Από τον τίτλο και μόνο «Σωπάστε ν’ ακούσω» ο αναγνώστης αντιλαμβάνεται ότι θέλετε να του διηγηθείτε μια ιστορία. Είναι ένα εύρημα ή μια τεχνική για να προσελκύσετε τον αναγνώστη;

Ούτε το ένα είναι ούτε το άλλο. Η γιαγιά μου η Ευσαία, μέχρι που πέθανε, έκλεινε με τις παλάμες της τ’ αυτιά της και έλεγε «σωπάστε ν’ ακούσω» και το έκανε συχνά, για να ακούσει -έλεγε- το κλάμα του χαμένου παιδιού της και να πιστέψει πως ήταν ακόμη ζωντανό. Ηξερα από την αρχή πως αυτός θα ήταν ο τίτλος του βιβλίου, πολλά χρόνια πριν ξεκινήσω να το γράφω. Πιστεύω πως είναι μοναδικός, γιατί είναι αληθινός.

Δεν φοβηθήκατε μήπως, αντί για μυθιστόρημα, γράψετε μια μαρτυρία;

Μέσα από αυτό το μυθιστόρημα, βγαίνει η μαρτυρία που είχα ανάγκη να καταγγείλω, γιατί είναι μια αληθινή ιστορία που πονάει ακόμη κι εμάς, τις επόμενες γενιές. Το ίδιο το μεγαλείο του πόνου ήταν αυτό που με έκανε να θέλω να το περιγράψω και ήθελα μαζί μ’ εμένα να νιώσουν όλοι όσοι διαβάσουν αυτό το βιβλίο τα ίδια συναισθήματα που ένιωθα γράφοντάς το. Συναισθήματα που όλοι γνωρίζουμε, μα αφήνουμε να ξεχαστούν στον χρόνο και δεν τα θυμόμαστε παρά μόνον όταν μας τα θυμίσουν άλλοι.

  Ο Πόντος, η καρδιά του Ελληνισμού, είναι μια υπόθεση πονεμένη. Οι Πόντιοι δολοφονήθηκαν, κυνηγήθηκαν και τους έδιωξαν από τα σπίτια τους. Ηταν, λοιπόν, άλλη μία Γενοκτονία;

Με όλη τη σημασία της λέξης! Μια καθαρή Γενοκτονία, που έμεινε στα αζήτητα για πολλούς και διάφορους λόγους. Υπέστησαν πολλά οι Ελληνες του Πόντου, αφού τους στέρησαν την αξιοπρέπεια, τους βασάνισαν, τους θανάτωσαν και τους στέρησαν το δικαίωμα να ζήσουν στην πατρίδα τους, τον Πόντο, μια πατρίδα 3.000 χρόνων. Αν αυτό δεν είναι Γενοκτονία, τότε τι είναι; Πόντιοι και μη, πρέπει να γνωρίζουμε την έννοια της Γενοκτονίας και αφού δεν τη μαθαίνουμε στα σχολεία, καλό θα ήταν, εμείς οι ίδιοι οι γονείς να τη διδάξουμε στα παιδιά μας, γιατί επιβάλλεται να κοιτάξεις πίσω σου, όταν θέλεις να κάνεις σταθερά βήματα μπροστά.

 Μέσα από το μυθιστόρημα πλάθετε εξαιρετικές μορφές Ελλήνων. Μήπως οι αξίες που είχαν τους βοήθησαν για να αντέξουν τις συνθήκες κατατρεγμού και εξόντωσης;

Φυσικά και ήταν αυτές οι αξίες που τους βοήθησαν να αντεπεξέλθουν σε πολύ δύσκολες καταστάσεις. Αυτές οι αξίες καθορίζουν το ποιόν του ανθρώπου και είναι αυτές οι αξίες που και σήμερα έχουμε ανάγκη όλοι μας και, αν δεν τις έχουμε, τότε πρέπει να τις αποκτήσουμε, αν θέλουμε να επιβιώσουμε με αξιοπρέπεια. Ολοι οι άνθρωποι χρειαζόμαστε ανθρώπους δίπλα μας και στις χαρές, για να τις μοιραστούμε, και στις λύπες, για να τις μοιραστούμε και αυτές και να μη λυγίσουμε από το βάρος. 

Η κάθοδος των Ποντίων και η προσπάθειά τους να φτάσουν στο λιμάνι της Αμάσειας και να μπουν στο λιμάνι για να ταξιδέψουν προς την Ελλάδα μού θυμίζουν την Κάθοδο των Μυρίων. Τι φάνταζε η θάλασσα για τους Ποντίους;

Η θάλασσα για τους Μυρίους ήταν η σωτηρία, αφού θα επέστρεφαν στα σπίτια τους, στην πατρίδα τους, ενώ για τους Ποντίους η θάλασσα φάνταζε ξερίζωμα και ξενιτεμός, απόλυτος πόνος, γιατί άφηναν πίσω τους πεθαμένους τους και όλα όσα γνώριζαν όλη τους τη ζωή. Αλλη υπόσταση υποθέτω πως είχαν το όραμα και η σωτηρία για τους Μυρίους και άλλη για τους Ποντίους. 

