Δεν σταματάμε να κάνουμε νέα όνειρα, να ανοίγουμε παράθυρα στο μυαλό, από αυτά που μας κάνουν να βλέπουμε κάπως αλλιώς τον κόσμο, που μας προσφέρουν αυτό το κάτι παραπάνω σε σχέση με όσα γνωρίζαμε ή μια διαφορετική προσέγγιση των δεδομένων της ζωής μας… για να πολεμήσουμε για την κοινωνία στην οποία ανήκουμε, να την κάνουμε καλύτερη, για ίσα δικαιώματα και πιο ελεύθερους ανθρώπους.

Τα κείμενα, βλέπετε, αντιγράφουν τη ζωή και η ζωή τα κείμενα… Στο πλαίσιο λοιπόν της έρευνάς μας για τη φιλαναγνωσία και τι διαβάζει η Αρχή της χώρας μας, απευθυνθήκαμε και στον κ. Γιάννη Στουρνάρα, διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος, και του ζητήσαμε να μας εμπιστευτεί τις δικές του σκέψεις και να μοιραστεί μαζί μας τα βιβλία που διαβάζει! 

Υπάρχει το περιθώριο του χρόνου για τον διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος, στους σύνθετους καιρούς που ζούμε, να δραπετεύει στον κόσμο ενός βιβλίου;

Πάντα υπάρχει χρόνος για ένα καλό βιβλίο, ακόμα και μέσα στο βαρυφορτωμένο πρόγραμμά μου. Η στοίβα των βιβλίων που έχω επιλέξει να διαβάσω ανανεώνεται διαρκώς και πολλές φορές ξενυχτάω, παρασυρμένος από τις σελίδες του βιβλίου που κρατάω στα χέρια μου. Για μένα το διάβασμα είναι, εκτός από πηγή γνώσης, και μία ευκαιρία να χαλαρώσω και να ξεφύγω από το αυστηρό πλαίσιο των εκθέσεων, των μελετών, των ομιλιών και όλων εκείνων των κειμένων που συναντώ «υποχρεωτικά» είτε στην οθόνη του υπολογιστή μου είτε πάνω στο γραφείο μου. Το βιβλίο είναι ένα διαβατήριο για ένα ταξίδι προς έναν καινούριο κάθε φορά προορισμό.

Τι είδους βιβλία επιλέγετε να διαβάζετε; Εχετε αγαπημένο συγγραφέα;

Μου αρέσει πολύ η Ιστορία και επιλέγω κυρίως μελέτες γύρω από τη σύγχρονη ευρωπαϊκή και ελληνική Ιστορία. Με συνεπαίρνει η καταβύθιση στο παρελθόν, όχι από στείρα προγονολατρεία, αλλά επειδή πιστεύω ότι μπορούμε να διδαχθούμε από αυτό και να αντλήσουμε χρήσιμα συμπεράσματα για το μέλλον.

Διαβάζω κυρίως βιβλία σχετικά με τον 19ο και τον 20ό αιώνα, και είμαστε πραγματικά τυχεροί, γιατί η επέτειος των 200 ετών από την έναρξη της Ελληνικής Επανάστασης πλούτισε τη βιβλιογραφία με μια σειρά από σημαντικά βιβλία για την ελληνική Ιστορία. Να ξεχωρίσω δύο από τα βιβλία που βρήκα συναρπαστικά: «Ελλάδα: Βιογραφία ενός Σύγχρονου Εθνους» του Roderick Beaton και το «Η ελληνική επανάσταση» του Mark Mazower.

Το τελευταίο βιβλίο που διάβασα είναι «Η ενηλικίωση της Ευρώπης» του Λουκά Τσούκαλη, όχι γιατί μου έκανε την τιμή να μιλήσω γι’ αυτό στην πρόσφατη παρουσίασή του στην Παλαιά Βουλή, αλλά επειδή με ενδιαφέρει πολύ η ευρωπαϊκή ενοποίηση, και ο συγγραφέας μεταφέρει σε αυτό την τεράστια εμπειρία του από το ευρωπαϊκό γίγνεσθαι, αναλύοντας ταυτόχρονα τις νέες προκλήσεις που αντιμετωπίζει η Ευρωπαϊκή Ενωση στη μετά Brexit εποχή.

