Από την έναρξη της επίθεσής της στην Ουκρανία το 2022, η Ρωσία ασκεί πίεση στους κατοίκους των εδαφών που ελέγχει για να πάρουν τη ρωσική υπηκοότητα. Παρόμοια διαδικασία, που καταγγέλθηκε από το Κίεβο, ακολουθήθηκε στην Κριμαία, η οποία προσαρτήθηκε στη Ρωσική Ομοσπονδία το 2014, καθώς και στις περιοχές της ανατολικής Ουκρανίας που τελούσαν υπό τον έλεγχο των φιλορώσων αυτονομιστών πριν από το 2022.
“Πέρυσι, η παράδοση διαβατηρίων στους κατοίκους των απελευθερωμένων περιοχών των δημοκρατιών Λουγκάνσκ και Ντονέτσκ και των περιοχών της Χερσώνας και της Ζαπορίζια σχεδόν ολοκληρώθηκε”, δήλωσε ο Βλαντίμιρ Πούτιν κατά τη διάρκεια συνάντησης με αξιωματούχους του υπουργείου Εσωτερικών στη Μόσχα.
Σύμφωνα με τον υπουργό Εσωτερικών Βλαντίμιρ Κολοκόλτσεφ, συνολικά παραδόθηκαν 3,5 εκατομμύρια διαβατήρια.
Η Ρωσία διεκδίκησε τον Σεπτέμβριο του 2022 την προσάρτηση αυτών των τεσσάρων περιοχών της ανατολικής και της νότιας Ουκρανίας, παρά το γεγονός ότι δεν τις ελέγχει όλες.
Σύμφωνα με τον ΟΗΕ και μη κυβερνητικές οργανώσεις, οι κάτοικοι των κατεχόμενων περιοχών της Ουκρανίας υφίστανται πιέσεις για να ζητήσουν ρωσικό διαβατήριο, το οποίο έχει γίνει απαραίτητο για μια ολόκληρη σειρά επιτόπιων διοικητικών διαδικασιών.
Κάτοικοι που ρωτήθηκαν από το Γαλλικό Πρακτορείο τον Μάιο του 2023 είχαν επιβεβαιώσει την κατάσταση αυτή.
Η Ρωσία διένειμε ήδη εδώ και δεκαετίες ρωσικά διαβατήρια στους κατοίκους των περιοχών της Ουκρανίας, που ελέγχονται από φιλορώσους αυτονομιστές στα ανατολικά, καθώς και στην Κριμαία. Το ίδιο έκανε στις αποσχισθείσες περιοχές στη Γεωργία και στη Μολδαβία.
Το Κίεβο καταγγέλλει “παράνομες” μεθόδους που παραβιάζουν την κυριαρχία της. Η Ευρωπαϊκή Ένωση δήλωσε ότι δεν θα αναγνωρίσει τα ρωσικά διαβατήρια που παραδόθηκαν στις κατεχόμενες από τη Μόσχα περιοχές της Ουκρανίας.