Δεν σκέφτηκε ποτέ αν είναι καλή συγγραφέας νεανικών βιβλίων, ακόμα κι αν έχει βραβευθεί με τα σπουδαιότερα βραβεία του είδους. Για εκείνη το σημαντικό στη δημιουργία ενός εφηβικού αναγνώσματος ήταν και εξακολουθεί να είναι ένα τρίπτυχο ερωταπαντήσεων: «Είναι αυτό το καλύτερο βιβλίο για έναν συγκεκριμένο έφηβο σε μία συγκεκριμένη στιγμή; Είναι αυτό το βιβλίο που κάνει έναν νέο να νιώθει λιγότερο μόνος; Είναι αυτό το βιβλίο που θα βοηθήσει έναν έφηβο να πάρει αποφάσεις για το μέλλον;».

Η πολυβραβευμένη συγγραφέας Λόις Λόουρι, η οποία έχει γράψει πάνω από πενήντα βιβλία για παιδιά και εφήβους, μιλάει στον «Ε.Τ.» με αφορμή το μυθιστόρημα «Ο φύλακας της μνήμης» («The Giver», 1993), το οποίο κυκλοφόρησε φέτος και στα ελληνικά από τις εκδόσεις «Παπαδόπουλος».

«Είμαι γιαγιά τώρα…»

Η συζήτησή μας ξεκίνησε με αφετηρία την εποχή που έγραψε το βιβλίο «Ο φύλακας της μνήμης» και ολοκληρώθηκε στο σήμερα, που συγκαταλέγεται, αναμφισβήτητα, στις σπουδαιότερες Αμερικανίδες συγγραφείς νεανικής λογοτεχνίας του 20ού αιώνα υπό το πρίσμα της γιαγιάς… «Είμαι γιαγιά τώρα», ομολογεί και συνεχίζει η Λόις Λόουρι: «Για τα δικά μου εγγόνια -και για όλους εκείνους της γενιάς τους- προσπαθώ, μέσω της γραφής, να μεταφέρω την παθιασμένη συνειδητοποίησή μου ότι σε αυτόν τον πλανήτη ζούμε αλληλένδετοι».

Oμως, για το πώς άρχισε να γράφει το μυθιστόρημα «Ο φύλακας της μνήμης» η 87χρονη σήμερα συγγραφέας θυμάται: «Μία φορά, κατά τη διάρκεια μίας επίσκεψης στον ηλικιωμένο πατέρα μου το 1992, συνειδητοποίησα ότι η μνήμη του ξεγλιστρούσε. Είχε ξεχάσει την πολυαγαπημένη μου μεγάλη αδελφή, Ελεν, η οποία είχε πεθάνει όταν ήταν μικρή. Με στενοχώρησε όταν συνειδητοποίησα ότι είχε ξεχάσει την Ελεν, αλλά την ίδια στιγμή έπιασα τον εαυτό μου να σκέφτεται πόσο πιο άνετα θα ένιωθα αν άφηνα τις οδυνηρές αναμνήσεις. Τι βάρος μπορεί να είναι μια τέτοια θλίψη; Αρχισα να αναρωτιέμαι μήπως αυτό ήταν κάτι το επιθυμητό: ένας κόσμος όπου κανείς δεν θυμόταν τον πόνο ή τις κακουχίες. Βέβαια, όταν ένας συγγραφέας αρχίζει να αναρωτιέται, μια ιστορία αρχίζει να γεννιέται». Πρωταγωνιστής της ιστορίας της είναι ο δωδεκάχρονος Τζόνας, που ζει σε μια ειρηνική κοινότητα: η πείνα, ο πόνος, ο πόλεμος έχουν εξαλειφθεί, τόσο από τη ζωή όσο και από τη μνήμη των ανθρώπων. Οι ανάγκες επιβίωσης είναι εξασφαλισμένες για όλους. Ο Τζόνας δεν θα μπορούσε ποτέ να σκεφτεί πως κάτι πάει στραβά στον κόσμο του, πως το τίμημα για όλα αυτά μπορεί να είναι τρομερό. Γραμμένο το 1993, το μυθιστόρημα έχει πουλήσει περισσότερα από 12 εκατομμύρια αντίτυπα παγκοσμίως, ενώ έχει χαρακτηριστεί από το «School Library Journal» ως ένα από τα τέσσερα καλύτερα παιδικά μυθιστορήματα όλων των εποχών και θεωρείται πλέον ένα κλασικό βιβλίο-σταθμός στο είδος της επιστημονικής φαντασίας. Το 1994 διακρίθηκε με το τεράστιου κύρους βραβείο Newbery Medal για το βιβλίο της.

