Γράφει ο Μιχάλης Μαρδάς

Το Εthe Magazine του Eleftheros Typos.gr σας παρουσιάζει το «Run and Out» που είναι ένα παιχνίδι που δημιουργήθηκε από τα παιδιά και απευθύνεται σε αυτά. Τον ρόλο του… κομπάρσου στην ιστορία μας διατηρεί πεισματικά για τον εαυτό του ο καθηγητής φυσικής αγωγής και αθλητικός συντάκτης Μιχάλης Μερτζιανίδης, ο οποίος βραβεύτηκε από την European Fair Play Movement για την επινόησή του. Βράβευση που έχει φαρδιά–πλατιά την υπογραφή του διεθνούς ολυμπιακού κινήματος καθώς η συγκεκριμένη επιτροπή λειτουργεί υπό την αιγίδα της ΔΟΕ.

Το Fair Play VOX Award για το 2016 κατέληξε, λοιπόν, στα Γιάννινα και ο Μιχάλης Μερτζιανίδης εξαρχής μας ξεκαθάρισε πως: «Αυτή η βράβευση δεν ανήκει σε εμένα. Αυτό το βραβείο ανήκει στους πραγματικούς πρωταγωνιστές αυτού του παιχνιδιού που είναι τα παιδιά και τα ευχαριστώ πάρα πολύ για όλα όσα έχουν κάνει μέχρι σήμερα».

Πως ξεκίνησε και τι είναι

Καιρός όμως να σας κάνουμε τις συστάσεις. Τι είναι αυτό το παιχνίδι και πως ξεκίνησε από το 10ο δημοτικό σχολείο Ιωαννίνων;

«Η ιδέα γι’ αυτό γεννήθηκε τυχαία τον Ιανουάριο του 2009, μια μέρα που έβρεχε και εγώ και οι μαθητές μου είχαμε καθίσει κάτω από ένα υπόστεγο του σχολείου. Κάποια στιγμή άρχισα να σχεδιάζω με κιμωλία τετράγωνα στο έδαφος και καταλήξαμε να παίζουμε ένα παιχνίδι με φωλιές και κυνηγητό.

Οταν ο καιρός έφτιαξε, το παίξαμε στο γήπεδο του μπάσκετ με περισσότερα παιδιά και ουσιαστικά ήταν ένας συνδυασμός αθλημάτων. Οι κανόνες διαμορφώθηκαν σταδιακά με τις παρεμβάσεις και υποδείξεις των μαθητών που συμμετείχαν στο παιχνίδι. Ο αγώνας ολοκληρώνεται σε μόλις τρία games, στο καθένα από τα οποία οι δύο ομάδες των δώδεκα ατόμων έχουν δικαίωμα να παίξουν μία φορά άμυνα και μία επίθεση.

Η ομάδα της άμυνας βρίσκεται εντός του τετραγώνου, ενώ της επίθεσης εκτός. Σκοπός των επιθετικών είναι να τρέξουν όλη την απόσταση από τη μία γωνία του γηπέδου στην άλλη για να κάνουν run, ενώ της άμυνας να τους κάψει και να τους βγάλει εκτός (out). Σε κάθε γωνία υπάρχουν βάσεις -σύνολο τέσσερις- που αποτελούν την ασφάλεια και το καταφύγιο των επιθετικών, την ώρα που η άμυνα προσπαθεί να κάψει τους επιθετικούς».

Από Run and Ουστ σε Run and Out

Ο σπόρος είχε ήδη μπει και όσο περνούσαν οι ημέρες… φύτρωνε στο μυαλό όλο και περισσότερων παιδιών και το πρώτο παιχνίδι του σχολείου παρακολουθήθηκε από περισσότερα από 1000 άτομα. Γιατί, όμως, ονομάστηκε έτσι; «Τα παιδιά μού είπαν ότι αυτό το παιχνίδι μπορεί να γίνει στο μέλλον ακόμη και Ολυμπιακό άθλημα κι έτσι να βάλουμε αγγλικές λέξεις και έτσι βγήκε το «Run». Κάποιοι είπαν να το κάνουμε «Run και Ουστ». Αυτό ήταν το πρώτο όνομα. Όταν πήγαιναν, όμως, σπίτι και χοροπηδούσαν, οι γονείς έρχονταν και έλεγαν τα παιδιά μας έχουν τρελάνει φωνάζοντας «ουστ»! Είπαμε, τότε, να βελτιώσουμε το όνομα και τελικά έγινε «Run and Out. Το σήμα το έκανε η σύζυγός μου και την ευχαριστώ. Το είδαν από την Κομοτηνή, μας ζήτησαν να το παρουσιάσουμε».

