Η αδειοδότηση των πωλητών (παραγωγών και επαγγελματιών), η ψηφιοποίηση της διαδικασίας, ο τρόπος λειτουργίας των λαϊκών αγορών, τα τέλη και τα πρόστιμα είναι τα 5 πεδία στα οποία επέρχονται αλλαγές, όπως προκύπτει από το σχέδιο νόμου, που αποκαλύπτει σήμερα ο Ελεύθερος Τύπος.

Οι παραγωγοί εξακολουθούν να ασκούν πιέσεις για να ικανοποιηθούν τα αιτήματά τους πριν το νομοσχέδιο βγει σε δημόσια διαβούλευση ή έστω πριν πάρει το… δρόμο της ψήφισης στη Βουλή. Ενδεικτικά αναφέρεται πως είχαν ζητήσει επιείκεια στην επιβολή των προστίμων, δεδομένης της οικονομικής συγκυρίας. Αντ’ αυτού, βάσει του σχεδίου νόμου οι παραβάτες θα τιμωρούνται με τσουχτερά πρόστιμα, ύψους ακόμη και 2.000 ευρώ. Οσον δε αφορά στο ημερήσιο τέλος, προβλέπεται η καταβολή του από τους αδειούχους πωλητές ημερολογιακά και όχι κατά προσέλευση, όπως προτάθηκε από τους παραγωγούς.

Σημειώνεται πως το νομοσχέδιο προέκυψε έπειτα από ένα τρίμηνο περίπου διαβουλεύσεων της Γενικής Γραμματείας Εμπορίου (αρμόδια υπηρεσία του υπουργείου) με πλήθος φορέων και συνδικαλιστικών οργάνων.

1 Αδειοδότηση

Η διαδικασία, το κόστος και ο… χαρτοπόλεμος

Σύμφωνα με τα νέα δεδομένα στους όρους και τις προϋποθέσεις άσκησης του υπαίθριου εμπορίου, η άδεια παραγωγού πωλητή υπαίθριου εμπορίου χορηγείται σε φυσικά πρόσωπα, τα οποία είναι επαγγελματίες αγρότες, σε αγροτικούς συνεταιρισμούς, γυναικείους συνεταιρισμούς, ομάδες παραγωγών και οργανώσεις παραγωγών, αποκλειστικά για τη διάθεση προϊόντων των μελών τους, καθώς και σε φυσικά πρόσωπα καλλιτέχνες, χειροτέχνες, οι οποίοι παράγουν είδη λαϊκής τέχνης, κοσμήματα, καλλιτεχνήματα και λοιπά έργα αποκλειστικά δικής τους δημιουργίας.

Οι επαγγελματίες αγρότες μπορούν να δραστηριοποιούνται σε πάσης μορφής υπαίθριες αγορές πλην αγορών καταναλωτών, καθώς και στο στάσιμο και πλανόδιο εμπόριο. Οι αγροτικοί συνεταιρισμοί, γυναικείοι συνεταιρισμοί, ομάδες και οργανώσεις παραγωγών μπορούν να δραστηριοποιούνται μόνο σε οργανωμένες αγορές, όπως λαϊκές αγορές, αγορές καταναλωτών, καθώς και σε ειδικές αγορές που τυχόν διοργανώνονται από φορείς της Τοπικής Αυτοδιοίκησης με σκοπό την προώθηση και ανάδειξη των προϊόντων τοπικής παραγωγής. Οι δε παραγωγοί χειροτέχνες ειδών λαϊκής τέχνης και καλλιτεχνημάτων μόνο στο στάσιμο ή πλανόδιο εμπόριο και σε κάθε μορφής οργανωμένη αγορά πλην λαϊκών αγορών.

Τα είδη εμπορίας

Στα είδη εμπορίας παραγωγικών αδειών συμπεριλαμβάνονται τα εξής: οπωροκηπευτικά, αβγά, ελαιόλαδο συσκευασμένο, οίνος εμφιαλωμένος, μέλι τυποποιημένο, πουλερικά και κουνέλια, νωπά αλιευτικά προϊόντα, προϊόντα απόσταξης μικρών αποσταγματοποιών (διήμερων), άνθη, φυτά και κηπευτικό χώμα, αλλαντικά κ.λπ.

Αρμόδια αρχή έκδοσης και ανανέωσης των παραγωγικών αδειών (και των αδειών επαγγελματιών πωλητών λαϊκών αγορών) είναι ο δήμος μόνιμης κατοικίας του παραγωγού. Στην περίπτωση που η μόνιμη κατοικία του είναι σε δήμο που ανήκει στην Περιφέρεια Αττικής και τη Μητροπολιτική Ενότητα Θεσσαλονίκης, αρμόδια αρχή έκδοσης και ανανέωσης της άδειας ορίζεται η Περιφέρεια Αττικής και Κεντρικής Μακεδονίας αντίστοιχα, οι οποίες είναι αρμόδιες και για την ανανέωση των αδειών που έχουν εκδοθεί από τους πρώην Οργανισμούς Λαϊκών Αγορών Αττικής και Θεσσαλονίκης αντίστοιχα.
Προκειμένου για Συνεταιρισμούς, Ομάδες Παραγωγών και Γυναικείους Συνεταιρισμούς, αρμόδια αρχή έκδοσης των αδειών ορίζεται ο δήμος της έδρας τους.

