Γράφει ο Πάνος Αμυράς*

Εχει ιδιαίτερη σημασία ότι η Ουάσιγκτον αποφάσισε να ενεργοποιήσει κυρώσεις σε βάρος της πολεμικής βιομηχανίας της Τουρκίας, αλλά και κατά συγκεκριμένων προσώπων, παρά το γεγονός ότι ο Τραμπ ήθελε να αποφύγει μια τέτοια κίνηση ασκώντας βέτο.

Η απόφαση ελήφθη διά του υπουργείου Οικονομικών, καθώς τα μέτρα σε βάρος της Αγκυρας, λόγω της αγοράς των ρωσικών S-400, είχαν συμπεριληφθεί στον αμυντικό προϋπολογισμό, που κυρώθηκε με μεγάλη πλειοψηφία από το Κογκρέσο και τη Γερουσία.

Ο απερχόμενος υπουργός Εξωτερικών, Μάικ Πομπέο, που πρόσφατα είχε συναντηθεί με τον πρωθυπουργό, Κυριάκο Μητσοτάκη, στην Κρήτη και είχε ταξιδέψει στο Φανάρι χωρίς να συναντήσει Τούρκους αξιωματούχους, έβαλε την υπογραφή του για την ενεργοποίηση των κυρώσεων, που συνιστούν σοβαρό πλήγμα όχι μόνο για την αμυντική βιομηχανία της Τουρκίας αλλά και για τη διεθνή της εικόνα, ιδίως τώρα που τα οικονομικά προβλήματα της γείτονος έχουν μπει στο στόχαστρο των αγορών και των πιστοληπτικών οίκων αξιολόγησης. Η οργισμένη απάντηση του Ερντογάν, που απείλησε τις ΗΠΑ με αντίμετρα, είναι ενδεικτική της σημασίας που έχει για τους ευρύτερους συσχετισμούς δυνάμεων στην Ανατολική Μεσόγειο η απόφαση του Στέιτ Ντιπάρτμεντ να ενεργοποιήσει το μηχανισμό των κυρώσεων.

Η απόφαση Πομπέο καθοδηγεί και τη νέα διοίκηση Μπάιντεν, που έλαβε χθες την ψήφο των εκλεκτόρων και από τις 20 Ιανουαρίου αναλαμβάνει την ηγεσία των ΗΠΑ. Ταυτόχρονα, όμως, αποτελεί και ένα ράπισμα στις ευρωπαϊκές χώρες, που μεταθέτουν διαρκώς τη λήψη απόφασης για τις κυρώσεις στην Τουρκία, αλλά και για τον επικεφαλής του ΝΑΤΟ, Γενς Στόλτενμπεργκ.

Δεν είναι συνηθισμένο οι ΗΠΑ, που συνιστούν το ισχυρότερο μέλος της Βορειοατλαντικής Συμμαχίας, να τιμωρούν ένα μέλος όταν ο γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ είχε την ακριβώς αντίθετη άποψη.

Οι μεγαλοϊδεατισμοί του Ερντογάν στην ευρύτερη περιοχή της Μεσογείου κινητοποίησαν τον αμερικανικό παράγοντα, που με την επιβολή κυρώσεων έστω και την τελευταία περίοδο της σημερινής διοίκησης δείχνει ότι θέλει να επιστρέψει μετά την αδράνεια της περιόδου Τραμπ.

Αυτό δεν σημαίνει ότι θα λυθούν αυτομάτως τα προβλήματά μας με την Αγκυρα, όμως οι Αμερικανοί ανέδειξαν τη γεωπολιτική αδυναμία της ηγεσίας της Ευρώπης να αντιληφθεί ότι οι παραβιάσεις του Διεθνούς Δικαίου από τον Ερντογάν δεν αντιμετωπίζονται με χάδια αλλά με πράξεις που γίνονται αντιληπτές στην Αγκυρα και ιδίως στην οικονομία της.

Η ΕΛΛΑΔΑ ΠΡΟΛΑΒΕ ΤΗΝ ΕΥΡΩΠΗ

Οι περισσότερες ευρωπαϊκές κυβερνήσεις οδηγούνται στην απόφαση να κλείσουν την οικονομία τους μέχρι τις αρχές ή και τα μέσα Ιανουαρίου προσπαθώντας να αντιμετωπίσουν την αναζωπύρωση της πανδημίας. Μετά τη Γερμανία και το Ηνωμένο Βασίλειο, όπως και η Ολλανδία, που αρχές Μαρτίου έχει εθνικές εκλογές, προχώρησαν σε γενικό lockdown ενώ τον ίδιο δρόμο ακολουθούν η Ιταλία, ενδεχομένως και η Σουηδία, που είχε υιοθετήσει τη θεωρία της «ανοσίας της αγέλης» και βλέπει το ισχυρό της σύστημα Υγείας να δοκιμάζει τα όριά του.

Σε αυτή τη φάση της πανδημίας η Ελλάδα πρόλαβε την υπόλοιπη Ευρώπη, καθώς η χώρα βρίσκεται σε συνθήκες καραντίνας εδώ και 5 εβδομάδες ενώ η κυβέρνηση αποφάσισε την παράταση του κλεισίματος της αγοράς μέχρι τις 7 Ιανουαρίου προτάσσοντας τις επείγουσες ανάγκες του ΕΣΥ. Βλέποντας τις σκηνές συνωστισμού των τελευταίων ημερών που παρατηρούνταν σε αρκετές ευρωπαϊκές μεγαλουπόλεις είναι σχεδόν βέβαιο ότι τα συστήματα Υγείας θα δοκιμαστούν σκληρά το επόμενο διάστημα και η καραντίνα του Ιανουαρίου μπορεί να μην επαρκεί για τη μείωση του επιδημιολογικού φορτίου.

Στην Ελλάδα, αν όλα πάνε καλά τις ημέρες των εορτών και τηρηθούν τα μέτρα, η κατάσταση μπορεί να βελτιωθεί, να αποφορτιστεί η πίεση στις μονάδες Υγείας και να περιοριστούν στο ελάχιστο τα κρούσματα μέχρι τα μέσα Ιανουαρίου, οπότε θα είναι πιο εφικτή η λειτουργία της αγοράς. Αλλά ακόμη δεν έχει κριθεί τίποτα.

*Ο Πάνος Αμυράς είναι διευθυντής του Ελεύθερου Τύπου 

Από την έντυπη έκδοση