Στον ρόλο της Φράνκλιν εμφανίζεται η Λένα Δροσάκη, που δηλώνει πολύ συγκινημένη από την ιστορία μιας γυναίκας που αφοσιώθηκε στην επιστήμη της, αλλά παραγκωνίστηκε και δεν έτυχε της αναγνώρισης που της άξιζε. Οι δυο τους μιλάνε στον «Ε.Τ.» της Κυριακής για την παράσταση «Photograph 51», για τους κακοποιητές στους χώρους εργασίας και τα στερεότυπα που είναι ριζωμένα βαθιά μέσα μας και ακόμα δεν έχουν σπάσει.

«Χωρίς κλάματα…»

«Μπορείτε να πείτε ότι λέω ουτοπικά πράγματα, αλλά θα ήθελα ο καθένας που πάει στη δουλειά του να είναι ευτυχισμένος. Θέλω το παιδί μου να γυρνάει σπίτι από τη δουλειά και να είναι χαρούμενο, να μη γυρίζει με κλάματα και αυτοάνοσα. Ο προϊστάμενος, ο διευθυντής, να είναι άνθρωπος, να μη σε προσβάλλει, να μη σε μειώνει, να μη σε κακοποιεί. Αλλιώς, δεν θα εξελιχθούμε ως άνθρωποι. Να μη βγάζουμε τα προβλήματά μας στον άλλο επειδή απλά μπορούμε. Κάνω οτιδήποτε μπορώ για να γίνει αυτό πραγματικότητα», λέει στον «Ε.Τ.» της Κυριακής, λίγα μόλις 24ωρα μετά την κατάθεσή της στη δίκη του Πέτρου Φιλιππίδη, η Λένα Δροσάκη.

Αφορμή της συνομιλίας μας ήταν η παράσταση στην οποία πρωταγωνιστεί, το «Photograph 51» στο Θέατρο Τέχνης, όπου στο επίκεντρο βρίσκονται η ζωή και το έργο μιας παραγνωρισμένης γυναίκας, της ερευνήτριας Ρόζαλιντ Φράνκλιν, η οποία ήταν η πρώτη που αποτύπωσε σε φωτογραφία το ανθρώπινο DNA, τον Μάιο του 1952. Το κατόρθωμά της άνοιξε τον δρόμο σε εντυπωσιακές ιατρικές ανακαλύψεις, φάρμακα, θεραπείες και εμβόλια που έχουν γίνει σήμερα κομμάτι της καθημερινότητάς μας. Ομως, οι συνεργάτες της απέκτησαν όλοι διασημότητα και, όταν ήρθε η ώρα να τιμηθούν με το βραβείο Νόμπελ, δεν έκαναν καμία αναφορά στο πρόσωπό της. Η ιστορία αυτής της γυναίκας έγινε θεατρικό έργο από την Αννα Ζίγκλερ και ο Τάκης Τζαμαργιάς ανέλαβε το πρώτο ανέβασμα της παράστασης στην Ελλάδα στο Υπόγειο του Θεάτρου Τέχνης Καρόλου Κουν. Δίπλα στη Λένα Δροσάκη πρωταγωνιστούν οι Αλέξανδρος Μπουρδούμης, Δημήτρης Πασσάς, Δημήτρης Μαγγίνας και Μάνος Στεφανάκης.