Για την έκδοση της άδειας ο ενδιαφερόμενος καταθέτει υπέρ της αρμόδιας αρχής έκδοσης και ανανέωσης παράβολο ύψους 20 ευρώ και σε κάθε ανανέωση της άδειάς του παράβολο ύψους 5 ευρώ. Για την ανανέωση των αδειών λαϊκών αγορών το παράβολο ανέρχεται σε 15 ευρώ.

Δικαιολογητικά

Για την έκδοση παραγωγικής άδειας επαγγελματία αγρότη προσκομίζονται:

* Αίτηση συνοδευόμενη από Υπεύθυνη Δήλωση, όπου αναγράφεται ότι ο ενδιαφερόμενος δεν κατέχει οποιασδήποτε άλλης μορφής άδεια υπαίθριου εμπορίου.
* Βεβαίωση εγγραφής στο Μητρώο Αγροτών και Αγροτικών Εκμεταλλεύσεων.
* Αντίγραφο της Ενιαίας Αίτησης Ενίσχυσης του αντίστοιχου έτους με τη Δήλωση Φορολογίας Εισοδήματος.
* Βεβαίωση ασφαλιστικής ενημερότητας.
* Αντίγραφο Ενιαίας Δήλωσης Καλλιέργειας/Εκτροφής ΕΛΓΑ.
* Βεβαίωση έναρξης δραστηριότητας από το TAXIS.
* Βεβαίωση ταμειακής μηχανής από το TAXIS.
* Πιστοποιητικό υγείας.

Επιπλέον για τους Συνεταιρισμούς, απαιτείται βεβαίωση εγγραφής από το Εθνικό Μητρώο Συνεταιρισμών, πράξη συγκρότησης Διοικητικού Συμβουλίου, κατάσταση μελών, φωτοτυπία της θεωρημένης πρώτης και τελευταίας σελίδας του βιβλίου μητρώου μελών. Επίσης, υπεύθυνες δηλώσεις από τα μέλη του, όπου θα αναγράφεται ότι δεν θα δραστηριοποιηθούν ατομικά στο υπαίθριο εμπόριο.

Οι ομάδες και οργανώσεις παραγωγών πρέπει να προσκομίσουν απόφαση αναγνώρισης από τις αρμόδιες επιτροπές και κατάσταση μελών. Επίσης, υπεύθυνες δηλώσεις από τα μέλη, που θα αναφέρουν ότι δεν θα δραστηριοποιηθούν ατομικά στο υπαίθριο εμπόριο. Παράλληλα, σε φυσικό πρόσωπο το οποίο δεν είναι παραγωγός επιτρέπεται να δραστηριοποιείται ως επαγγελματίας πωλητής υπαίθριου εμπορίου, εφόσον εκδώσει σχετική άδεια.

Η… γκάμα

Στις κατηγορίες πωλούμενων προϊόντων για τις επαγγελματικές άδειες υπαίθριου εμπορίου συμπεριλαμβάνονται: πρωτογενή διατροφικά προϊόντα γης, νωπά αλιευτικά προϊόντα, μεταποιημένα διατροφικά προϊόντα – κατεψυγμένα τρόφιμα, καλλωπιστικά φυτά, γλάστρες, χώμα, κομμένα άνθη, βιομηχανικά είδη πλην ηλεκτρικών ειδών και παιχνιδιών, όπως είδη ένδυσης-υπόδησης, φο μπιζού, λευκά είδη, ψιλικά, δερμάτινα είδη, εκκλησιαστικά είδη κ.λπ.

Λαϊκές αγορές

Η αίτηση στο δήμο, η θέση στην αγορά και η πινακίδα – ταυτότητα

Για τη λειτουργία των λαϊκών αγορών οι αρμόδιοι φορείς εκδίδουν αποφάσεις κανονιστικού χαρακτήρα, που φέρουν τον τίτλο «Κανονισμός λειτουργίας λαϊκών αγορών», στις οποίες περιλαμβάνονται τα εξής:

* Η οριοθέτηση και η διαγράμμιση του χώρου της λαϊκής αγοράς, η διαγράμμιση και η αρίθμηση των θέσεων, όπου τοποθετούνται οι πωλητές και οι διάδρομοι μεταξύ των θέσεων. Το μήκος πρόσοψης των εγκαταστάσεων πώλησης, το οποίο είναι ισότιμο κατά κατηγορία πωλητών, δεν υπερβαίνει σε κάθε περίπτωση τα έξι μέτρα. Σε περίπτωση μη προσέλευσης πωλητή, η εγκατάσταση του διπλανού πωλητή θα επεκτείνεται μόνο μετά από έγκριση του επόπτη και με την καταβολή του αναλογούντος ημερήσιου τέλους.

