Ο Κράιπε αποτελεί μυθικό πρόσωπο για τους στρατιώτες της Βέρμαχτ. Φτάνει στη Μεγαλόνησο μόλις τον Φεβρουάριο του 1944 για να ξεκουραστεί από τη μακρόχρονη παρουσία του στην πρώτη γραμμή του ανατολικού μετώπου, στην πολιορκία του Λένινγκραντ και στις αιματηρές μάχες σε Στάλινγκραντ και Κριμαία. Αρχικός στόχος των Συμμάχων είναι ο Γερμανός στρατηγός Μίλερ, του οποίου το προσωνύμιο «Χασάπης της Κρήτης» αρκεί για να περιγράψει τον τρόπο που αντιμετωπίζει την ηρωική αντίσταση των Κρητικών.

Σύνθεση

Η ομάδα που προετοιμάζει την παράτολμη ενέργεια αποτελείται από Εγγλέζους και Κρητικούς. Δεν θα ήταν υπερβολή να πούμε ότι… Ελληνας ήταν και ο ένας από τους δύο Εγγλέζους που λαμβάνουν μέρος σε αυτή την αποστολή, αφού η παρουσία του Λι Φέρμορ πριν από την κήρυξη του πολέμου, στη διάρκεια της Κατοχής, αλλά και σε όλη την πορεία της ζωή του, του δίνει επάξια τον τίτλο του Ελληνα πατριώτη. Την ομάδα αποτελούν ο Βρετανός ταγματάρχης Λι Φέρμορ, με το ψευδώνυμο «Φιλεντέμ», ο Ιβαν Στάνλεϊ Μος, με το ψευδώνυμο «Μπίλι», ο χωροφύλακας Μανώλης Πατεράκης, ο ανθυπολοχαγός Γιώργος Τυράκης, ο χωροφύλακας Αντώνης Ζωιδάκης και ο Γρηγόρης Χναράκης, άπαντες εκπαιδευμένοι στο σαμποτάζ. Οι πρώτοι τέσσερις πέφτουν με αλεξίπτωτο ύστερα από 12 αποτυχημένες προσπάθειες λόγω κακών καιρικών συνθηκών στον Ομαλό, στις 4 Φεβρουαρίου, και οι υπόλοιποι αποβιβάζονται τη νύχτα της 3^ης προς 4^η Μαρτίου στη περιοχή Αλυκές στα νότια παράλια του Νομού Ηρακλείου.

Τα αρχικά συμμαχικά σχέδια προβλέπουν να γίνει η απαγωγή από τη βίλα Αριάδνη (κτισμένη από τον Αγγλο αρχαιολόγο Εβανς), όπου μένει ο πολυπαρασημοφορημένος στρατηγός, αλλά ναυαγούν λόγω της τριπλής σειράς ηλεκτροφόρων συρμάτων, της διμοιρίας και των σκυλιών που φρουρούν τον χώρο. Το σημείο που επιλέγεται τελικά είναι μία κλειστή στροφή όπου το Opel Kapitan του στρατηγού θα κόψει αναγκαστικά ταχύτητα. Η πρώτη προσπάθεια, στις 24 Απριλίου, αναβάλλεται την τελευταία στιγμή, όταν ο Κράιπε επιστρέφει νωρίτερα σπίτι του.

Ομως, στις 26 Απριλίου (ημέρα κοινοποίησης της προαγωγής του Κράιπε σε υποστράτηγο), στις 9.30 το βράδυ, η ομάδα των ανταρτών, ντυμένη με γερμανικές στολές, ραμμένες από ράφτες και μοδίστρες του Ηρακλείου, σταματά για υποτιθέμενο έλεγχο το αμάξι του στρατηγού που το οδηγεί ο ανιψιός του. Οταν ο Κράιπε βγάζει να δείξει τα χαρτιά του, νευριασμένος από τον έλεγχο, ο Φέρμαν τού βάζει στο πρόσωπο το όπλο λέγοντάς του ότι από εκείνη τη στιγμή είναι αιχμάλωτος των Βρετανών και τον ρίχνει στο έδαφος. Παράλληλα, ο Μος χτυπά τον οδηγό στο κεφάλι και ο Τυράκης τον σέρνει εκτός αυτοκινήτου φορώντας του χειροπέδες. Την ίδια στιγμή, οι άλλοι σαμποτέρ σέρνουν έξω τον στρατηγό περνώντας του χειροπέδες και δένοντάς τον ολόκληρο.

Σημείωμα

Η ομάδα των ανταρτών διασπάται σε τρία τμήματα και χρειάζεται να περάσει 22 γερμανικά μπλόκα, με τον Κράιπε δεμένο στο πίσω κάθισμα και τον Φέρμορ να μιμείται τον Γερμανό στρατηγό, άλλοτε να χαιρετά στρατιωτικά και άλλοτε να δείχνει… αγανακτισμένος από τους ελέγχους. Το γερμανικό στρατιωτικό όχημα εγκαταλείπεται έξω από το χωριό Νέος Αξιός, έχοντας ένα σημείωμα προς τους Γερμανούς: «Κύριοι, ο διοικητής σας αιχμαλωτίστηκε προ ολίγου από μια βρετανική δύναμη μάχης υπό τον έλεγχό μας. Ωσπου να το διαβάσετε αυτό, τόσο ο στρατηγός όσο και εμείς θα βρισκόμαστε στο Κάιρο. Θέλουμε να τονίσουμε ότι η επιχείρηση αυτή πραγματοποιήθηκε χωρίς καμία βοήθεια από Κρήτες. Οποιαδήποτε αντίποινα κατά του τοπικού πληθυσμού θα είναι τελείως απρόκλητα και άδικα. Auf baldiges Wiedersehen! ΥΓ.: Λυπούμαστε πολύ που αφήνουμε το αυτοκίνητο».