Σχέσεις

Eχει γράψει περισσότερα από 50 βιβλία για παιδιά και εφήβους. Οπως έχει δηλώσει, τα βιβλία της ποικίλλουν ως προς το περιεχόμενο και το ύφος, αλλά το κύριο ζήτημα είναι «η σημασία των ανθρώπινων σχέσεων». «Το πώς επηρεάζουμε, αλλάζουμε και τιμούμε, σεβόμαστε ο ένας τον άλλον είναι το πιο σημαντικό για εμένα. Διανύουμε κάπως επικίνδυνες στιγμές για κάθε είδους σχέσεις, καθώς παλεύουμε με ζητήματα Τεχνητής Νοημοσύνης και των ρομπότ που φαίνεται να μας απανθρωπίζουν. Είμαι όμως αισιόδοξη και πιστεύω ότι πάντα θα κυριαρχούν η ανθρώπινη ψυχή και καρδιά», σχολιάζει η Λόις Λόουρι για τις αξίες που φέρουν τα ανθρώπινα συναισθήματα. Οσο για το βραβείο Newbery Medal, η συγγραφέας απαντάει: «Είναι ευχάριστο, φυσικά, να ξεχωρίζεις, να σε αναγνωρίζουν με αυτόν τον τρόπο. Ταυτόχρονα, νιώθω άβολα με την έννοια του “διάσημου”. Οπως οι περισσότεροι συγγραφείς, εκτιμώ τη μοναξιά. Αν και με τιμά πολύ το βραβείο, θα ήθελα να σας πω πως τα σημαντικότερα βραβεία μου είναι τα γράμματα που λαμβάνω από νέους αναγνώστες».

Η εξαιρετικά ενδιαφέρουσα συζήτησή μας οδηγήθηκε στη σχέση των εφήβων με τη λογοτεχνία. «Είναι απογοητευτικό να συνειδητοποιείς ότι οι έφηβοι ενδιαφέρονται λιγότερο για τη λογοτεχνία σήμερα απ’ ό,τι στο παρελθόν. Αλλά η φαντασία και η περιέργεια δεν είναι λιγότερο παρούσες, απλώς αρχίζουν να λαμβάνουν πιο διαφοροποιημένες μορφές», διαπιστώνει η πολυγραφότατη δημιουργός και τονίζει: «Εμείς οι συγγραφείς πρέπει να συμβαδίζουμε με έναν κόσμο που αλλάζει».

«Δεν έχω ταξιδέψει ποτέ στην Ελλάδα»

«Δυστυχώς, δεν έχω ταξιδέψει ποτέ στην Ελλάδα», μας λέει, αλλά τη γνωρίζει! «Κοντά στο σπίτι μου, όμως, υπάρχει ένα εστιατόριο με το όνομα “Zorba’s” και κάθε Παρασκευή βράδυ έχουν μουσικούς που ερμηνεύουν ελληνική μουσική. Οπότε, τρώω αβγολέμονο και μουσακά και ακούω μπουζούκι και προσποιούμαι ότι είμαι, για ένα βράδυ, στην Αθήνα ή τη Μύκονο», λέει η καταξιωμένη συγγραφέας.

Info

«Ο ΦΥΛΑΚΑΣ ΤΗΣ ΜΝΗΜΗΣ»

ΛΟΪΣ ΛΟΟΥΡΙ

ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ: Φίλιππος Μανδηλαράς

ΕΚΔΟΣΕΙΣ: «Παπαδόπουλος»

ΣΕΛ.: 248

Ειδήσεις σήμερα

ΑΣΕΠ: Νέες θέσεις εργασίας – 1.137 προσλήψεις σε νοσοκομεία και Ε.Κ.Α.Β.

Σκιάθος: Το συγκινητικό μήνυμα της αδερφής του 17χρονου που σκοτώθηκε σε τροχαίο

Η συγγραφέας Εύα Μ. Μαθιουδάκη στον ΕΤ: Την ηρωίδα μου τη γνώρισα και την ανέσυρα από τη λήθη