Αφανής ηρωίδα

«Είναι μια αφανής ηρωίδα, πολύ αφοσιωμένη στην επιστήμη της και την έρευνα. Αυτό ήταν κάτι που της ρούφηξε τη ζωή, της έφαγε τα νιάτα της… Ηταν πολύ λεπτολόγος, γιατί η εποχή στην οποία ζούσε ήταν ανδροκρατούμενη και σκληρή για τις γυναίκες. Ενα μόνο λάθος θα κατέστρεφε την προσπάθειά της. Μέσα της, όμως, “άνθιζε” ένας ολόκληρος κόσμος. Με συγκινεί πολύ η ιστορία της, γιατί με κάνει να σκέφτομαι: “Τι μένει, τελικά, από εμάς όταν φεύγουμε; Οι πράξεις μας”», τονίζει η Λένα Δροσάκη. «Δυστυχώς, οι συνεργάτες της την αγνόησαν γιατί ήταν γυναίκα. Βασικά, της έκλεψαν τη διάκριση», λέει, από την πλευρά του, ο σκηνοθέτης της παράστασης, Τάκης Τζαμαργιάς. Και προσθέτει: «Η ζωή της δείχνει τον ανταγωνισμό που επικρατεί σε έναν χώρο που οι δημοσιεύσεις έχουν τεράστια σημασία. Θα έλεγα ότι είναι ένας μικρόκοσμος του θεάτρου. Η ιστορία αυτή δείχνει τη μοναξιά και την απομόνωση αυτών των ανθρώπων. Εφτασε τόσο ψηλά στην επιστήμη της, αλλά της έλειπε ο τρόπος να επικοινωνήσει το έργο της. Αναρωτιέσαι με αυτούς τους ανθρώπους που δείχνουν τόση προσήλωση και συγκέντρωση σε αυτό που κάνουν, χωρίς να περιμένουν κάτι ως ανταμοιβή. Ψάχνεις να βρεις τα κίνητρά τους», λέει ο γνωστός σκηνοθέτης, που σημειώνει, επίσης, ότι ο αγώνας της Ρόζαλιντ Φράνκλιν την έκανε άκαμπτη. «Είναι γυναίκα; Είναι άνδρας; Αναρωτιέσαι. Επρεπε να καλύψει το φύλο της για να γίνει αποδεκτή».

«Δεν μπορώ να απαντήσω στο αν έχουν αλλάξει τα πράγματα για τις γυναίκες από τότε», τονίζει η Λένα Δροσάκη. Και συνεχίζει: «Η Φράνκλιν ήταν κορυφή στον τομέα της, όμως δεν τιμήθηκε για το έργο της. Νομίζω ότι εμείς οι γυναίκες βρισκόμαστε ακόμα σε θέση να χρειάζεται να αποδεικνύουμε διαρκώς τους λόγους που αξίζουμε και κατέχουμε θέσεις εξουσίας. Ομως, γύρω μας βλέπουμε τόσες γυναικοκτονίες και δεν ξέρω πόσο έχουν αλλάξει τα πράγματα. Μια κοπέλα που κακοποιήθηκε πηγαίνει στην Αστυνομία να ζητήσει βοήθεια και δεν την έχει. Της λένε ότι δεν μπορούν να κάνουν τίποτα. Μας προστατεύουν, άραγε, οι νόμοι; Γιατί ένας άνθρωπος να αμφισβητείται διαρκώς; Δεν νομίζω ότι έχουμε εξελιχθεί ιδιαίτερα, για να μην πω ότι έχουμε γυρίσει χρόνια πίσω ως κοινωνία…».

«Πάντα ξαφνιάζει όταν μια γυναίκα καταλαμβάνει θέση εξουσίας», λέει ο Τάκης Τζαμαργιάς και προσθέτει: «Η γυναίκα σχολιάζεται πιο εύκολα απ’ ό,τι ένας άνδρας. Ακούς σχόλια για τα μαλλιά της, το ντύσιμό της, το μακιγιάζ της, σχόλια που δεν θα άκουγες αν μιλάγαμε για άνδρα. Ισως στην εποχή μας να είναι πιο συγκαλυμμένα τα πράγματα, αλλά βαθιά μέσα μας τα στερεότυπα παραμένουν. Δυστυχώς, πολλά πράγματα είναι ριζωμένα μέσα μας και πολλές φορές κυριαρχούν. Νομίζουμε ότι η γενιά μας έχει λύσει κάποια από τα ζητήματα του παρελθόντος, αλλά ακόμα και η στάση του σώματός μας απέναντι σε μια γυναίκα μαρτυρά πολλά», υπογραμμίζει ο σκηνοθέτης.

