Μετά το «Επτά μείον ένα» και το «Εξη επί δύο», ο ίσως κορυφαίος από πλευράς ποιοτικής γραφής Σουηδός αστυνομικός συγγραφέας επανέρχεται δριμύτερος για να μας αιχμαλωτίσει με μια σκοτεινή, ζοφερή αστυνομικοκοινωνική ιστορία με έντονο ψυχολογικό υπόβαθρο.

[fwduvp preset_id=”test” playlist_id=”Test”]

Η πλοκή αρχίζει να εκτυλίσσεται από το σημείο που σταμάτησε η προηγούμενη περιπέτεια του δίδυμου Σαμ Μπέργερ και Μόλλυ Μπλουμ.

Ο Μπέργερ, καταζητούμενος ακόμη για φόνο, συμπράττει με την ομάδα του Αουγκουστ Στέεν, κάτω από αυστηρούς όρους μυστικότητας για να μην αποκαλυφθεί κάτι τέτοιο σε ευρύτερο κύκλο. Αποστολή τους ο εντοπισμός και η σύλληψη του Κάρστεν Μπόυλαν ή Μπλουμ.

Ο Στέεν πληροφορεί τον Μπέργερ ότι ο Κάρστεν, επί σειρά ετών ικανότερος πράκτορας και στενός συνεργάτης του Στέεν, έχει περάσει στην απέναντι όχθη, έχει προδώσει την Σουηδία του και αποτελεί πλέον ένα από τους μεγαλύτερους κινδύνους για την ασφάλεια της χώρας.

Η ανεπιτυχής έκβαση της αποστολής, καθώς ο Κάρστεν κατορθώνει να διαφύγει, δίνει το έναυσμα να ξεσπάσει ένα τρομακτικό ανθρωποκυνηγητό, από τη Στοκχόλμη μέχρι τα νησάκια του σουηδικού αρχιπελάγους. Κι όπως συμβαίνει στα μυθιστορήματα του Dahl, τα πράγματα περιπλέκονται με ιλιγγιώδη ρυθμό, σαν ένα μαθηματικό πρόβλημα όπου υπεισέρχονται πολλές μεταβλητές, η μία μετά την άλλη, και καθιστούν την επίλυση εξαιρετικά δύσκολη.

Η Μόλλυ Μπλουμ, που νοσηλεύεται σε κώμα ενώ ταυτόχρονα εγκυμονεί τον καρπό του έρωτα της με τον Μπέργερ, ξαφνικά συνέρχεται και δραπετεύει από το νοσοκομείο, όπου νοσηλευόταν υπό αστυνομική επιτήρηση. Ο Στέεν, επίσης αιφνιδίως, βρίσκεται στο έλεος ενός απαγωγέα, πιθανόν του ίδιου του Κάρστεν Μπλουμ και η ζωή του κρέμεται από μια κλωστή.

Το σημαντικότερα στοιχεία όμως είναι αυτά που αποκαλύπτονται μέσω κάποιων βίντεο, που αποστέλλει ο απαχθείς Στέεν στον Μπέργερ, εκεί όπου αποκαλύπτεται η ύπαρξη μιας μυστικής τριανδρίας.

Η τριανδρία αποτελούμενη από τον ίδιο τον Στέεν, τον καθηγητή πανεπιστημίου και ιμάμη Αλί Πασάτσι από τη Βαγδάτη και τον Νιλς Γκούντερσεν, έναν σκοτεινό μισθοφόρο με ιδιωτικό στρατό στη Μέση Ανατολή, συγκεντρώνει πληροφορίες και σταδιακά καταφέρνει να διαδραματίσει πρωταρχικό ρόλο στον κόσμο των σουηδικών μυστικών υπηρεσιών.

Μύλος δηλαδή … Κι αυτή είναι μόνο η αρχή! Γιατί στη συνέχεια ο Dahl θα βγάλει άλλο ένα λαγό από το καπέλο του ταχυδακτυλουργού, τουτέστιν θα αποκαλύψει στο κοινό την αληθινή αποστολή του Μπέργερ και των όσων από τις μυστικές υπηρεσίες παρέμειναν έντιμοι υπηρέτες της πατρίδας.

Πιο συγκεκριμένα της Ντεζιρέ «Ντίαρ» Ρούσενκβιστ, παλιάς συνεργάτιδας του Μπέργερ και του Γιούνας Αντερσον, επικεφαλής της Υπηρεσίας Ασφαλείας της χώρας. Κι αυτή η αποστολή είναι να ματαιώσουν μια τεράστια δημοπρασία προηγμένων όπλων, που έχουν τη δυνατότητα να χρησιμοποιηθούν σε πόλεμο ή τρομοκρατικές ενέργειες και για τα οποία ενδιαφέρονται από ισλαμιστές του ISIS μέχρι και κράτη όπως η Βόρεια Κορέα!