Ο κ. Μερτζιανίδης και οι μαθητές του ποτέ δεν χρησιμοποίησαν τις λέξεις αγώνας ή πρωτάθλημα για να περιγράψουν το «Run and Out». Αντίθετα, αποτελεί μία Αθλητική Γιορτή και αυτός είναι ο τίτλος που μπαίνει σε κάθε εκδήλωση που πραγματοποιείται: «Δεν μας νοιάζει ποιος θα κερδίσει. Δεν είναι αγώνας, δεν είναι πρωτάθλημα. Είναι παιχνίδι και αυτό έχει πολύ μεγάλη σημασία για όλους μας. Ολα τα παιδιά παίρνουν τα ίδια μετάλλια και κύπελλα. Όλα τα παιδιά παίζουν και αυτό πρέπει να μείνει σε όλους. Οτι, δηλαδή, ξεκίνησε ως παιχνίδι κι έτσι θα παραμείνει».

«Εφτασα στα Γιάννινα ως ερωτικός μετανάστης και τώρα…»

Ο ίδιος δηλώνει ερωτικός μετανάστης, καθώς βρέθηκε στα Γιάννινα απ’ τη Θεσσαλονίκη όπου έμεινε εξαιτίας της γυναίκας της ζωής του, Κάτιας. Το 2009 που ξεκίνησε το «Run and Out» οι κόρες του ήταν μόλις ενός έτους και ουσιαστικά μεγάλωσαν μαζί με την επινόηση του πατέρα τους. Το περίμενε ότι ύστερα από οκτώ χρόνια αυτή η ιδέα θα απασχολούσε χιλιάδες παιδιά;

«Δεν φανταζόμουν ότι θα φτάναμε εδώ σήμερα. Δεν φανταζόμουν ότι ερχόμενος στα Γιάννενα, με τις κόρες μου πια στην αγκαλιά μου, πως θα με αγκάλιαζε αυτή η πόλη, θα αγκάλιαζα κι εγώ αυτά τα παιδιά. Αν σκεφτούμε ότι μέσα σε αυτά τα οχτώ χρόνια, περίπου 10.000 παιδιά έχουν μάθει κι αγαπήσει αυτό το παιχνίδι, η εξέλιξή του πολλές φορές ξαφνιάζει και μας τους ίδιους. Από τον πρώτο τελικό, στην κατάμεστη από 1.000 άτομα αυλή του 10ου Δημοτικού Σχολείου Ιωαννίνων, έχει κυλήσει πολύ νερό στ’ αυλάκι. Οι διακρίσεις πολλές, όπως και οι βραβεύσεις, αλλά ειλικρινά μεγαλύτερο έπαθλο από τη χαρά και την αγάπη των παιδιών δεν υπάρχει. Πλέον έχουμε φτάσει να διοργανώνονται κάθε χρόνο διάφορες αθλητικές γιορτές τόσο εντός των σχολείων και μεταξύ των τμημάτων, όσο και μεταξύ των σχολείων των Ιωαννίνων. Εδώ και δύο χρόνια, στη μεγάλη παρέα μας προστέθηκαν και σχολεία από άλλους νομούς (Αττικής, Καβάλας, Κέρκυρας) ενώ έχουμε προγραμματίσει να πάμε σε Λευκάδα και Τρίκαλα».

To Run and Out θα υπάρχει όσο θέλουν τα παιδιά  

Πόσο, όμως, πιστεύει ο ίδιος ότι αυτό το παιχνίδι θα υπάρχει στη ζωή του; Η απάντηση του ήταν κατηγορηματική και χωρίς καμία περιστροφή: «Το παιχνίδι θα υπάρχει όσο τα παιδιά ασχολούνται μαζί του. Αν κάποια στιγμή πάψουν να ασχολούνται, τότε και αυτό θα εξαφανιστεί. Επαναλαμβάνω πως το Run and Out είναι δικό τους δημιούργημα και μόνο αυτά θα αποφασίσουν μέχρι πότε θα υπάρχει. Ο στόχος είναι να περνούν ευχάριστα και όμορφα οι μαθητές. Την ημέρα που θα πάψουν να το αγαπούν, θα πάψει κι αυτό να υπάρχει. Θέλουμε το παιδί ν’ αναπτύξει την αυτοεκτίμησή του και στο τέλος της ημέρας να είναι χαρούμενο που πήρε μέρος σε μια ομαδική προσπάθεια».

