Η ιστορία μιας μεταφράστριας στα όρια πραγματικού και μυθοπλασίας. Ενα πνεύμα ελεύθερο και αλέγκρο με πάθος για τη ζωή, με πάθος για τις λέξεις, το σκοτεινό πηγάδι τους, την ξαστεριά τους. Ενα ελάχιστα φωτισμένο πρόσωπο των ελληνικών γραμμάτων, η Στέλλα Κ., μια καλοαναθρεμμένη κόρη, μια τολμηρή γυναίκα που διεκδικεί την αγάπη και σε αντίξοους καιρούς καταφέρνει να αποκτήσει ξεχωριστή υπόσταση. Η συγγραφέας μιλά στον «Ε.Τ.» για το βιβλίο της.

Πώς δημιουργήθηκε το «Σώμα Ερωτικό»;

Οπως όλα τα βιβλία μου, πήρε σάρκα και οστά από βαθιά προσωπική ανάγκη έκφρασης και επικοινωνίας, αλλά και από αυθόρμητο πηγαίο συναίσθημα. Την κεντρική ηρωίδα της μυθοπλασίας μου, τη μεταφράστρια Στέλλα Βουρδουμπά, τη γνώρισα στην προεφηβική μου ηλικία και την ανέσυρα από τη λήθη την τελευταία δεκαετία. Οπότε το «Σώμα Ερωτικό» είναι μια νουβέλα, μια μυθοπλασία που βασίζεται εν μέρει και σε πραγματικά πρόσωπα και γεγονότα.

Ποια είναι τα θέματα που σας ελκύουν περισσότερο συγγραφικά;

Δεν έχω συγκεκριμένη κατεύθυνση. Η πρώτη μου νουβέλα «Αυτός ο Ενας ο Αριστος», που εκδόθηκε το 2014, είχε ως κεντρικό ήρωα έναν σύγχρονο Ελληνα φοιτητή που επιστρέφει στη γενέτειρά του την Κρήτη ψάχνοντας να βρει τον εαυτό του, ενώ το δεύτερο βιβλίο μου η συλλογή μικροδιηγημάτων «Μικρά Πείσματα», που εκδόθηκε το 2017, είχε ως επίκεντρο την οικονομική και κοινωνική κρίση που βιώσαμε στην χώρα μας. Αλλά και η ανθρώπινη ψυχή, οι ποικίλες εκφάνσεις της ζωής, όπως αποτυπώθηκαν στο μυθιστόρημα «Ο Φταίχτης» το 2019, καθώς και οι τόποι και η επιρροή τους, όπως παρουσιάστηκαν στο μυθιστόρημα «Μέρες της Κηφισιάς» το 2021.

Σε μια Ευρώπη των ανισοτήτων η ηρωίδα σας Στέλλα Κ. καταγράφει την τραγωδία της ανθρώπινης ζωής μέσα από τις σκέψεις των ηρώων των βιβλίων που διαβάζει και μεταφράζει.

Η ηρωίδα μου Στέλλα Κ. είναι μια μεταφράστρια του περασμένου αιώνα, που, παρότι έχει περάσει από τα σαράντα κύματα δύο Παγκόσμιων Πολέμων, διατηρεί άσβεστη τη δίψα για ζωή, για έρωτα, για τα γράμματα. Παρουσιάζεται ως μια ανεξάρτητη ελεύθερη προσωπικότητα που γελώντας και διακωμωδώντας την ίδια της τη ζωή δημιουργεί και προχωρά. Δεν διαθέτει ίχνος σοβαροφάνειας, ούτε καυχιέται για το έργο της. Μεταφράζω για να ζήσω, απαντά στους επίμονους συνομιλητές της. Παραμένει όμως μέχρι το τέλος του βίου της μια γυναίκα τραυματισμένη από την εγκατάλειψη της μητέρας της και το συντηρητικό περιβάλλον του Κρητικού πατέρα της. Το ερωτικό της πάθος για τον επί δεκαετία σύντροφό της Σωτήρη Τσακανίκα και ο χωρισμός της από τον Σωτήρη, ο οποίος παραμένει στην Τσεχία ως πολιτικός πρόσφυγας, εξιδανικεύει αυτή τη σχέση που της γίνεται εμμονή.

Ο μεταφραστής είναι ο διαμεσολαβητής/μεσάζοντας μεταξύ συγγραφέα και αναγνωστικού κοινού. Μπορεί να αναδείξει ή να «καταστρέψει» ένα βιβλίο;

Ο μεταφραστής επιτελεί ένα πολύ σημαντικό έργο. Δεν αρκεί μόνο να κατανοήσει εις βάθος το βιβλίο, το ιστορικό και κοινωνικό πλαίσιο που συνθέτει το αφήγημα αλλά κι όλες τις ιδιαιτερότητές του, τα λεκτικά τερτίπια κάθε συγγραφέα. Για αυτόν το λόγο σε πολλές περιπτώσεις είναι απαραίτητη η συνεργασία μεταφραστή και συγγραφέα .