* Οι ημέρες και οι ώρες λειτουργίας της λαϊκής αγοράς.
* Η υποχρέωση τήρησης της καθαριότητας από τους πωλητές.
* Η μορφή των εκθετηρίων των πωλητών, τα οποία πρέπει να φέρουν πρόχειρο στέγαστρο ενιαίου τύπου και υλικού και χρώματος διαφορετικού ανάλογα με την ιδιότητα του πωλητή και την πινακίδα.

«Ταυτότητα»

Οι παραγωγοί πωλητές οφείλουν να αναρτούν σε εμφανές για τον καταναλωτή σημείο πινακίδα χρώματος πράσινου ελάχιστων διαστάσεων 1×0,40 μ., στην οποία θα αναγράφεται με κεφαλαία γράμματα η λέξη «ΠΑΡΑΓΩΓΟΣ» και με πεζά ευανάγνωστα γράμματα λευκού χρώματος το ονοματεπώνυμο, ο αριθμός αδείας, ο αριθμός μητρώου από το ενιαίο πληροφοριακό σύστημα και η γεωγραφική περιοχή (τουλάχιστον νομός) που βρίσκεται η αγροτική εκμετάλλευση των προϊόντων που διαθέτει. Αντίστοιχα, οι επαγγελματίες πωλητές πρέπει να αναρτούν πινακίδα χρώματος μπλε με τη λέξη «ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΑΣ» ή «ΕΜΠΟΡΟΣ» και με πεζά γράμματα τα λοιπά στοιχεία.

Ο… χάρτης

Τα στάδια μέχρι και την τοποθέτηση των παραγωγών πωλητών σε λαϊκές αγορές είναι:

* Πρώτο – Χορήγηση βασικής άδειας: Ο παραγωγός υποβάλλει στο δήμο μόνιμης κατοικίας του αίτηση και τα απαραίτητα δικαιολογητικά. Οι υπηρεσίες του δήμου, αφού εξετάσουν δικαιολογητικά και προϋποθέσεις, χορηγούν το έντυπο αδείας παραγωγού εντός πέντε εργάσιμων ημερών από την ημερομηνία υποβολής της αίτησης.

* Δεύτερο – Κατανομή παραγωγού πωλητή σε λαϊκές αγορές: Ο παραγωγός που του έχει χορηγηθεί άδεια υποβάλλει αίτηση στην Περιφέρεια, στα διοικητικά όρια της οποίας βρίσκονται οι λαϊκές αγορές που επιθυμεί να δραστηριοποιηθεί. Στην αίτηση πρέπει να δηλώνονται και οι λαϊκές αγορές ανά ημέρα που επιθυμεί, καθώς και το χρονικό διάστημα δραστηριοποίησης εντός εκάστου έτους. Ο παραγωγός μπορεί να δηλώσει προτίμηση μέχρι και για τρεις λαϊκές ανά ημέρα. Η αίτηση μπορεί να υποβληθεί και στο δήμο μόνιμης κατοικίας του παραγωγού.

Στην περίπτωση αυτή, ο δήμος υποχρεούται να διαβιβάσει την αίτηση στην Περιφέρεια ή στις Περιφέρειες όπου απευθύνεται ο παραγωγός. Η Περιφέρεια μια φορά το έτος έως την 30ή Ιουνίου συγκεντρώνει τις αιτήσεις που έχουν υποβληθεί από παραγωγούς και με βάση το σύστημα μοριοδότησης και τη σειρά προτίμησης εκάστου παραγωγού συντάσσει προσωρινούς πίνακες κατανομής των αιτούντων παραγωγών σε λαϊκές αγορές της κάθε Περιφέρειας, οι οποίοι αναρτώνται υποχρεωτικά στην ιστοσελίδα της οικείας Περιφέρειας μέχρι 30 Αυγούστου. Οι κενές θέσεις των παραγωγών έχουν γνωστοποιηθεί στις Περιφέρειες από τους φορείς λειτουργίας έως την 30ή Ιουνίου. Μετά την εξέταση των πιθανών ενστάσεων συντάσσονται οι τελικοί πίνακες κατανομής και εκδίδεται σχετική διαπιστωτική πράξη, η οποία αναρτάται στη Διαύγεια, αποστέλλεται στους φορείς λειτουργίας των λαϊκών αγορών και παραδίδεται με οποιονδήποτε τρόπο στους αιτούντες.