Οπως όλα δείχνουν, δεν φαίνεται να υπάρχει καμία διάθεση εγκατάλειψης από τους μαθητές και η επόμενη ερώτηση ήταν για το πως συντηρείται οικονομικά αυτή η πρωτοποριακή ιδέα. Σε αυτό το θέμα ο Μιχάλης Μερτζιανίδης μας μίλησε για τη μεγάλη υπόσχεση-δέσμευση που έχει δώσει στον εαυτό πρώτα από όλα: «Από την πρώτη στιγμή είπα πως κανένα παιδί δεν θα δώσει ούτε ένα ευρώ για να μπορέσει να αγωνιστεί. Εχω ορκιστεί πως δεν θα πληρώσει ποτέ κανένας γονιός για μετάλλια, στολές, κύπελλα ή ό,τι άλλο χρειάζεται για να γίνονται οι αθλητικές γιορτές και δεν πρόκειται να παραβώ αυτόν τον όρκο».

Επανερχόμενοι στη βράβευσή του, τον ρωτήσαμε αν υπάρχει κάποια πρόθεση από την πολιτεία ώστε να βοηθήσουν στην ανάπτυξη του συγκεκριμένου παιχνιδιού και στην προώθησή του σε όλη την Ελλάδα, από την στιγμή που υπάρχει τόσο μεγάλο ενδιαφέρον: «Οχι. Δεν έχει δείξει κανείς τη διάθεση να βοηθήσει. Στη βράβευση δεν υπήρχε κανείς από την πολιτεία και προσπαθούμε μόνοι μας να πάμε το παιχνίδι όσο… μακρύτερα μπορούμε. Να σου πω και κάτι; Αμφιβάλλω αν έχουν καταλάβει οι περισσότεροι πόσο σημαντική ήταν αυτή η διάκριση και από που έρχεται. Δεν έχουν καταλάβει ότι ένα παιχνίδι βραβεύτηκε από την ΔΟΕ. Σου λένε “α πήρε ένα βραβείο”  και δεν ξέρουν τι ακριβώς αντιπροσωπεύει αυτό το βραβείο. Δεν θέλω να βοηθήσουν εμένα. Δεν βοηθούν τα ίδια τα παιδιά. Υπό κατάλληλες συνθήκες το Run and Out θα μπορούσε να παίζεται σε όλη την Ελλάδα αλλά δυστυχώς δεν υπάρχουν».

Τα παιδιά έγιναν έφηβοι αλλά δεν ξέχασαν

Η πρώτη… στρατιά του Run and Out δεν είναι πλέον παιδιά, όμως, ποτέ δεν ξέχασαν το παιχνίδι τους.  Τα μηνύματα που παίρνει ο κ. Μερτζιανίδης από τους πρώην μαθητές του που πριν από οκτώ χρόνια ξεκίνησαν μαζί να… τρέχουν, είναι πολλά και άκρως συγκινητικά: «Τόσο για την βράβευση όσο και σε ανύποπτο χρόνο παίρνω μηνύματα από αυτά τα παιδιά που πλέον έχουν μεγαλώσει αλλά δεν έχουν ξεχάσει. Μηνύματα που με συγκινούν πάρα πολύ και που μου δίνουν πολύ μεγαλύτερη δύναμη για να συνεχίσω. Αυτό είναι το πραγματικό μου βραβείο. Τα λόγια των ανθρώπων που θα είναι το μέλλον της Ελλάδας και που μου λένε πόσο πολύ τους βοήθησε το παιχνίδι και πόσο καλύτερους ανθρώπους τους έκανε. Ενα τέτοιο μήνυμα, ένας αυθόρμητος πανηγυρισμός, ένα χάδι στην πλάτη του παιδιού που δεν σκόραρε από τον αντίπαλο είναι η φιλοσοφία του παιχνιδιού μας.  Αλλωστε το σύνθημά μας είναι “όλοι με όλους, όλοι για όλους”».                                  