Η οικογένεια του Σταύραγα, αλλά και η τοπική κοινωνία, είχε τρομερούς συνεκτικούς δεσμούς. Τηρούσαν όλα τα έθιμα και τους κανόνες της θρησκευτικής ζωής. Δεν επηρεάστηκαν από τις αλλαγές και τις συνθήκες πίεσης που εξασκούσαν οι Τούρκοι;

Πιστεύω πως η θρησκεία πρώτη δεν άφησε ν’ αναμιχθούν παραπέρα οι Ελληνες με τους Τούρκους. Ολα τα έθιμα λίγο-πολύ έχουν να κάνουν μ’ αυτήν. Εμειναν αυστηρά πιστοί στους δικούς τους κανόνες και αυτούς διατήρησαν οι γενιές που έζησαν ανακατεμένοι με τους Τούρκους. Υπήρξαν λιγοστές εξαιρέσεις που παραβίασαν τους κανόνες και αυτούς τους παραβάτες τούς τιμωρούσαν, αγνοώντας τους σε όλη την υπόλοιπη ζωή τους.

Μου έκανε εντύπωση η φιλία της Ευσαίας και της Αϊσέ. Αυτό ήταν μία εξαίρεση ή οι Πόντιοι συνυπήρχαν αρμονικά με τους Τούρκους;

Από μαρτυρίες της γιαγιάς μου της Ευσαίας, οι Ελληνες ζούσαν αρμονικά με τους Τούρκους στο Τεκνετσούκ. Η φιλία της Ευσαίας με την Τουρκάλα Αϊσέ είναι ένα καλό παράδειγμα για να ξέρουμε πως υπήρξαν τέτοιες φιλίες δυνατές και αξεπέραστες. Αφού συνυπήρχαν σ’ έναν τόπο Ελληνες και Τούρκοι, δεν θα μπορούσε να ήταν αλλιώς. Αλλωστε, δεν είχαν να χωρίσουν τίποτα, απλοί άνθρωποι ήταν όλοι τους και κοίταζαν τη δουλειά τους, μέχρι που ξεκίνησε το κακό. 

Εχετε επισκεφθεί τα μέρη όπου έζησαν οι πρόγονοί σας;

Εχω ταξιδέψει στα μέρη των προγόνων μου νοερά, όταν έγραφα το βιβλίο. Δεν τα κατάφερα ακόμη να πάω, μα το θέλω πολύ και θα το κάνω αυτό το ταξίδι. Τώρα πια επιβάλλεται. Φαντάζομαι ότι θα είναι μοναδική εμπειρία για κάποιον που έχει τις ρίζες του εκεί να ψάξει να τις βρει και να πατήσει τα χώματα όπου πατούσαν οι παππούδες του… Θέλω να τη ζήσω αυτήν την εμπειρία. 

Τι είναι αυτό που κάνει και σήμερα τους Ποντίους να είναι περήφανοι, αλλά και άξιοι συνεχιστές των πατεράδων τους; Γιατί είναι μία γροθιά όλοι τους;

Τα βιώματά τους οι γονείς τα πέρασαν στα παιδιά τους, επίσης, οι αξίες, όπως πατρίδα, θρησκεία, οικογένεια, και αυτές περνούν από γενιά σε γενιά και ακούς τις επόμενες γενιές να μιλούν με πάθος για τον Πόντο, γνωρίζουν την ποντιακή γλώσσα και ξέρουν να χορεύουν τους χορούς τους. Μην ξεχνάμε πως και τα γονίδια έχουν μνήμη και θυμούνται.

Ειδήσεις σήμερα

Ελληνοτουρκικά: Στο μικροσκόπιο της Τουρκίας τα ελληνικά νησιά – «Οι Έλληνες έχουν δυνάμεις σε Σάμο, Χίο, Λέσβο, Κω και Ρόδο» [βίντεο]

Ελληνοτουρκικά: Θα τα χάσει ο Ερντογάν – Μπλόκο στην Τουρκία με ελληνικές αεροναυτικές ασκήσεις στο Αιγαίο [βίντεο

Φονικό στην Κρήτη: Παραδόθηκε ο 44χρονος δολοφόνος του 22χρονου – Ομολόγησε το στυγερό έγκλημα στον Μυλοπόταμο

Καύσιμα: Στα πρόθυρα απόγνωσης οι οδηγοί – Πανικός σε νησιά με τη βενζίνη στο 2,8, τι ισχύει για την Αττική [βίντεο]

Πάτρα: Έτοιμο το πόρισμα για τους θανάτους της Μαλένας και της Ίριδας – Ο στόχος της Πισπιρίγκου [βίντεο]

Κρήτη: Το έγκλημα που «πάγωσε» τον Μυλοπόταμο – «Μπροστά στα μάτια μου σου αφαίρεσαν τη ζωή» το σπαρακτικό μήνυμα της αδερφής