον Δεκέμβριο του 2024 παρουσίασε για πρώτη φορά αρνητικό πρόσημο (-0,2%) στον πληθωρισμό των τροφίμων, όταν ακριβώς δύο χρόνια πριν, τον Δεκέμβριο του 2022, σημείωσε ιστορικό υψηλό στο 15,5%. Στην αποκλιμάκωση αυτή συνέβαλε μια σειρά μέτρων, όπως το «καλάθι του νοικοκυριού», το πλαφόν στο περιθώριο κέρδους, οι επιδοτήσεις στο ρεύμα, αλλά και η μόνιμη μείωση των τιμών στο ράφι κατά 5%. Ωστόσο, η μεγάλη επιβράδυνση στον ρυθμό αύξησης των τιμών ήρθε με τα μέτρα που τέθηκαν σε ισχύ πριν από έναν χρόνο, όπως η απαγόρευση προωθητικών ενεργειών για τρεις μήνες σε περίπτωση ανατιμήσεων.

Υπό τον φόβο, λοιπόν, νέων ανατιμήσεων, που προκαλεί τόσο η κλιματική κρίση όσο και η αστάθεια στην ενεργειακή αγορά, οι προμηθευτικές επιχειρήσεις, αλλά και τα σούπερ μάρκετ, καλούνται να βάλουν και πάλι πλάτη για να συγκρατήσουν το κόστος. 

Σοκολάτα, κακάο

Αυξήσεις έως και 30% αναμένονται από τα τέλη Φεβρουαρίου στον καφέ, με τις εταιρίες του κλάδου να δηλώνουν ότι δεν μπορούν πλέον να απορροφήσουν την τεράστια άνοδο που παρατηρείται στην τιμή της πρώτης ύλης. Πριν από λίγες ημέρες, στις 13 Φεβρουαρίου, η ποικιλία Αράμπικα, που διαπραγματεύεται στο Χρηματιστήριο της Νέας Υόρκης, κατέγραψε νέο ιστορικό ρεκόρ στα 4,33 δολάρια ανά λίβρα από τα 1,95 δολάρια που ήταν τον Φεβρουάριο του 2024, παρουσιάζοντας άνοδο κατά 122% σε ετήσια βάση. Αντίστοιχα, η ποικιλία Ρομπούστα στο Χρηματιστήριο του Λονδίνου άγγιξε, στις 16 Φεβρουαρίου, τα 572,8 δολάρια ανά τόνο από 303 δολάρια έναν χρόνο πριν, με την τιμή να εμφανίζεται αυξημένη κατά 89% σε ετήσια βάση.

«Η εκρηκτική άνοδος της τιμής αποδίδεται, αφενός, στη μειωμένη παραγωγή τόσο από τη Βραζιλία όσο και το Βιετνάμ, λόγω της ξηρασίας που πλήττει τις δύο μεγαλύτερες παραγωγούς χώρες στον κόσμο, ενώ επιβαρυντικά στην τιμή επιδρά και το γεγονός ότι οι παραγωγοί κρατούν αποθέματα καφέ στις αποθήκες τους ελπίζοντας σε περαιτέρω αύξηση των τιμών. Ανησυχία προκαλεί και η αυξημένη ζήτηση για καφέ από την Κίνα, η οποία έχει τετραπλασιαστεί τα τελευταία χρόνια, ασκώντας ακόμα μεγαλύτερες πιέσεις», αναφέρει στον «Ε.Τ.» της Κυριακής ο πρόεδρος της Ελληνικής Ενωσης Καφέ, Αναστάσιος Γιάγκογλου.

Ο ίδιος αναφέρει ότι από τα τέλη Δεκεμβρίου οι εταιρίες του κλάδου έχουν στείλει νέους τιμοκαταλόγους με σημαντικές αυξήσεις, οι οποίες θα φανούν στα ράφια των σούπερ μάρκετ από τα τέλη του μήνα. Κάνει, δε, λόγο για ανατιμήσεις της τάξεως του 10%-15%, ενώ σε κάποιες περιπτώσεις αγγίζουν ακόμα και το 30%, ανάλογα με το είδος του καφέ, αλλά και την εταιρία. «Σε αυτές τις αυξήσεις δεν περιλαμβάνονται οι ανατιμήσεις που καταγράφονται το τελευταίο δίμηνο στην τιμή της πρώτης ύλης», προσθέτει ο κ. Γιάγκογλου, αφήνοντας, έτσι, ανοιχτό το ενδεχόμενο για περαιτέρω αυξήσεις και το επόμενο διάστημα.

Ο ίδιος, πάντως, εκφράζοντας τη δυσαρέσκειά του που η Ενωση δεν προσκλήθηκε στην ευρεία σύσκεψη του υπουργείου Ανάπτυξης, δηλώνει ότι ο κλάδος δεν μπορεί πλέον να απορροφά το αυξημένο κόστος της πρώτης ύλης. «Σε ένα προϊόν χρηματιστηριακό δεν μπορούν να επιβληθούν περιοριστικά μέτρα. Ηδη βιώνουμε περιορισμούς, όπως είναι η τρίμηνη απαγόρευση προωθητικών ενεργειών σε περίπτωση ανατίμησης», υπογραμμίζει ο πρόεδρος της Ελληνικής Ενωσης Καφέ.

Αντίστοιχη είναι η εικόνα και στα σοκολατοειδή ή στα προϊόντα που περιέχουν σοκολάτα, όπως, για παράδειγμα, δημητριακά, σνακ κ.λπ., καθώς η διεθνής τιμή του κακάο έχει σταθεροποιηθεί σε πολύ υψηλά επίπεδα, στις 10.200 δολάρια ο τόνος, από 6.000 δολάρια που ήταν τον Φεβρουάριο του 2024, καταγράφοντας αύξηση 70% σε ετήσια βάση. 

Ανατιμήσεις και στο βόειο κρέας

Συνεχείς είναι οι ανατιμήσεις το τελευταίο διάστημα και στο βόειο κρέας. Ενα κιλό σπάλα πωλείται στα σούπερ μάρκετ στα 12,8 ευρώ το κιλό, από 11,9 ευρώ το κιλό τον Δεκέμβριο, από 11,45 ευρώ στα τέλη του 2024, ενώ τα μέτρα που λαμβάνονται σε ευρωπαϊκό επίπεδο και θα πρέπει να εφαρμοστούν και στην Ελλάδα, στο πλαίσιο της πράσινης μετάβασης, εκτιμάται ότι θα φέρουν νέες ανατιμήσεις. Οπως έχει αποδειχθεί από έρευνες των επιστημόνων, οι εκπομπές μεθανίου που προέρχονται από το… ρέψιμο των βοοειδών είναι ένας σημαντικός παράγοντας που συμβάλλει στην κλιματική αλλαγή. «Δεδομένου ότι η εκτροφή αγελάδων και βοοειδών έχει αρνητική επίδραση στο κλίμα, αναγκάζοντας την Ε.Ε. να λάβει μέτρα, αναμένεται να μειωθεί η παραγωγή τόσο κρέατος όσο και γάλακτος οδηγώντας σε αύξηση των τιμών», επισημαίνει στον «Ε.Τ.» της Κυριακής κορυφαίο στέλεχος μεγάλης αλυσίδας σούπερ μάρκετ.