Μικρές ιστορίες με μεγάλη σημασία 

Και επειδή σε αυτή τη γιορτή συμμετέχουν οι πάντες, ζητήσαμε από τον Μιχάλη Μερτζιανίδη να μας μιλήσει για κάποιες ιστορίες που γράφτηκαν στη διάρκεια όλων αυτών των ετών, που αποδεικνύουν πως το παιχνίδι δεν έχει όρια και είναι για όλα τα παιδιά:

«Στο πρωτάθλημα με τα 15 σχολεία, ήταν ένα παιδί τρομερά φιλότιμο, όμως κάπως πιο αργό από τα υπόλοιπα στο παιχνίδι και χαιρόταν πολύ που συμμετείχε. Στην αρχή δεν ήταν στην ομάδα και είχε καταστενοχωρηθεί. Συζητήσαμε και είπαμε να μπει αρχικά βοηθός προπονητή και να παίξει στο τρίτο game. Όντως, ήταν 2-0 το σκορ και μπήκε να παίξει. Έφτασε στην πρώτη βάση, έφτασε και στη δεύτερη και έπρεπε να φτάσει στην τρίτη για να πάρει τον πόντο. Το σκηνικό ήταν σαν ταινία γιατί παρακαλούσαμε όλοι να τα καταφέρει. Πέρασε τη γραμμή και έγινε χαμός, τον αγκάλιαζαν όλοι, πανηγύρια, κλάματα οι γονείς, οι γυμναστές. Την άλλη μέρα, έγινε πάλι το ίδιο. Έφτασε στη δεύτερη βάση και είχε έναν αμυντικό μπροστά του που θα μπορούσε να τον πετάξει έξω, αλλά αυτός σταμάτησε και δεν κάνει τίποτα. Ο μικρός πέρασε και σημείωσε πόντο! Δεύτερος χαμός. Πήγα και ρώτησα τον αμυντικό “το ‘θελες αυτό ρε συ;” Και μου απάντησε: “Μεταξύ μας, τον είδα χθες πόσο χάρηκε και είπα, γιατί να του κόψω τη χαρά εγώ σήμερα;”

Μαθήτρια με καρδιολογικά προβλήματα, με τη σύμφωνη γνώμη των γιατρών και των γονιών της, όχι μόνο συμμετείχε στους αγώνες αλλά πήρε και πόντο! Μαθητές που είχαν πέσει θύματα bullying στο σχολείο, με τη συμμετοχή τους στο παιχνίδι έγιναν αποδεκτοί από όλους και  άφησαν στο παρελθόν τις κακές αναμνήσεις. Κάποια στιγμή, τα παιδιά μάζεψαν χρήματα και για τα παιδιά της Ογκολογικής Μονάδας Παίδων «Ελπίδα»: «Στείλαμε φανέλες, μπλούζες και μετάλλια στα παιδιά του Ιδρύματος Ελπίδα. Τα ίδια τα παιδιά έβαλαν κουτί και συνέλλεξαν 3.500 ευρώ. Όταν ήρθε ο εκπρόσωπος του Ελπίδα και πήρε τα λεφτά, μας είπε πόσο συγκινήθηκαν τα παιδιά. Και αυτό είναι ακόμη ένα ανεκτίμητο βραβείο».

Η ιστορική διαδρομή του Run and Out 

Το 2009, 150 παιδιά του 10ου Δημοτικού Σχολείου Ιωαννίνων αγωνίστηκαν στο πρωτάθλημα.

Το εσωτερικό πρωτάθλημα 2010 πραγματοποιήθηκε με 12 ομάδες και σύνολο 250 παιδιών. Τα τελικά έγιναν στο κλειστό γυμναστήριο της Λιμνοπούλας ενώ υπήρξε και ζωντανή μετάδοση μέσω webtv. Επίσης, το άθλημα παρουσιάστηκε, ύστερα από πρόσκληση των διοργανωτών, στο Διεθνές Συνέδριο Φυσικής Αγωγής του ΤΕΦΑΑ ΔΠΘ, από 20-22 Μαΐου 2011 στην Κομοτηνή και στις 6 Σεπτεμβρίου 2011 σε σεμινάριο εκπαιδευτικών Φυσικής Αγωγής, με παρουσία 200 ατόμων, στη Θεσσαλονίκη.