* Τρίτο – Απόδοση θέσης παραγωγών πωλητών: Ο δήμος αποδίδει συγκεκριμένη θέση στους παραγωγούς σύμφωνα με το σύστημα μοριοδότησης και με τη σειρά κατάταξης στη βάση της προτίμησής τους.

3 Ημερήσιο τέλος

Αναστολή άδειας για μη καταβολή

Οι προσερχόμενοι στις λαϊκές αγορές της χώρας κάτοχοι επαγγελματικών ή παραγωγικών αδειών υποχρεούνται να καταβάλουν ημερήσιο ανταποδοτικό τέλος στους φορείς λειτουργίας αυτών, για την κάλυψη των πάσης φύσεως λειτουργικών αναγκών, τη διοικητική τους υποστήριξη, τη διασφάλιση συνθηκών δημόσιας υγείας, τη φύλαξη των χώρων λειτουργίας των λαϊκών αγορών, τον εκσυγχρονισμό, τη βελτίωση αυτών.
Η μη καταβολή του ημερήσιου τέλους από υπόχρεο για χρονικό διάστημα πέραν των δύο μηνών συνεπάγεται την αυτοδίκαιη αναστολή ισχύος της άδειας, η οποία διαπιστώνεται με απόφαση του φορέα λειτουργίας. Σε περίπτωση μεταγενέστερης εξόφλησης ή ρύθμισης των οφειλών, η αναστολή αίρεται αμέσως αυτοδίκαια.

4 Παραβάσεις και πρόστιμα

«Καμπάνες» από 100 έως 2.000 ευρώ

Σε περίπτωση που διαπιστωθεί παράβαση (π.χ. για φοροδιαφυγή, παρεμπόριο, πώληση χωρίς άδεια, άρνηση – παρεμπόδιση ελέγχου, ψευδή στοιχεία στον έλεγχο κ.λπ.) επιβάλλεται πρόστιμο ύψους από 100 έως 2.000 ευρώ. Αντίστοιχα, το εύρος των μη χρηματικών προστίμων θα είναι από «σύσταση» έως οριστική ανάκληση της άδειας.

5 Πληροφοριακό Σύστημα

Ο… Big Brother

Για την παρακολούθηση των χορηγούμενων αδειών υπαίθριου εμπορίου, την ανανέωση των στοιχείων αυτών, των διενεργούμενων ελέγχων και την επιβολή και είσπραξη των προστίμων τηρείται ηλεκτρονική βάση δεδομένων. Ειδικότερα, τι προβλέπεται ανά μητρώο:

* Μητρώο αδειών: Κάθε ισχύουσα, έως τη δημοσίευση του νέου νόμου, άδεια πωλητή υπαίθριου εμπορίου και κάθε νέα άδεια που εκδίδεται επιβάλλεται -βάσει σχεδίου νόμου- να έχει καταχωρισθεί στο Ολοκληρωμένο Πληροφοριακό Σύστημα Περιφερειακής Αυτοδιοίκησης (ΟΠΣΠΑ).
Για το λόγο αυτόν όλα τα φυσικά πρόσωπα αδειούχοι υπαίθριου εμπορίου (λαϊκών αγορών, στάσιμου και πλανόδιου εμπορίου) θα πρέπει να προσέρχονται στους δήμους μόνιμης κατοικίας τους, προκειμένου να απογραφούν και να τους αποδοθεί νέο έντυπο άδειας.

* Μητρώο ελέγχων – προστίμων: Ολες οι εκθέσεις ελέγχου καθώς και τα επιβληθέντα πρόστιμα θα πρέπει να καταχωρίζονται από τους αρμόδιους υπαλλήλους στο Πληροφοριακό Σύστημα.
Μετά το πέρας των τασσόμενων προθεσμιών, οι άδειες που δεν έχουν καταχωρισθεί στο σύστημα δεν θα ισχύουν έως την ηλεκτρονική καταγραφή τους. Εκπρόθεσμη καταγραφή συνεπάγεται πρόστιμο ύψους 100 ευρώ, ενώ η εμπορική δραστηριοποίηση των πωλητών, των οποίων οι άδειες δεν έχουν καταχωρισθεί στο σύστημα, μετά το πέρας των εν λόγω προθεσμιών θα θεωρείται ως δραστηριοποίηση ελλείψει αδείας με τις συνεπαγόμενες κυρώσεις.

* Μητρώο λαϊκών αγορών: Ολοι οι φορείς λειτουργίας θα πρέπει να καταχωρίσουν τις λαϊκές αγορές που λειτουργούν υπ’ ευθύνη τους στο Πληροφοριακό Σύστημα.

Ιωάννα Φεντούρη

[email protected]

Από την έντυπη έκδοση του Ελεύθερου Τύπου