Υπάρχουν βέβαια και τα κερασάκια στην πληθωρική τούρτα της αφήγησης του Dahl, με τη μορφή της προσωπικής ζωής των ηρώων. Η σχέση Μπέργερ και Μπλουμ βουλιάζει σ’ ένα κλίμα έλλειψης εμπιστοσύνης και θα περάσει από πενήντα κύματα.

Η Μόλλυ κυοφορεί το μωρό, που θα αλλάξει τη ζωή τους. Ο Μπέργερ θα βρει αναπάντεχα την ευκαιρία να διεκδικήσει τα δίδυμα από τον πρώτο του γάμο. Η Μόλλυ, στο πλαίσιο των τρομερών ανατροπών, θα έρθει αντιμέτωπη με τον θετό πατέρα της και τον εμμονικό μαζί της πρώην σύζυγο της. Περισσότερα… επί της οθόνης !

Πλοκή πολύπλοκη, πολυεπίπεδη, πολλές παράλληλες ιστορίες που τρέχουν ταυτόχρονα, χρονικά ταξίδια πίσω στο παρελθόν και πάλι στο παρόν, αγαπημένες τεχνικές του συγγραφέα, που βέβαια τις χειρίζεται με αριστοτεχνικό τρόπο κι έχουν στόχο να αναγκάσουν τον αναγνώστη να διαβάσει τις γραμμές του κειμένου, κάποιες φορές και πίσω από αυτές, με αυστηρή προσήλωση και οπωσδήποτε υψηλή ένταση.

Ναι, ο Arne Dahl πιστοποιεί για μια ακόμη φορά ότι ανήκει στην κορυφαία ελίτ των σύγχρονων αστυνομικοκοινωνικών συγγραφέων της υφηλίου και απευθύνεται σ’ ένα πολύ απαιτητικό και «εκπαιδευμένο» στην υψηλή τέχνη αναγνωστικό κοινό.

Ολοι οι χαρακτήρες και τα αμφιλεγόμενα συναισθήματα που επηρεάζουν τις σχέσεις τους μοιάζουν να ισορροπούν σε τεντωμένο σχοινί και σκιαγραφούνται με μοναδικό τρόπο.

O Αrne Dahl επιλέγει στην Τετραλογία του ένα λίαν ιδιόμορφο ζευγάρι πρωταγωνιστών, τον Σαμ Μπέργερ και την Μόλλυ Μπλουμ, το οποίο θα μπορούσε να έχει, πέραν της επαγγελματικής, μια σχέση έλξης, έρωτα και εμπιστοσύνης.

Αμ δε… Παρά την έντονη έλξη και την ανάγκη να συνεργαστούν, αυτό που κυριαρχεί πάνω από τα κεφάλια τους είναι ένα αιωρούμενο πέπλο δυσπιστίας. Κρυμμένα, ένοχα μυστικά, πληροφορίες που ο καθένας κρατάει για τον εαυτό του και μονομερείς σκληρές αποφάσεις που λαμβάνει ο ένας χωρίς να γνωρίζει ο άλλος. Ακόμη και στις στιγμές που δουλεύουν μαζί για να ερμηνεύσουν στοιχεία της έρευνας, διατηρούν ο καθένας τα δικά του μυστικά κανάλια επικοινωνίας με ορατούς και αόρατους συμπαίκτες.

Στην τελευταία συνέντευξη που μου έδωσε την προηγούμενη εβδομάδα ο Dahl μιλάει για την προσωπικότητα των δύο πρωταγωνιστών του.

Ο Σαμ ξεκίνησε σαν ένας μάλλον κλασικός αστυνομικός. Ενας επιθεωρητής με προβλήματα στην προσωπική του ζωή, στις απόψεις του για τις γυναίκες και στην ίδια την εικόνα του. Ηταν σίγουρος για όσα συμβαίνουν στον κόσμο του μέχρι τη στιγμή που βρέθηκε απέναντι σε μία γυναίκα, που δεν μπορούσε να κατανοήσει, δεν μπορούσε να «ερμηνεύσει». Κι αυτό κλιμακώθηκε μέχρι του σημείου να αρχίσει να αμφισβητεί κάποια θεμελιώδη πράγματα στη ζωή του.

Ο Σαμ είναι ο πρωταγωνιστής που βρίσκεται στο μονοπάτι της αλλαγής, ενώ η Μόλλυ είναι η ηθοποιός, που αλλάζει συνέχεια ρόλους. Αν κι εκείνη τελικά θα αναγκαστεί να αναθεωρήσει τη ζωή της.

