«Εάν αιμορραγεί, προηγείται…», η ελεύθερη μετάφραση. «Εάν στάζει αίμα, είναι πάνω από όλα…», η πιο ελεύθερη. Η φράση χρονολογείται από το τέλος της δεκαετίας του 1890. Εμπνευστής ήταν ο Αμερικανός Γουίλιαμ Ράντολφ Χιρστ, ο πρώτος και σκοτεινός μεγιστάνας του Τύπου που ενέπνευσε τον Ορσον Ουέλς να γράψει το «Πολίτης Κέιν». Ο Χιρστ κατασκεύασε αυτόν τον χρησμό βλέποντας ότι οι ιστορίες που αφορούσαν φρικτά περιστατικά ήταν αυτές που τραβούσαν την προσοχή του κοινού. Εύκολες, γρήγορες, χωρίς ιδιαίτερο κόπο, αφού η ίδια η ζωή φροντίζει να τροφοδοτεί αδιάκοπα το θεματολόγιο της ειδησεογραφίας.
Mπέργκαμο: Από κόλαση, παράδεισος
Ο Χιρστ συνέδεσε το όνομά του με την προβολή ιστοριών γεμάτες από αίμα, βία, προσωπικά – οικογενειακά σκάνδαλα, μπόλικο σεξ. Ιστορίες που ναι μεν πολλές φορές αποτελούν ειδήσεις, αλλά απαιτούν ειδικό χειρισμό, αξιολογικά κριτήρια, σεβασμό και ενίοτε τις συμβουλές ειδικού νομικού για την παρουσίασή τους στο κοινό. Με λίγα λόγια, αυτό που λέγεται «δημοσιογραφική δεοντολογία» ή «ethics» ή «guidelines» ή όπως αλλιώς αποκαλούμε τον σεβασμό στην προσωπικότητα και τα δικαιώματα του θύματος, του θύτη αλλά και της κοινής γνώμης, των ανθρώπων που καταναλώνουν ειδήσεις. Η ειδησεογραφία και ο τρόπος που παρουσιάζονται οι ειδήσεις –εκτός των πολλών άλλων- είναι ένας από τους πιο διαδεδομένους και αποτελεσματικούς τρόπους διαμόρφωσης αντίληψης για την κοινωνική πραγματικότητα, ιδίως στις μικρότερες ηλικίες.
Η απρέπεια –ευγενικός χαρακτηρισμός- που στιγμάτισε τις μεταδόσεις για τον θάνατο του ποδοσφαιριστή Τζορτζ Μπάλντοκ από την εκπομπή ενός τηλεαστέρα έχει μέσα της όλα τα στοιχεία της δημοσιογραφικής κατρακύλας. Απευθύνθηκε με οργανωμένο τρόπο και ιδιαίτερη προετοιμασία στα χαμηλότερα ένστικτα των τηλεθεατών. Το σπίτι στη Γλυφάδα, το ενοίκιο των «σχεδόν 15.000 ευρώ», τα τετραγωνικά, η «ιδιωτική πισίνα», η «θέα στη θάλασσα» και διάφορες άλλες άχρηστες πληροφορίες, που σκοπό είχαν να γαργαλήσουν και όχι να ενημερώσουν. Γι’ αυτό και δεν επρόκειτο για λάθος, όπως ο τηλεαστέρας αποπειράθηκε να δικαιολογηθεί. Λάθος, στη δημοσιογραφική δουλειά, κάνεις όταν ξεφύγει κάτι που δεν πρέπει, πεις κάτι που δεν ισχύει, δεν προλάβεις να σταματήσεις κάποιον π.χ. να προσβάλει κάποιον άλλον, επιλέξεις μια λάθος λέξη που μπορεί να υποτιμήσει κάποιον άνθρωπο, μια κατάσταση. Είναι ανθρώπινο και τότε η συγγνώμη έχει στοιχεία ειλικρίνειας. «Λάθη κάνουν αυτοί που δουλεύουν», λένε. Σωστά.
Ομως, η προετοιμασία με ζωντανές συνδέσεις, η κατασκευή καρτών με γραφικά και η τεχνική επεξεργασία ωρών δεν είναι ένα κάποιο λάθος. Είναι τρόπος σκέψης, τρόπος λειτουργίας, τρόπος δουλειάς, είναι επιλογή πολύ συγκεκριμένη, είναι συνειδητός κιτρινισμός και η συγγνώμη δεν έχει ειλικρίνεια, έχει υποκρισία. Είναι ομολογία: «Αυτό ξέρω, αυτό κάνω». If it bleeds…