Η υπουργός Παιδείας Νίκη Κεραμέως δεν προλάβαινε να υπογράφει συμφωνίες με αμερικανικά πανεπιστήμια πρώτης γραμμής για συνεργασία με τα ελληνικά ΑΕΙ. Υπολογίζεται ότι 20 κορυφαία ιδρύματα των ΗΠΑ εκδήλωσαν ενδιαφέρον για να λειτουργήσουν από κοινού με ελληνικά πανεπιστήμια 102 τμήματα σπουδών.

Για παράδειγμα, το Χάρβαρντ θα συνεργασθεί με το Εθνικό Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών για τη διεξαγωγή από φέτος θερινών τμημάτων σε μεταναστευτικές και προσφυγικές σπουδές. Το Yale θα προχωρήσει σε αντίστοιχη συνεργασία με το ΕΚΠΑ για τις περιβαλλοντικές επιστήμες και το Columbia θα δημιουργήσει κοινό πρόγραμμα προπτυχιακών και μεταπτυχιακών σπουδών. Αντίστοιχα, το Kentucky θα συμπράξει με το Μετσόβιο Πολυτεχνείο για ενιαίο διδακτορικό στη μηχανική, το Πανεπιστήμιο Πειραιώς θα συνεργασθεί με το αντίστοιχο της Νέας Υόρκης, το Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών με το Indiana για τις νεοφυείς επιχειρήσεις, το Ιόνιο Πανεπιστήμιο με το Johns Hopkins και το Πανεπιστήμιο του Τέξας για να αναπτύξουν ερευνητικό πρόγραμμα σχετικά με την καταπολέμηση της νόσου Αλτσχάιμερ.

Πραγματική κοσμογονία για τα εκπαιδευτικά μας χρονικά, που οφείλεται στην προσπάθεια της κυβέρνησης να δώσει περισσότερους βαθμούς ελευθερίας στα πανεπιστήμια να ανοίξουν τις πύλες τους στις διεθνείς συνεργασίας και την εξωστρέφεια των προγραμμάτων τους.

Γιατί όμως ένα αμερικανικό πανεπιστήμιο, που κατατάσσεται στις πρώτες θέσεις της παγκόσμιας κατάταξης, όπως το Χάρβαρντ, να επιθυμεί τη συνεργασία με αντίστοιχα ελληνικά, που δεν θριαμβεύουν στις διεθνείς λίστες;

Η απάντηση βρίσκεται αφενός στις προοπτικές που διαβλέπουν στο εκπαιδευτικό σύστημα της χώρας μας και αφετέρου στην αδιαμφισβήτητη πραγματικότητα, που είναι ότι αποτελεί τίτλο τιμής για κάθε πανεπιστήμιο του εξωτερικού η παρουσία του στην Ελλάδα, την κοιτίδα των γραμμάτων και επιστημών.

Και τα ελληνικά πανεπιστήμια θα αποκομίσουν σημαντικά οφέλη από τη σύμπραξή τους με τα αμερικανικά, ενώ οι φοιτητές μας θα διαπιστώσουν ότι η ακαδημαϊκή κανονικότητα δεν είναι το «μπαχαλιστάν» και οι τραμπουκισμοί των βανδάλων, αλλά η από κοινού αναζήτηση της γνώσης και η διαρκής επιμόρφωση.

Η Ελλάδα μπορεί να γίνει εκπαιδευτικός κόμβος στην ευρύτερη περιοχή της Νοτιοανατολικής Μεσογείου και μέσα από τα δημόσια πανεπιστήμια, καθώς ο ΣΥΡΙΖΑ πρόσφατα (και το ΠΑΣΟΚ παλαιότερα) δεν συναίνεσαν στην αλλαγή του Συντάγματος για την ίδρυση με κρατικών ΑΕΙ. Αρκεί να σπάσουν γραφειοκρατίες και να παραμεριστούν τα πανεπιστημιακά κατεστημένα που εμποδίζουν την είσοδο και ανέλιξη στον ακαδημαϊκό χώρο επιστημόνων που σήμερα υποχρεώνονται να εργάζονται στο εξωτερικό, όπου και διαπρέπουν.

Προς την κατεύθυνση αυτή πρέπει να κινηθεί και ο νέος νόμος-πλαίσιο για τα πανεπιστήμια, που αναμένεται να κατατεθεί τις επόμενες εβδομάδες στη Βουλή από την κ. Κεραμέως. Με τη δημιουργία Συμβουλίων Διοίκησης στα ΑΕΙ που θα λειτουργούν με αυτονομία για τη βελτίωση του επιπέδου σπουδών και την αποτελεσματική διαχείριση πόρων, με ευρωπαϊκές συνεργασίες για Erasmus και κοινά προγράμματα, με τα πανεπιστήμια να έχουν στραμμένα το βλέμμα στο μέλλον και όχι στις οπισθοδρομικές κομπανίες που θέλουν τις σχολές κλειστές στον μικρόκοσμό τους.

Η πρόκληση είναι μεγάλη, ωστόσο η κοινωνία θέλει την αναβάθμιση των σπουδών, όπως και η συντριπτική πλειοψηφία των φοιτητών, που γνωρίζει ότι η σχολή τους είναι ο βατήρας για την ανέλιξη και προσφορά τους στη δημόσια ζωή.