Οι φλόγες σταμάτησαν στην πισίνα έξω από το κεντρικό κτίσμα καταστρέφοντας τα πάντα στο πέρασμά τους και μόνο ο κεντρικός πυρήνας του κτήματος γύρω από τον αστυνομικό σταθμό έχει μείνει ανέπαφος από τον πύρινο εφιάλτη όπως φαίνεται στο φωτογραφικό οδοιπορικό του Ελεύθερου Τύπου της Κυριακής.

Επισκέπτες στο Τατόι

Τα πανύψηλα δέντρα που έστεκαν εκεί για δεκαετίες και πρόσφεραν μοναδική ομορφιά στις περιπατητικές διαδρομές έχουν καεί ενώ πολλά είναι ακόμα τσακισμένα και πεσμένα στο έδαφος από τον βαρύ χειμώνα που ακολούθησε τη φωτιά. Ακόμα κι έτσι όμως το κτήμα συνεχίζει να δέχεται πολυάριθμους επισκέπτες, ειδικά τα Σαββατοκύριακα. Ολόκληρες οικογένειες με μικρά παιδιά και κατοικίδια, περιπατητές και ποδηλάτες περνούν την πύλη για μια νοητή βόλτα στον χρόνο. Οι αγκυλώσεις και η προκατάληψη με την οποία αντιμετωπίστηκε το ακίνητο διαχρονικά, περνούν πια στο παρελθόν και μια νέα σελίδα ανοίγει για το Τατόι μετά την απόφαση της κυβέρνησης να αξιοποιηθούν τα κτίσματα και η έκταση στα πρότυπα ευρωπαϊκών κτημάτων όπως το Dumfries House στη Σκοτία που μεταμόρφωσε ο πρίγκιπας Κάρολος και επισκέφθηκε πρόσφατα ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης.

Αρχισαν τα έργα για το καφέ

Η ανάπλαση στο Τατόι έχει ξεκινήσει από το κτίριο των μαγειρείων που βρίσκεται δίπλα στο ανάκτορο. Περιμετρικά υπάρχουν οικοδομικά υλικά και κάδοι για τα μπάζα αφού οι εργάτες δουλεύουν συστηματικά προκειμένου το έργο να παραδοθεί σύμφωνα με το χρονοδιάγραμμα το 2025. Το σχέδιο προβλέπει ότι στα παλιά μαγειρεία θα δημιουργηθούν η καφετέρια του κτήματος και το κατάστημα στο οποίο θα πωλούνται αναμνηστικά στους επισκέπτες.

Η μελέτη για το κτίσμα αυτό ήταν έτοιμη εδώ και καιρό όπως άλλωστε και η μελέτη για την αναμόρφωση του ανακτόρου το οποίο θα μετατραπεί σε μουσείο. Πλέον το κτίριο του παλατιού έχει αποκλειστεί με ελενίτ εν όψει της έναρξης των έργων από την ανάδοχο εταιρία που έχει υπογράψει σύμβαση με το υπουργείο Πολιτισμού και αναμένεται να ξεκινήσει άμεσα τις εργασίες.

Η σύμβαση αυτή είναι ύψους 15 εκατ. ευρώ από τα συνολικά 75 εκατ. ευρώ που θα κοστίσει το έργο σύμφωνα με τις ανακοινώσεις της κυβέρνησης. Τα μαγειρεία και το ανάκτορο προστατεύτηκαν από τις φωτιές σε αντίθεση με άλλα 7 κτίρια που έχουν υποστεί σοβαρές ζημιές και ακόμα δεν έχει γίνει η αποκατάστασή τους. Μεταξύ αυτών είναι το τηλεγραφείο, η οικία Στουρν και η οικία φροντιστή, κτίρια για τα οποία υπάρχουν έτοιμες μελέτες αποκατάστασης από τον Σύλλογο Φίλων Κτήματος Τατοίου.

Ο Σύλλογος ολοκληρώνει αυτό το διάστημα ακόμα μία μελέτη για την αποκατάσταση των κήπων, την οποία θα προσφέρει ως δωρεά στο υπουργείο Πολιτισμού. Το φυλάκιο της εσωτερικής εισόδου, που δεν κάηκε αλλά υπέστη ζημιές από δέντρο που έπεσε στη στέγη, έχει επισκευαστεί και δίνει την εικόνα ότι κάτι αλλάζει στο κτήμα στους επισκέπτες κατά την είσοδό τους στην έκταση που μέχρι τον περασμένο Αύγουστο ήταν ασύγκριτης φυσικής ομορφιάς.

Βαριά ιστορία

Το κτήμα βρίσκεται στους πρόποδες της Πάρνηθας σε απόσταση 15 χιλιομέτρων από το κέντρο της Αθήνας. Το 1871, ύστερα από παρότρυνση του Ερνέστου Τσίλλερ, ο βασιλιάς Γεώργιος Α’ αγόρασε το κτήμα συνολικής έκτασης 20.000 στρεμμάτων από την οικογένεια Σούτσου έναντι 300.000 δραχμών. Ο Τσίλλερ σχεδίαζε να κατασκευάσει ένα τεράστιο συγκρότημα για να χρησιμοποιηθεί ως παλάτι, ο Γεώργιος ωστόσο επιθυμούσε να στεγαστούν εκεί τα θερινά ανάκτορα.

