Μήνας που εύχεσαι να κάνεις πράξη όσα ονειρεύτηκες επί χάρτου ή σχεδίασες, επί πραγματικού, τις ώρες, ελάχιστες ή πολλές, που λιαζόσουν κάτω από την ομπρέλα ή χανόσουν στις σελίδες του βιβλίου του καλοκαιριού. Μήνας που έχει αφήσει σε κάποια κρυμμένη εγκοπή του εγκεφάλου, σε κάποια από αυτές τις περίεργες γενετικές στροφές, τη μυρωδιά του μπλε τετραδίου, του ξυσμένου μολυβιού, τον ήχο του σχολικού κουδουνιού. Μήνας που πάντα, στην Ελλάδα τουλάχιστον, έχει την ιδιότητα να μοιάζει με περίεργη Πρωτοχρονιά, χωρίς βεγγαλικά, χορούς και πανηγύρια. Σαν να ξαναπαίρνουν όλα μπρος, συμφωνημένα, ειρηνικά και αθόρυβα.

Αύριο είναι η επέτειος της «Διακήρυξης της 3ης του Σεπτέμβρη». Η ιδρυτική Διακήρυξη του ΠΑΣΟΚ (3 Σεπτεμβρίου 1974) από τον Ανδρέα Παπανδρέου. Πολλοί χαρακτηρισμοί είχαν αποδοθεί σε αυτό το κόμμα, ιδίως την εποχή της παντοκυριαρχίας. «Λαϊκίστικο», «Κεντρώο», «Σοσιαλδημοκρατικό», «Σοσιαλιστικό» και πολλοί άλλοι. Κάποιοι το συνέδεσαν με την προκοπή και την ευρωπαϊκή πορεία της Ελλάδας όχι μόνο σε οικονομικό επίπεδο.

Το συνέδεσαν με την ελληνική εκδοχή του σοσιαλιστικού μετασχηματισμού της οικονομίας και του ρόλου του κράτους. Αλλοι με την υπερίσχυση των δημοκρατικών θεσμών, των ατομικών και των συλλογικών – συνδικαλιστικών δικαιωμάτων, με την επικυριαρχία του δόγματος «περισσότερη Δημοκρατία παντού». Αλλοι το συνέδεσαν με την πολύχρονη προετοιμασία της χρεοκοπίας της χώρας, με την καλλιέργεια στη συλλογική νοοτροπία της λογικής «το κράτος χρωστάει σε όλους», τη μετατροπή των αυτονόητων δημοκρατικών δικαιωμάτων σε μέγκενη αυθαιρεσίας και τροχοπέδη για την ανάπτυξη, στο όνομα μιας κάποιας αγωνιστικής συνδικαλιστικής «ιερότητας» που αντικατέστησε τα στοιχειώδη. Με την παρεξηγημένη σαγήνη ότι «όλοι οι αγώνες είναι δίκαιοι», όπως αναρωτιόταν και ο αείμνηστος καθηγητής Σταύρος Τσακυράκης.

Τα παραμορφωτικά φίλτρα και τα αποτυχημένα ερμηνευτικά σχήματα όλων αυτών της δεκαετιών κράτησαν τη χώρα εκτός της φυσιολογικής ευρωπαϊκής διαδρομής. Διαδρομή την οποία βεβαίως και έκανε, αλλά με αποκλίσεις, εθνικές εγωπάθειες, συγκρουσιακούς ανώφελους κομπλεξισμούς, με παρακμιακό -πολλές φορές- ναρκισσισμό. Ηταν μια πολιτική, ιστορική τροχιά την οποία διέγραψε υπό συγκεκριμένες συνθήκες.

Σεπτέμβριος, λοιπόν, για άλλη μια φορά και τα στοιχήματα ορίζονται από νέες ιστορικές, διεθνείς και εσωτερικές συγκυρίες. Σε ένα παγκόσμιο περιβάλλον στο οποίο τίποτα πλέον -και κυρίως η Δημοκρατία- δεν θεωρείται αυτονόητο. Η χώρα, ιδίως τα τελευταία χρόνια, έχει καταφέρει να αποδείξει, κυρίως στον εαυτό της, ότι δεν είναι μίζερος παρίας της Ευρώπης, χαρακτηρισμό που πιστώθηκε τα χρόνια της κρίσης και κατοχύρωσε… με το σπαθί της στο διάστημα 2015-2019. Εχει πολύ δρόμο ακόμα, η ΔΕΘ έρχεται σε λίγες ημέρες από όπου θα ακούσουμε τους πάντες. Και κυρίως να τους κρίνουμε για το πώς οραματίζονται και σχεδιάζουν την ευρωπαϊκή και αναπτυξιακή πορεία της χώρας…