Αλλά και ο Κάρστεν, ο Στέεν, ο Γκούντερσεν, ο Πασάτσι αλλάζουν πρόσωπο κι επιδιώξεις, λες και αλλάζουν μάσκες σε αποκριάτικο πάρτι μεταμφιεσμένων. Στον κόσμο των μυστικών υπηρεσιών, όπου οι πιστοί κρατικοί υπάλληλοι, που λογικά πρέπει να εμπιστευτείς, δεν είναι τελικά πατριώτες, αλλά αποδεικνύονται προδότες. Κι αυτό δημιουργεί μια κλειστοφοβική αίσθηση, εκεί όπου τίποτε δεν είναι αυτό που φαίνεται στην αρχή…

Ολα αλλάζουν με γρήγορο ρυθμό, τίποτε δεν είναι αυτό που φαίνεται στην αρχή, αλλά όλα αλλάζουν με γρήγορο ρυθμό. Αυτό το αμφιλεγόμενο πλέγμα των σχέσεων των ηρώων του μυθιστορήματος συμβολίζει και αντανακλά τη γενικότερη ατμόσφαιρα του μυθιστορήματος.

Μια σκοτεινή, απειλητική ατμόσφαιρα γεμάτη αμφιβολίες, ερωτηματικά και δυσπιστία, που κυριαρχεί σε όλη την πλοκή του έργου. Αυτή πιστεύω ότι είναι και η πρόθεση του συγγραφέα. Να χτίσει μεθοδικά ένα σκοτεινό λαβύρινθο και να δημιουργήσει ένα περιβάλλον παραπλάνησης του αναγνώστη.

Μια κινούμενη άμμο, εκεί όπου κανείς δεν μπορεί να είναι σίγουρος για το παραμικρό, λες και παρακολουθείς μια ταινία για σινεφίλ κάτω από ένα συνεχές προπέτασμα ομίχλης. Ο Dahl με αριστοτεχνικό τρόπο, με αληθινή μαστοριά δημιουργεί ένα ακόμη μεγάλο έργο και θυμίζει ζωγράφο της φλαμανδικής σχολής, που ζωγραφίζει ένα σκοτεινό αριστούργημα με τις ακτίνες φωτός να ξεπροβάλλουν δειλά από το φόντο.

Αν συνδυάσουμε το ισχυρό κοινωνικό υπόβαθρο όλων των έργων του Arne Dahl, ενός συγγραφέα με έντονους κοινωνικούς προβληματισμούς και τη στροφή του από την Ευρώπη στη χώρα του, όπως σηματοδοτεί η συγγραφή της Τετραλογίας του, θα πρέπει να αναζητήσουμε το μήνυμα που κρύβεται πίσω από τις γραμμές του κειμένου του. Και να προβληματιστούμε ανάλογα.

Οσο για τον τρόπο γραφής… Απλά, εξαιρετικός. Το παρελθόν του Dahl ως ποιητής είναι φανερό στο προσωπικό του στυλ. Η λυρική περιγραφή κάποιων σκηνών είναι αξεπέραστη. Το ίδιο ισχύει και για την απεικόνιση των συναισθημάτων των ηρώων. Το κείμενο, σε πολλά σημεία του, αποτελεί πραγματική αναγνωστική απόλαυση.

Και σ’ αυτό συντελεί αποφασιστικά η μετάφραση (η «απόδοση» μάλλον;) του μοναδικού Γρηγόρη Κονδύλη. Καταντάει μονότονα κουραστικό, καθώς επαναλαμβάνεται σε όλες τις μεταφράσεις του, αλλά έχουμε φτάσει στο σημείο να μην ξεχωρίζουμε αν διαβάζουμε τον συγγραφέα ή τον μεταφραστή, ή αν ο μεταφραστής αποτελεί το alter ego του συγγραφέα.

Εν ολίγοις, ένα εξαιρετικό δείγμα ιδιαίτερου αστυνομικοκοινωνικού Nordic noir, που απευθύνεται σε πολύ απαιτητικούς και ενημερωμένους αναγνώστες και προϋποθέτει ανάγνωση με ιδιαίτερη προσοχή και ένταση. Κοινώς, ένας αυθεντικός Dahl, γνήσιος εκπρόσωπος της ελίτ των σύγχρονων αστυνομικών συγγραφέων υψηλής ποιότητας, μιας ομάδας που συμπεριλαμβάνει τους Mankell, Larsson, Persson, εσχάτως τον Nesbo και ακολουθούν τη μεγάλη κληρονομιά των πρωτοπόρων Sjowall και Wahloo.

Από την έντυπη έκδοση

Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, ανά πάσα στιγμή στο EleftherosTypos.gr