Ετσι σχεδιάστηκε το ελληνοελβετικού ρυθμού διώροφο κτίσμα η κατασκευή του οποίου ολοκληρώθηκε το 1874 κι έγινε η πρώτη εξοχική κατοικία της βασιλικής οικογένειας ενώ το 1884 άρχισε η κατασκευή του νέου ανακτόρου έκτασης 1.100 τ.μ. Τον Μάρτιο του 2003 το πρώην βασιλικό κτήμα περιήλθε στην κυριότητα του Ελληνικού Δημοσίου και λίγους μήνες αργότερα κηρύχθηκε διατηρητέο από το Κεντρικό Συμβούλιο Νεωτέρων Μνημείων με εισήγηση της Ελληνική Εταιρίας για την Προστασία του Περιβάλλοντος και της Πολιτιστικής Κληρονομιάς.

Εδώ και 15 χρόνια γίνονται συζητήσεις για τη μετατροπή του ανακτόρου σε μουσείο και την αξιοποίηση του κτήματος και των βοηθητικών κτισμάτων, που ως τώρα δεν υλοποιήθηκαν ενώ τα κτίρια και τα αντικείμενα που σώζονταν στο εσωτερικό τους έχουν λεηλατηθεί κατ’ επανάληψη από άγνωστους εισβολείς. Από τις φωτιές του Αυγούστου σώθηκαν τα κοντέινερ με τα 100.000 αντικείμενα που φυλάσσονται στο κέντρο του κτήματος και ορισμένα αυτά πρόκειται να εκτεθούν στο μουσείο που θα δημιουργηθεί. Δεν είναι λίγοι πάντως οι κάτοικοι των γύρω περιοχών που πιστεύουν ότι οι πυρκαγιές του περασμένου Αυγούστου είχαν στόχο το κτήμα ώστε να καταστραφεί και να μην προχωρήσει ποτέ το σχέδιο αξιοποίησης.

Στα πρότυπα του Dumfries House

Οι σημερινοί επισκέπτες απογοητεύονται από την εικόνα της καταστροφής που άφησε η φωτιά, ελπίζουν ωστόσο -όπως είπαν στον «Ε.Τ.»- ότι τα έργα που έχουν ξεκινήσει θα μεταμορφώσουν την έκταση η οποία ρημάζει για δεκαετίες και θα την εντάξουν στον ευρωπαϊκό χάρτη των ιστορικών κτημάτων. Ενα από αυτά είναι και το Dumfries House στη Σκοτία που βρίσκεται σε πολύ μικρότερη έκταση 2.000 στρεμμάτων με ένα επιβλητικό κτίσμα του 18^ου αιώνα. Στο κτήμα αυτό, που αναγεννήθηκε με πρωτοβουλία του πρίγκιπα Κάρολου μέσω του Prince’s Foundation, ξεναγήθηκε ο Ελληνας πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης καθώς από τον τρόπο αξιοποίησής του αναμένεται να αντληθούν ιδέες για το Τατόι.

Οι χώροι του κτήματος έχουν αποκατασταθεί πλήρως, ιστορικά βοηθητικά κτίσματα χρησιμοποιούνται ξανά, ενώ στις εγκαταστάσεις του δίνονται ευκαιρίες κατάρτισης σε παραδοσιακές δεξιότητες και χειροτεχνίες. Το σπίτι χτίστηκε για τον William Dalrymple, κόμη του Dumfries. Αφού το κληρονόμησε ο 2ος μαρκήσιος του Bute, το 1814, παρέμεινε στην οικογένειά του μέχρι το 2007, όταν πουλήθηκε λόγω του κόστους συντήρησης. Λόγω της σπουδαιότητάς της και του κινδύνου να πουληθεί η σπάνια συλλογή επίπλων του σπιτιού το κτήμα και όλο το περιεχόμενό του αγοράστηκε έναντι 45 εκατ. λιρών και πέρασε ουσιαστικά στο βρετανικό κράτος, από μια κοινοπραξία με επικεφαλής τον πρίγκιπα Κάρολο.

Δεκατέσσερα χρόνια μετά την ανάπλαση το σπίτι και το κτήμα απασχολούν πάνω από 150 εργαζόμενους και δέχονται χιλιάδες επισκέψεις με την αξιοποίηση της έκτασης να έχει συμβάλει αποφασιστικά στην ανάκαμψη της τοπικής οικονομίας. Τον Απρίλιο του 2012 άνοιξε ο ξενώνας που παρέχει καταλύματα για γαμήλιες δεξιώσεις και άλλες εκδηλώσεις ενώ το κτήμα είναι ανοιχτό για το κοινό όλο τον χρόνο.

Το Dumfries House είχε επισκεφθεί τον Ιούνιο του 2019 και ο πρόεδρος του Συλλόγου Φίλων Κτήματος Τατοΐου Βασίλης Κουτσαβλής μετά από πρόσκληση του πριγκιπικού ιδρύματος και είχε ενημερωθεί αναλυτικά για τον σχέδιο που εφαρμόστηκε μέσω δωρεών για τη μεταμόρφωση του κτίσματος και του περιβάλλοντος χώρου.

ΕΝΦΙΑ: Τα μυστικά του εκκαθαριστικού – Ποιοι δικαιούνται έκπτωση

Πούτιν: Η Δύση ετοιμαζόταν να εισβάλει στη γη μας

Το σχέδιο Μητσοτάκη για νίκη στις κάλπες – Ανοίγει τον δρόμο νέα τετραετία