Το τεράστιο αυτό απόθεμα δίνει η πολύ καλή «εκκίνηση» του 2023 η οποία αποτυπώνεται σταδιακά και στα στοιχεία εκτέλεσης του φετινού προϋπολογισμού. Με βάση τα στοιχεία που δημοσιεύτηκαν την Πέμπτη, το πρώτο δίμηνο του χρόνου τα φορολογικά έσοδα είχαν απόθεμα 1,3 δισ. ευρώ από τα οποία αν αφαιρεθούν οι αυξημένες επιστροφές φόρων (100 εκατ.), αυτό μειώνεται σε 1,2 δισ. ευρώ. Από τα έσοδα αυτά περίπου 650 εκατ. ευρώ είναι πλεόνασμα εσόδων του 2022 και αφορά την υπεραπόδοση των φόρων εισοδήματος και του ΕΝΦΙΑ. Τα υπόλοιπα 550 εκατ. ευρώ είναι υπέρβαση εσόδων που έχουν εγγραφεί στο τρέχον έτος. Η υπέρβαση αυτή αναμένεται να φτάσει το 1,1 δισ. ευρώ στο τέλος Μαρτίου και προέρχεται κυρίως από τη θετική επίδραση (carry over) του 4^ου τριμήνου του 2022 όταν το ΑΕΠ αυξήθηκε κατά 5,2%, στο πρώτο τρίμηνο του 2023. Η θετική αυτή μεταβίβαση υπολογίζεται στο 1,5%, ποσοστό το οποίο σε όρους φορολογικών εσόδων ανταποκρίνεται σε επιπλέον φορολογικά έσοδα της τάξης του 1,1 δισ. ευρώ.

Επιδοτήσεις ρεύματος

Σε αυτά θα πρέπει να προσθέσουμε και το 1 δισ. ευρώ που υπάρχει ως πρόβλεψη για τον προϋπολογισμό του 2023 για επιδοτήσεις ηλεκτρικού ρεύματος. Κλείνοντας ο τρίτος μήνας του 2023 οι τιμές του φυσικού αερίου, που δημιούργησε πέρσι το πρόβλημα και με το ηλεκτρικό ρεύμα, βρίσκονται περίπου στο 42% της περσινής τιμής.

Συγκεκριμένα από την αρχή του χρόνου μέχρι και σήμερα η μέση τιμή του φυσικού αερίου διαμορφώνεται στα 55,3 ευρώ/MWh έναντι 132,27 ευρώ/MWh που διαμορφώθηκε η μέση τιμή για το φυσικό αέριο το 2022. Είναι σαφές ότι μέχρι στιγμής δεν έχει πειραχτεί ούτε ένα ευρώ από το απόθεμα του προϋπολογισμού για επιδοτήσεις ρεύματος αφού οι μηνιαίες επιδοτήσεις καλύπτονται από το Ταμείο Ενεργειακής Μετάβασης. Μέχρι και το τέλος του 2022 (όταν οι τιμές ενέργειας είχαν πάρει ήδη καθοδική πορεία) από το υπουργείο Οικονομικών υπολογιζόταν ότι τα 600 εκατ. ευρώ από το 1 δισ. ευρώ δεν θα ήταν απαραίτητα για επιδοτήσεις και θα μπορούσαν να διατεθούν σε άλλες χρήσεις. Ο μόνος προβληματισμός ήταν σε ποιο χρονικό σημείο θα μπορούσε να αποδεσμευτεί αυτό το ποσό.

Λύση από… Κομισιόν

Τη λύση άμεσης αποδέσμευσης δίνουν οι νέες κατευθυντήριες γραμμές της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τη δημοσιονομική διαχείριση του 2024. Ως βασική παράμετρο οι οδηγίες της Επιτροπής έχουν τη δραστική μείωση κατά 80% και στη συνέχεια την κατάργηση των μέτρων στήριξης κατά της ενεργειακής κρίσης. Μάλιστα, τα κοινοτικά όργανα έχουν δεσμευτεί ότι τον Μάιο θα δημοσιεύσουν συγκεκριμένους ποσοτικούς στόχους για όλα τα μέλη και κατά συνέπεια και για την Ελλάδα. Της ανακοίνωσης των στόχων θα προηγηθεί διαβούλευση με κάθε μέλος ώστε να είναι πιο ρεαλιστική η αποτύπωση των στόχων για το κάθε κράτος.

Με αυτά τα δεδομένα το νέο οικονομικό επιτελείο μπορεί να ζητήσει την πλήρη αποδέσμευση του 1 δισ. ευρώ για τις επιδοτήσεις στο ρεύμα αφού τα έκτακτα τείνουν προς απόσυρση.

Η ευκαιρία, όμως, πίσω από τον περιορισμό βρίσκεται ότι εν όψει και της συμφωνίας στόχων και πολιτικών που θα γίνει για τον επόμενο χρόνο να ανοίξει η συζήτηση για πρόσθετα μόνιμα μέτρα στήριξης στην κατεύθυνση της κατάργησης μνημονιακών «δεσμών» στα οποία η Ελλάδα υποχρεώθηκε τα προηγούμενα χρόνια. Η συζήτηση για μόνιμα μέτρα θα πρέπει από την ελληνική πλευρά να ενταχθεί στο πλαίσιο των δημοσιονομικών στόχων και των μεταρρυθμίσεων που θα αναλάβει η Ελλάδα για τα επόμενα χρόνια.

Η λίστα των μόνιμων μέτρων που θα αλλάξει την οικονομία

Τα μέτρων που θα απαλλάξουν σε πρώτη φάση την οικονομία από τα «δεσμά» των μνημονίων είναι πολλά και ένα μέρος τους θα είχε υλοποιηθεί αν δεν είχαμε τις διαδοχικές κρίσεις, του κορονοϊού και τώρα την ενεργειακή κρίση. Θα έρθουν σε «δέσμες» με ορίζοντα 4ετίας, οι οποίες, ανάλογα με την πορεία της διαπραγμάτευσης, μπορούν να αρχίσουν να εφαρμόζονται από φέτος. Στη λίστα αυτών των μέτρων περιλαμβάνονται:

• Η κατάργηση του τέλους επιτηδεύματος σε μία ή δύο δόσεις.
• Η περαιτέρω μείωση των ασφαλιστικών εισφορών.
• Το κλείσιμο της εκκρεμότητας με τα αναδρομικά επικουρικών και δώρων.
• Η περαιτέρω μείωση του εταιρικού φόρου από το 22% στο 20%.
• Η μονιμοποίηση του χαμηλού συντελεστή ΦΠΑ για εστίαση, τουρισμό, μεταφορές, θέατρα, κινηματογράφους, γυμναστήρια, σχολές χορού.
• Η θέσπιση νέου μισθολογίου για τους δημοσίους υπαλλήλους από το 2024.
• Η σταδιακή μείωση των συντελεστών ΦΠΑ όταν οι απώλειες στα έσοδα του βασικού έμμεσου φόρου μειωθούν κάτω από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο.
• Η αναθεώρηση της φορολογικής κλίμακας με στόχο την περαιτέρω ελάφρυνση των χαμηλών και μεσαίων εισοδημάτων.
• Η συνολική αναμόρφωση των επιδομάτων πρόνοιας.

Εναντι όλων αυτών, βέβαια, η Ελλάδα θα πρέπει να δεσμευτεί σε συγκεκριμένες επενδύσεις και μεταρρυθμίσεις.

Ειδήσεις σήμερα