Την περίοδο 2010-2011, το Run & Out διδάχθηκε σε 15 δημοτικά σχολεία του Ν. Ιωαννίνων. 800 μαθητές και μαθήτριες το διδάχθηκαν και 400 απ’ αυτούς πήραν μέρος στο Πρωτάθλημα που ακολούθησε και που στέφθηκε με απόλυτη επιτυχία. Κάθε σχολείο πήρε το όνομα ενός παιδιού, απ’ αυτά που νοσηλεύονται στο ογκολογικό νοσοκομείο «Ελπίδα».

Το 2012 και το 2013 διεξήχθησαν το εσωτερικό πρωτάθλημα του 10ου Δημοτικού Σχολείου Ιωαννίνων, με συμμετοχή 250 παιδιών κάθε χρονιά, αλλά και το πρωτάθλημα των Δημοτικών Σχολείων Ιωαννίνων, με συμμετοχή των 3ου, 10ου, 24ου και 27ου Δημοτικών Σχολείων Ιωαννίνων και του 3ου Μαρμάρων. Τα τελικά όπως πάντα έγιναν στο κλειστό γυμναστήριο της Λιμνοπούλας. Επίσης, το άθλημα ταξίδεψε στην Αθήνα, όπου παρουσιάστηκε στο 8ο Δημοτικό Σχολείο Αγίας Παρασκευής, μπροστά σε 300 άτομα, όπως και στο Μέτσοβο, ενώ υπάρχουν προσκλήσεις από πολλές πόλεις στην Ελλάδα.

To 2014 τα πρωταθλήματα έγιναν τρία. Πέρα απ’ το καθιερωμένο εσωτερικό του 10ου Δημοτικού Σχολείου Ιωαννίνων και το αντίστοιχο των σχολείων της πόλης, εσωτερικό πρωτάθλημα έκανε και το 2ο Δημοτικό Σχολείο Ανατολής.

Απ’ το 2015 «βαφτίσαμε» το run and out αθλητική γιορτή, γιατί περί αυτού πρόκειται. Τα εσωτερικά πρωταθλήματα του 10ου Δημ. Σχολ. Ιωαννίνων και του 2ου Ανατολής έγιναν κανονικά, όπως κι αυτό με τα σχολεία της πόλης των Ιωαννίνων. Το σημαντικό είναι ότι για πρώτη φορά πήραν μέρος και Δημοτικά Σχολεία από άλλους Νομούς, στο δικό τους πρωτάθλημα. Έτσι, στα Γιάννενα βρέθηκαν το 2ο Δημοτικό Σχολείο Ελευθερούπολης Καβάλας, το Δημοτικό Σχολείο Μαντουκιού Κέρκυρας και το 6ο Δημοτικό Σχολείο Χαλανδρίου Αθηνών.

Το Run & Out επιλέχθηκε να τιμηθεί το 2012, στα πλαίσια της δράσης «Αριστεία και Καινοτομία στην Εκπαίδευση» του υπουργείου Παιδείας, Θρησκευμάτων, Πολιτισμού και Αθλητισμού και επίσης εγκρίθηκε η διάδοσή του από το υπουργείο Παιδείας και από το Παιδαγωγικό Ινστιτούτο.

H Διεθνής Ένωση Συντακτών Ευρώπης (AIPS Europe), σε συνεδρίασή της στο Κλάγκενφουρντ της Αυστρίας, αποφάσισε ομόφωνα να γίνει χορηγός επικοινωνίας για να διαδοθεί στην Ευρώπη. Το σάιτ του αθλήματος πήρε το πρώτο βραβείο σε Πανελλήνιο διαγωνισμό (το έχει ετοιμάσει εξ ολοκλήρου 12χρονος μαθητής), ενώ υπάρχει και μικρού μήκους ταινίας που διακρίθηκε στο φεστιβάλ ταινιών μικρού μήκους.

Τον Φεβρουάριο, ο Μιχάλης Μερτζιανίδης και τα παιδιά του βραβεύτηκαν από την European Fair Play Movement για την επινόηση του αθλήματος Run & Out.