Προφανώς το παραπάνω σημείωμα επιχειρεί να δημιουργήσει σύγχυση στους διώκτες, αλλά στην πραγματικότητα η διαφυγή προς το συμμαχικό στρατηγείο στο Κάιρο είναι εξαιρετικά δύσκολη. Οι Γερμανοί οργώνουν ήδη όλη την Κρήτη και στις χιλιάδες προκηρύξεις τους απειλούν τον τοπικό πληθυσμό με σκληρά αντίποινα, ενώ καταστρέφουν τα χωριά σε Αμάριο Αγιο Βασίλειο. Το επόμενο δεκαπενθήμερο είναι τραγικό για τους απαγωγείς.

Βοήθεια

Καταδιωκόμενοι από όλη τη γερμανική δύναμη της Μεγαλονήσου διασχίζουν υπό τον φόβο των περιπολιών μέσα στη νύχτα δεκάδες χιλιόμετρα ορεινών όγκων, νηστικοί, μέσα σε αφόρητο κρύο, χωρίς φαγητό, με σχεδόν μηδαμινή επικοινωνία με το Κάιρο που είναι ο τελικός τους προορισμός. Θα ήταν αδύνατο να τα καταφέρουν αν δεν είχαν τη συνεχή βοήθεια αντάρτικων ομάδων που τους δίνουν φαγητό, τους προσφέρουν προστασία όταν κοιμούνται σε σπηλιές, ενώ τους οδηγούν σε μονοπάτια διαφυγής, μέχρι που αυτή επιτυγχάνεται τα ξημερώματα της 15ης Μαΐου.

Η συνάντηση δραστών και… θύματος σε ελληνική εκπομπή

Η απαγωγή έχει άμεσα διεθνή αντίκτυπο, αφού μέχρι τότε δεν έχει πραγματοποιηθεί αντίστοιχη ενέργεια σε τόσο υψηλό επίπεδο, με τη δυναμική της να μην περιορίζεται μάλιστα στο χρονικό πλαίσιο του Β’ Π.Π. Το 1957 γυρίζεται αμερικανική ταινία (στην Ελλάδα παίζεται ως «Η απαγωγή του Κράιπε»), με μουσική του Μίκη Θεοδωράκη, έχοντας σαν κύριο μουσικό θέμα το παραδοσιακό τραγούδι «Φιλεντέμ», που είναι το παρατσούκλι του Λι Φέρμορ στα χρόνια της Κατοχής. Η ιστορία του απαγωγέα που απαγγέλλει τη νύχτα μαζί με τον αντίπαλό του αρχαίους Ελληνες ποιητές στα βουνά της Κρήτης, γίνεται βιβλίο, κόμικ και τηλεοπτικές εκπομπές.

Το 1970 η δημοφιλής εκπομπή της γαλλικής τηλεόρασης «Το αρχείο της οθόνης» προβάλλει ταινία για το θέμα, ενώ ακολουθεί εκτενής συζήτηση που έχει τεράστια τηλεθέαση. Σε αυτή παρευρίσκονται ο Λι Φέρμορ και οι Κρητικοί συναγωνιστές του, καθώς και Βρετανοί στρατιωτικοί που εκθειάζουν την καθοριστική συμμετοχή των Κρητικών στην ενέργεια. Ομως, από τη συνάντηση απουσιάζει ο στρατηγός Κράιπε. Δύο χρόνια μετά, η ομάδα των ανταρτών συναντιέται για τελευταία φορά με το «θύμα», στο στούντιο της εκπομπής του Νίκου Μαστοράκη «Αυτή είναι η ζωή σου», το 1972, σε μια από τις σημαντικότερες στιγμές της ελληνικής τηλεόρασης.

Σε αυτή την ιστορική εκπομπή συναντιούνται από όλα τα μέρη του κόσμου κάποιοι από τους συντελεστές της παράτολμης ενέργειας που μοιράζονται τις κοινές τους αναμνήσεις. Ομως, ουδείς εξ αυτών γνωρίζει ότι σε ένα δωμάτιο δίπλα στο κοντρόλ του στούντιο βρίσκεται ο ίδιος ο στρατηγός Κράιπε. Οταν ο τελευταίος εμφανίζεται στο πλατό, τον τεράστιο αιφνιδιασμό διαδέχεται η συγκίνηση, καθώς ο Κράιπε τους θυμάται όλους, ενώ λέει πως αν δεν του είχαν φερθεί καλά στη διάρκεια της απαγωγής, δεν θα βρισκόταν εκείνη τη στιγμή στο στούντιο.