Γράφει ο Χάρης Αποστολόπουλος
Η Αίτνα είναι βρίσκεται στις ανατολικές ακτές της Σικελίας στην Ιταλία και αποτελεί το υψηλότερο ενεργό ηφαίστειο στην Ευρώπη καθώς ξεπερνά τα 3.300 μέτρα. Αξίζει να αναφέρουμε πως καλύπτει έκταση 1.190 τετραγωνικών χιλιομέτρων με περιφέρεια βάσης 140 χιλιόμετρα, γεγονός που την κάνει τρεις φορές μεγαλύτερη από τον Βεζούβιο!
Αναμφίβολα, είναι αρκετά δραστήρια και ανήκει στα πιο ενεργά ηφαίστεια στον κόσμο σύμφωνα με την Αμερικανική Γεωλογική Έρευνα. Αν και οι εκρήξεις της έχουν υπάρξει ουκ ολίγες φορές ιδιαιτέρως καταστροφικές, γενικά δεν θεωρείται ιδιαίτερα επικίνδυνη και χιλιάδες κάτοικοι ζουν στις πλαγιές του ηφαιστείου και στις γύρω περιοχές. Αξίζει να αναφέρουμε πως το έδαφος στις γύρω περιοχές, είναι εξαιρετικά γόνιμο λόγω της ηφαιστειακής λάβας και καθίσταται κατάλληλο για εκτεταμένες γεωργικές δραστηριότητες.
Η ηφαιστειακή δραστηριότητα στην Αίτνα ξεκίνησε περίπου πριν 500.000 χρόνια, με το ηφαίστειο να εντάσσεται τον Ιούνιο του 2013 στα Μνημεία Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO.
Η τελευταία -μέχρι την επόμενη- έκρηξη
Σύμφωνα με το Εθνικό Ινστιτούτο Γεωφυσικής και Ηφαιστειολογίας, τη Δευτέρα καταγράφηκε η πιο πρόσφατη -έως τώρα- ηφαιστειακή δραστηριότητα της Αίτνας. Σύμφωνα με μαρτυρίες, γιγάντια κύματα λάβας ήταν ορατά από την πόλη της Κατάνια και το θέρετρο Ταορμίνα αλλά ευτυχώς η έκρηξη του ηφαιστείου δεν αποτέλεσε απειλή για τους κατοίκους της περιοχής.
Εικόνες από την πρόσφατη έκρηξη
https://www.youtube.com/watch?v=PaospaJrJic
H… προτελευταία έκρηξη
Το 2016 ήταν από τις πλέον… παραγωγικές χρονιές σε ηφαιστειακή δραστηριότητα για την Αίτνα με αποκορύφωμα τον Μάιο, όταν σημειώθηκαν οι πιο έντονες εκρήξεις που προκάλεσαν κατολισθήσεις, μικροσεισμούς και… πανικό σε τουρίστες και γηγενείς!
Βίντεο από την έκρηξη το 2016:
Η πρώτη καταγεγραμμένη έκρηξη
Η πρώτη καταγεγραμμένη έκρηξη της Αίτνας περιγράφεται από τον Διόδωρο τον Σικελιώτη (24 Αυγούστου του 79 μ.Χ.) και αποτελεί την πρώτη λεπτομερή καταγραφή ηφαιστειακής έκρηξης. Σύμφωνα με τη μαρτυρία του, η έκρηξη ήταν τόσο ισχυρή που η στάχτη είχε φτάσει ακόμα και μέχρι τη Ρώμη, περίπου 800 χιλιόμετρα βόρεια της Αίτνας.
Βέβαια, λέγεται αλλά δεν υπάρχει γραπτή αναφορά ότι το 396 π.Χ. μια έκρηξη της Αίτνας ματαίωσε τα σχέδια των Καρχηδονίων για εισβολή στις Συρακούσες κατά τον Πρώτο Σικελικό Πόλεμο.
Οι ηφαιστειακές αστραπές
Η Αίτνα συχνά μετατρέπει τη νύχτα σε μέρα, καθώς δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις που γεμίζει εντυπωσιακά χρώματα το ουρανό στις ακτές της Σικελίας. Ένας τεράστιος όγκος καπνού και στάχτης εκτοξεύεται σε ύψος εκατοντάδων μέτρων στον ουρανό και δημιουργεί ένα μοναδικό φαινόμενο, τις ηφαιστειακές αστραπές, που παρατηρούμε μόνο έπειτα από ισχυρές ηφαιστειακές εκρήξεις.
Τα μόρια της στάχτης έρχονται σε τριβή μέσα στο νέφος σκόνης και στάχτης και οδηγούν στην δημιουργία ηλεκτρικής εκκένωσης που προκαλεί τις εντυπωσιακές αστραπές, όπως πάνω κάτω και στην περίπτωση του νεφελώδους ουρανού.
https://www.youtube.com/watch?v=v0HULgTjaSA
Προέλευση ονόματος – Ετυμολογία
Η ονομασία «Αίτνα» κατά πάσα πιθανότητα προέρχεται από την ελληνική λέξη «αίθω», που σημαίνει «καίγομαι», ή τη φοινικική λέξη «attano». Οι Άραβες ονόμαζαν το βουνό Gibel Utlamat, το βουνό της φωτιάς. Η ονομασία αυτή εξελίχτηκε αργότερα σε Mons Gibel κι έτσι στην τοπική διάλεκτο το ηφαίστειο ονομάζεται Mongibeddu.
Μυθολογία
Στην Ελληνική μυθολογία, ο Αίολος είχε φυλακίσει τους ανέμους στις σπηλιές κάτω από την Αίτνα. Ο Γίγαντας Εγκέλαδος καταπλακώθηκε από το όρος Αίτνα, σύμφωνα με τον ποιητή Αισχύλο, και ήταν η αιτία των ηφαιστειακών εκρήξεων.
Στη Ρωμαϊκή μυθολογία, ο Βούλκαν, θεός της φωτιάς, είχε το εργαστήριό του κάτω από την Αίτνα.
https://www.youtube.com/watch?v=rPo5AuQ3pHY