Παράλληλα, διαβάζω και το τελευταίο βιβλίο από τη σειρά των Τεκμηρίων από το Ιστορικό Αρχείο της Τράπεζας της Ελλάδος, για τη συμφωνία σύνδεσης της Ελλάδας με την ΕΟΚ, μέσα από το Αρχείο του Γιάγκου Πεσμαζόγλου, που είχε την καλοσύνη να μας παραχωρήσει η οικογένειά του. Μια σημαντική μαρτυρία από έναν σημαντικό άνθρωπο για μια εποχή που καθόρισε τη μελλοντική πορεία μας.

Θα ήθελα να σταθώ, όμως, και σε ένα άλλο βιβλίο που διάβασα πρόσφατα και με εντυπωσίασε πολύ. Πρόκειται για το βιβλίο της Αγγελικής Μουρατίδου με τίτλο «Οδυσσέας, ο ταξιδευτής της ζωής», ένα πολύ ιδιαίτερο βιβλίο που με γοήτευσε, γιατί παίρνει αφορμή από το ταξίδι του πολυμήχανου Οδυσσέα για να μας οδηγήσει σε μια πορεία προς την αυτογνωσία και τη βελτίωση του εαυτού μας.

Συγγραφείς αγαπημένους έχω πολλούς. Εάν έπρεπε να διαλέξω έναν, θα επέλεγα τον μέγα Eric Hobsbawm, έναν μαρξιστή ιστορικό που έγραψε την ιστορία του καπιταλισμού και κατέληξε στο συμπέρασμα ότι ένα κράτος δικαίου, ένα κράτος αποτελεσματικό, είναι απολύτως απαραίτητο. Ενα κράτος, όμως, που θα σέβεται τις ατομικές ελευθερίες και τα δικαιώματα. Πρόκειται για μια γοητευτική προσωπικότητα που συναρπάζει με τις αντιφάσεις της, αλλά και με τη διάθεσή της για αυτοκριτική.

Ποιος ήταν εκείνος από το περιβάλλον σας που σας μετέδωσε την αγάπη για τα βιβλία;

Ο πατέρας μου. Ακόμα θυμάμαι την εικόνα να μπαίνει στο σπίτι φορτωμένος με βιβλία και να τρέχω να δω τι μας έφερε. Δεν ήταν όλα για μένα, αλλά, όσα επιτρεπόταν ή μπορούσα να τα διαβάσω, τα ξεκοκάλιζα. Διάβαζα τα πάντα, από τα κόμικ της εποχής -αγαπημένος μου ήταν ο Γιώργος Θαλάσσης από τον «Μικρό Ηρωα»-, τα βιβλία του Παπαδιαμάντη, ξένα μυθιστορήματα μεταφρασμένα στα ελληνικά. Προσπαθούσα επίσης να διαβάζω δειλά δειλά βιβλία στα αγγλικά, παρά τις δυσκολίες που είχα στην αρχή στην κατανόηση. Μια συνήθεια που μου έμεινε μέχρι σήμερα. Ευτυχώς τώρα χωρίς πρόβλημα!

Διαβάζετε ψηφιακά βιβλία;

Αν και τίποτα δεν μπορεί να αντικαταστήσει την αίσθηση του χαρτιού, υπάρχουν φορές που για λόγους πρακτικούς με εξυπηρετεί να «φορτώσω» ένα βιβλίο στο τάμπλετ και να το διαβάσω στο αεροπλάνο ή στο ξενοδοχείο. Η ικανοποίηση δεν είναι όμως η ίδια, και παραμένω φανατικά οπαδός του χαρτιού και της μυρωδιάς του φρεσκοτυπωμένου βιβλίου.

Αρκετοί γράφουν τις εμπειρίες από την καριέρα τους και μας καταθέτουν ιστορικά στοιχεία με την έκδοση κάποιου βιβλίου. Να το περιμένουμε από σας;

Πιστεύω ότι θα έχει ενδιαφέρον να καταθέσω κάποια στιγμή σε ένα βιβλίο όσα έχω ζήσει όλα αυτά τα χρόνια και γι’ αυτό σκέφτομαι πως, όταν έρθει η ώρα να αποχωρήσω από τον δημόσιο βίο, θα κάτσω να γράψω για αυτά. Είναι μια ωραία προοπτική και κάτι δημιουργικό για να προσμένεις.

Ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος, Γιάννης Στουρνάρας, μπορεί να εισηγηθεί για την πρόοδο στον χώρο του βιβλίου; Υπάρχει περιθώριο καλυτέρευσης των συνθηκών; Εχει αυτή την ευχέρεια;

Ως κεντρικός τραπεζίτης δεν μπορώ να ασχοληθώ με την πολιτική για το βιβλίο. Αυτό είναι αρμοδιότητα άλλων. Εμείς όμως στην Τράπεζα της Ελλάδος, στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων μας, καλλιεργούμε τη φιλαναγνωσία στα παιδιά, μέσα από τα προγράμματα οικονομικού αλφαβητισμού, που περιλαμβάνουν την έκδοση βιβλίων για μαθητές, με στόχο την εξοικείωσή τους με τις βασικές έννοιες της οικονομίας ή την πληροφόρησή τους για καίρια προβλήματα του πλανήτη μας, όπως η κλιματική κρίση. Να αναφέρω με την ευκαιρία «Το αλφαβητάρι της οικονομίας» για παιδιά μέχρι 12 ετών που βγάλαμε πέρυσι, ενώ ετοιμάζουμε ένα αντίστοιχο για μεγαλύτερα παιδιά. Επίσης, δύο εξαιρετικά βιβλία για το κλίμα (ένα κόμικ και ένα μικρό εικονογραφημένο), που εξηγούν το πρόβλημα στα παιδιά με έναν πολύ πρωτότυπο τρόπο.

Θα ήθελα με την ευκαιρία αυτή να πω, φέρνοντας ως παράδειγμα την προσωπική εμπειρία μου, ότι η φιλαναγνωσία καλλιεργείται από το σπίτι και το σχολείο. Το παιδί που μεγαλώνει σε ένα σπίτι όπου όλοι διαβάζουν θα γίνει και αυτό καλός αναγνώστης, ενώ πιστεύω ότι είναι πολύ σημαντικός ο ρόλος των σχολικών βιβλιοθηκών για τη διαμόρφωση μιας αναγνωστικής κουλτούρας στα παιδιά. Για τον λόγο αυτό δεν πρέπει να υπάρχει σχολείο χωρίς βιβλιοθήκη και είναι καθήκον της Πολιτείας να το εξασφαλίσει αυτό.

WHO IS WHO

Πάντα σε θέσεις ευθύνης

Ο καθηγητής Γιάννης Στουρνάρας γεννήθηκε στην Αθήνα το 1956. Σπούδασε Οικονομικά στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και ολοκλήρωσε τις σπουδές του στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης, από το οποίο απέκτησε μεταπτυχιακό και διδακτορικό τίτλο. Διετέλεσε πρόεδρος του Συμβουλίου Οικονομικών Εμπειρογνωμόνων και συμμετείχε στις διαπραγματεύσεις για την ένταξη της Ελλάδας στην Οικονομική και Νομισματική Ενωση. Διετέλεσε επίσης γενικός διευθυντής του ΙΟΒΕ, υπουργός Ανάπτυξης, Ανταγωνιστικότητας και Ναυτιλίας στην Υπηρεσιακή Κυβέρνηση (Μάιος-Ιούνιος 2012), ενώ από τον Ιούλιο του 2012 έως τον Ιούνιο του 2014 ήταν υπουργός Οικονομικών. Είναι διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος από τον Ιούνιο του 2014 και πρόεδρος της Επιτροπής Ελέγχου της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας.

Ειδήσεις σήμερα

Τουρισμός: Στο κατώφλι της Ελλάδας επενδύσεις εκατομμυρίων

Κουμουτσάκος στον «Ε.Τ.»: «Εφικτή μια στερεή περίοδος ύφεσης με την Τουρκία»

Τζίμι Κάρτερ: Σε ειδικό ξενώνα περίθαλψης ηλικιωμένων ο πρώην πρόεδρος των ΗΠΑ – Τα προβλήματα υγείας που αντιμετωπίζει