Ο συνδυασμός «μη καλοήθους ναρκισσισμού», όπως είχαν περιγράψει προ μηνών ειδικοί της ψυχικής υγείας στον «Guardian», και «εκρηκτικής απερισκεψίας», όπως έγραψαν προ ημερών οι «New York Times». Το κόστος όλης αυτής της παγκόσμιας αναταραχής μοιάζει με ανατίναξη των όρων του παγκόσμιου εμπορίου που κάλλιστα θα μπορούσε να είχε τον τίτλο «Και όποιος αντέξει».

Η κατά κοινή ομολογία ανεξέλεγκτη κλιμάκωση της ευθείας αντιπαράθεσης ΗΠΑ-Κίνας είναι η τελευταία, μέχρι χθες τουλάχιστον, πιο ανησυχητική εξέλιξη. Η Κίνα είναι η δεύτερη μεγαλύτερη οικονομία στον κόσμο και η μοναδική υπερδύναμη που είναι ικανή να κοντράρει τις Ηνωμένες Πολιτείες οικονομικά, τεχνολογικά και στρατιωτικά. Σύμφωνα με αμερικανικούς και κινεζικούς παράγοντες δεν υπήρξε καμία ουσιαστική συνομιλία μεταξύ Τραμπ και Σι Τζινπίνγκ, ούτε κάποια επικοινωνία σε επίπεδο κυβερνητικών αξιωματούχων, προτού οι χώρες βυθιστούν στον εν εξελίξει εμπορικό πόλεμο.

«Ο Ντόναλντ Τραμπ ξεκίνησε έναν παγκόσμιο οικονομικό πόλεμο χωρίς συμμάχους», έγραψε την Τρίτη ο οικονομολόγος Τζον Λίπσκι. «Γι’ αυτό -σε αντίθεση με τις προηγούμενες οικονομικές κρίσεις αυτού του αιώνα- δεν υπάρχει κανείς που να μπορεί να σώσει την παγκόσμια οικονομία εάν η κατάσταση εκτραχυνθεί και άλλο». Οι ψύχραιμες φωνές της παγκόσμιας οικονομίας κάνουν περίεργες όσο και ανησυχητικές συγκρίσεις. Οπως για παράδειγμα με την πρωτοβουλία του Χέρμπερτ Χούβερ, τον Ιούνιο του 1930, όταν υπέγραψε τους περίφημους δασμούς Smoot-Hawley, έχοντας τη στέρεα πεποίθηση ότι θα οδηγούσαν στη δημιουργία θέσεων εργασίας. Μετά την υπογραφή, ο Χούβερ συνέχεια πήγε για ψάρεμα. Εκείνοι οι δασμοί επιτάχυναν τη Μεγάλη Υφεση. Αυτόν των κώδωνα κρούουν και τώρα, χωρίς, βέβαια, οι συνθήκες να είναι ίδιες. Και το κυριότερο: Κανείς δεν μπορεί να προβλέψει τη συνέχεια. Πόσω μάλλον την κατάληξη.

Η αναταραχή, οι κλυδωνισμοί και η ανασφάλεια είναι εμφανής στα Χρηματιστήρια. Η αβεβαιότητα πλανάται πάνω από όλες τις οικονομίες, ισχυρές και ανίσχυρες. «Κανείς εν ζωή δεν έχει δει ποτέ αστάθεια σε τέτοια κλίμακα», σχολίασε ο εκπρόσωπος της εταιρίας συμβούλων Eurasia Group. Και από ό,τι φαίνεται, το φλερτ με το χάος έχει το δικό του κόστος. Σαφώς μικρότερο από το ίδιο το χάος.