«Να αλλάξουν οι νόμοι»

«Θεωρώ ότι πρέπει να αλλάξουν οι νόμοι», λέει η Λένα Δροσάκη. «Χρειαζόμαστε παιδεία να μαθαίνουμε και να αποδεχόμαστε τον άλλο, τον διαφορετικό. Να μαθαίνουμε ότι, όταν ένα κορίτσι φοράει κοντή φούστα, δεν σημαίνει ότι μπορούμε να το βιάσουμε. Αυτό που βλέπω να γίνεται είναι ότι, καθώς προχωράμε προς τα εμπρός, προστίθενται ρόλοι στη γυναίκα, αλλά δεν τη σεβόμαστε και αυτό με στενοχωρεί βαθιά. Είναι άδικο. Αλλά και η ζωή η ίδια είναι άδικη», λέει η Λένα Δροσάκη. Και συνεχίζει υπογραμμίζοντας: «Ζούμε μια δύσκολη περίοδο. Εγώ αντλώ δύναμη από τον γιο μου, θέλω να ζήσει σε έναν δίκαιο κόσμο. Θέλω να σταματήσει να ασκείται η εξουσία πάνω σε πιο αδύναμα πλάσματα. Θέλω αυτά τα πλάσματα να έχουν πραγματική προστασία. Δεν θέλω να αμφισβητείται διαρκώς ο αδύναμος. Θέλω ο ισχυρός να ελέγχεται και να μη θεωρείται θέσφατο ότι έχει πάντα δίκιο. Εχει δρόμο ακόμα αυτή η αλλαγή. Θα χρειασθεί πολλή αντίσταση ακόμα».

«Καλώς έγιναν οι καταγγελίες, δεν αντέχω την ανθρωποφαγία»

Μιλώντας για το #MeToo και τις καταγγελίες για βιασμούς, κατάχρηση εξουσίας και κακοποιήσεις, ο Τάκης Τζαμαργιάς επισημαίνει τον «κίνδυνο να μην πάμε στο άλλο άκρο. Καλώς έγιναν οι καταγγελίες, αλλά από ένα σημείο και μετά δεν μπορούσα να ακούω άλλο. Ενιωσα περίεργα, ένιωσα ότι έγινε ανθρωποφαγία, δεν μπορούσα να το διαχειρισθώ. Ελεγα στους φίλους μου να αφήσουμε να πάρει τον δρόμο προς τη Δικαιοσύνη η υπόθεση. Και μου απαντούσαν ότι δεν υπάρχει Δικαιοσύνη. Ομως, εγώ δεν μπορώ να το δεχθώ αυτό. Χαθήκαμε αν δεν λειτουργεί η Δικαιοσύνη». Επίσης, επισημαίνει τον ρόλο της θεατρικής παιδείας και της τέχνης στην εξάλειψη της βίας: «Η τέχνη σε βοηθάει να περιορίσεις τη βία, που είναι πλέον φαινόμενο, είναι πραγματικότητα. Και δεν αφορά μόνο στις υποβαθμισμένες περιοχές. Η βία είναι παντού. Οι τέχνες αναστέλλουν αρνητικά συναισθήματα, μπορείς τη βία να τη διοχετεύσεις πολύ δημιουργικά. Δεν βγαίνεις μετά έξω να χτυπήσεις κάποιον». Σημειώνει ως εκπαιδευτικός ότι «τα τελευταία 20 χρόνια υπάρχει πρόοδος στο θέατρο στην εκπαίδευση. Οχι σαν αυτοσκοπός αλλά ως μέσο της διδακτικής διαδικασίας. Στα σχολεία έχει περιορισθεί μέχρι τη Δ’ Δημοτικού, αλλά το ζητούμενο είναι να συνεχίζεται έως το τέλος του Λυκείου. Υπάρχει αποδοχή του θεάτρου στην εκπαίδευση και σε αυτό έχει συμβάλει η θεατρική αγωγή. Τέχνες και επιστήμες δεν είναι ασύμβατες πλέον».

Ειδήσεις σήμερα

Σέρρες: Βαριές κατηγορίες για εργολάβο, ηλεκτρολόγο – Μπαλάκι οι ευθύνες

Συντάξεις: Τριπλός χριστουγεννιάτικος μποναμάς για συνταξιούχους

Εορταστικό καλάθι νοικοκυριού: Τι θα περιλαμβάνει