Η άνοδος των επιτοκίων έχει ήδη επιφέρει τις πρώτες αρνητικές επιπτώσεις, με τους πολίτες να βλέπουν αύξηση στις δόσεις των δανείων τους. Την ίδια στιγμή όμως, τα επιτόκια καταθέσεων παραμένουν παγωμένα σε σχεδόν μηδενικά επίπεδα. Το μήνυμα Πατέλη είναι σαφές: «Είμαι σίγουρος ότι σε διάστημα χρόνου οι τράπεζες θα καταλάβουν ότι, αν δεν προσφέρουν ικανοποιητικές αποδόσεις στους πελάτες τους, κινδυνεύουν να τους χάσουν. Αυτό μπορεί να γίνει και μέσω ανταγωνιστικών τραπεζών σε άλλες χώρες, αλλά και μέσω του FinTech. Η κυβέρνηση θα είναι στο πλευρό των αποταμιευτών και των δανειοληπτών, ενθαρρύνοντας τον ανταγωνισμό».

Ετσι είναι. Σε μια τόσο δύσκολη εποχή για νοικοκυριά και επιχειρήσεις, όλοι πρέπει να βάλουν πλάτη. Οχι μόνο το κράτος για την υποστήριξη των πιο ευάλωτων, ούτε μόνο οι πολίτες που «μοιράζονται» αναγκαστικά το κόστος των μεγάλων αυξήσεων. Πρέπει και οι τράπεζες να αναπροσαρμόσουν την πολιτική τους. Τα κόκκινα δάνεια έχουν μειωθεί δραστικά, τα λειτουργικά και μισθολογικά έξοδα των περισσότερων τραπεζών έχουν περιοριστεί με το κλείσιμο δεκάδων καταστημάτων και τα προγράμματα εθελουσίας εξόδου των τελευταίων χρόνων, η κεφαλαιακή τους επάρκεια είναι ισχυρή, το ίδιο και η ρευστότητα. Τουλάχιστον αυτό λένε όλες οι διοικήσεις στα οικονομικά φόρουμ, μεταφέροντας έναν αέρα αυτοπεποίθησης και αισιοδοξίας. Και καλά κάνουν, διότι αυτό δείχνει πως το εγχώριο τραπεζικό σύστημα είναι σωστά θωρακισμένο και αντέχει, παρά τις απανωτές κρίσεις. Ταυτόχρονα, όμως, αυτό σημαίνει πως έχουν περιθώρια να βάλουν νερό στο κρασί τους, ή αλλιώς να προσθέσουν κοινωνικό πρόσημο στις αποφάσεις τους.

Και δεν είναι μόνο τα επιτόκια καταθέσεων τα οποία πρέπει να διορθωθούν. Είναι και το θέμα των τραπεζικών χρεώσεων, που παραμένει «αγκάθι» για τους πολίτες. Προφανώς, ο ανταγωνισμός κάποια στιγμή θα λειτουργήσει και όποιος κάνει την καλύτερη προσφορά θα κερδίσει και τους περισσότερους πελάτες. Ηδη, το παραδοσιακό τραπεζικό σύστημα ανασυγκροτείται και εξελίσσεται, παρέχοντας καινοτόμες υπηρεσίες και αξιοποιώντας τις δυνατότητες υψηλής τεχνολογίας, ωστόσο νέοι «παίκτες» έχουν μπει στο χώρο, ανατρέποντας ακόμα και βασικά προαπαιτούμενα για τη χορήγηση δανείων ή για την αποπληρωμή των αγορών. Ομως, η κατάσταση είναι επείγουσα και πριν από την αυτορρύθμιση της αγοράς θα μπορούσε να προηγηθεί η συντεταγμένη ρύθμισή της. Δεν χρειάζεται να «κοκκινίσουν» ξανά τα δάνεια για να το καταλάβουμε.