Μιλήστε μας για την ηρωίδα σας, για την πλοκή του βιβλίου.

Θα σας πω δύο λόγια για τα νεανικά χρόνια της Στέλλας, την αρχή του παραμυθιού: Το κεντρικό πρόσωπο της ιστορίας μας, η Στέλλα, γεννιέται γύρω στα 1907 στα Χανιά. Ο πατέρας της κατάγεται από παλιά, ευκατάστατη, χανιώτικη οικογένεια και η μητέρα της, Ζωή, είναι κόρη γιατρού από την Κωνσταντινούπολη. Οταν γίνεται οκτώ ετών, χάνει τον πατέρα της μετά από σύντομη ασθένεια. Η μητέρα της δεν δείχνει ιδιαίτερο ενδιαφέρον για την ανατροφή της κόρης της και έτσι η γιαγιά της Ευλαμπία Λαμπίδη αναλαμβάνει την κηδεμονία της και παίρνει την εγγονή της στην Αθήνα για να τη φροντίσει. Στην Αθήνα, έφηβη πλέον, θα συνεχίσει την εκπαίδευσή της στη Γαλλική Σχολή Καλογραιών ως εσωτερική μαθήτρια. Λίγο πριν την ενηλικίωσή της θα ερωτευθεί τον Γάλλο καθηγητή της μουσικής Κλoντ Ντιμπουά, τον οποίο θα παντρευτεί κρυφά από τη γιαγιά της και την αδιάφορη μητέρα της και θα τον ακολουθήσει στο Παρίσι. Αν και ο γάμος της δεν θα κρατήσει πολλά χρόνια, η Στέλλα αξιοποιεί την ελευθερία της παντρεμένης γυναίκας και την οικονομική άνεση του κεφαλαίου που είχε κληρονομήσει από τον πατέρα της, ωριμάζει και ολοκληρώνεται. Το Παρίσι θα γίνει για εκείνη ένα μεγάλο σχολείο, μια κινητή γιορτή όπως το χαρακτήριζε ο Χέμινγουεϊ, ανοίγοντάς της τους δρόμους της τέχνης, της λογοτεχνίας, ακόμη και της μετάφρασης… Η συνέχεια στο βιβλίο!

Αραγε ο σπουδαίος κόσμος των βιβλίων της παγκόσμιας λογοτεχνίας που διαμόρφωσαν τις μεταπολεμικές γενιές μπορεί να συντηρήσει το όραμα για ένα καλύτερο αύριο;

Η λογοτεχνία αλλά και ευρύτερα η Τέχνη είναι αγαθό που διαμορφώθηκε στο πέρασμα των αιώνων, άλλοτε με μικρά κι άλλοτε με μεγάλα βήματα. Ολοι ακολουθήσαμε τους δρόμους που μας άνοιξαν οι προηγούμενες γενιές, οι προπάτορές μας. Γιατί ο άνθρωπος μπορεί να ζήσει με ελάχιστα, αλλά χωρίς ελευθερία και πολιτισμό δεν μπορεί να υπάρξει. Πρόσφατα είχα διαβάσει για μια έκθεση ζωγραφικής με φωτογραφίες από έργα του Πικάσο που είχαν διοργανώσει στις φυλακές της Κέρκυρας κρατούμενοι κατά τη διάρκεια της Γερμανικής Κατοχής. Αυτό είναι το όραμα. Ακόμη και στις μέρες μας που πολλές από τις ανθρώπινες αξίες και κοινωνικές κατακτήσεις αμφισβητούνται, η λογοτεχνία μπορεί να κάνει το θαύμα της. Χιλιάδες σελίδες βιβλίων, ακόμη και κάποιων που γράφτηκαν και ξεχάστηκαν, μας περιμένουν για να μας δείξουν πάλι το δρόμο της αληθινής ζωής, της γνώσης και της φαντασίας.

Ειδήσεις σήμερα

Στηβ Ντούζος: Δύσκολες ώρες για τον ηθοποιό – Για τρίτη εβδομάδα στο νοσοκομείο [βίντεο]

Υφ. Ναυτιλίας: «Όχι ηλεκτρικά στα πλοία αν είναι φορτισμένα πάνω από 40%»

Συναυλίες στο πνεύμα της Μεγάλης Eβδομάδας