Ο Γιώργος Γαϊτανάρης είναι γιατρός-ερευνητής στον τομέα της ανακάλυψης φαρμάκων. Το 2019, μάλιστα, του απονεμήθηκε το «Prix Galien Canada», το πιο σημαντικό βραβείο στον τομέα της φαρμακολογίας, που αναφέρεται ως το βραβείο Νόμπελ φαρμακευτικής έρευνας. Η Ιώ Ντόλκα είναι επαγγελματίας σύμβουλος ασθενών που πάσχουν από περίεργες, σπάνιες, ασθένειες, πρωτοπόρος στον τομέα της. Εχει συμβάλει ενεργά στην εδραίωση του τομέα της στην Αμερική και είναι συχνή ομιλήτρια σε θέματα διαγνωστικής αριστείας, περίπλοκων παθήσεων και της ασφάλειας του ασθενούς στο σύστημα Υγείας.

Λίγο μετά την άφιξή τους στην Ελλάδα από το Σιάτλ για τα εγκαίνια της έκθεσης στο Ιδρυμα «Μιχάλης Κακογιάννης», οι δύο συλλέκτες μίλησαν στον «Ε.Τ.» της Κυριακής. Από την πρώτη στιγμή αντιλαμβάνεσαι την ταύτιση απόψεων, τα κοινά ενδιαφέροντα, το μεταξύ τους ταίριασμα, που όμως αφήνει χώρο σε δύο ισχυρές, ξεχωριστές προσωπικότητες.

«Πριν από 20 χρόνια»

«Ξεκινήσαμε να συλλέγουμε έργα πριν από μία εικοσαετία», λέει πρώτη η Ιώ Ντόλκα και συνεχίζει: «Κοιτάζαμε ελληνική τέχνη σε μια γκαλερί στην Αθήνα και εκεί αγοράσαμε τον πρώτο μας πίνακα, ένα έργο του Αχιλλέα Δρούγκα, με τίτλο “Από το μπαλκόνι μου”, που μας άρεσε πολύ ο σουρεαλισμός του. Στο έργο έβλεπες μέσα από τον καθρέφτη την Ακρόπολη. Ζώντας στην Αμερική θέλαμε να θυμόμαστε την Αθήνα. Εγώ, άλλωστε, είχα μεγαλώσει στον λόφο του Στρέφη, αντικρίζοντας καθημερινά την Ακρόπολη».

«Ετσι έγινε η πρώτη αγορά έργου, όμως το μικρόβιο της τέχνης είχε μπει νωρίτερα», παίρνει τη σκυτάλη ο Γιώργος Γαϊτανάρης. «Ο συνεταίρος μου στην Αμερική ήταν από τους κορυφαίους συλλέκτες εκεί. Οταν αρχίσαμε να δουλεύουμε, έμενα στο σπίτι του για ένα διάστημα. Εβλεπα Πικάσο παντού γύρω μου. Μου άρεσε η τέχνη, αλλά δεν είχαμε τότε την οικονομική ικανότητα να αγοράσουμε. Αργότερα αρχίσαμε να συλλέγουμε τα έργα της συλλογής για τον Αγώνα του ’21, τόσο από την Ελλάδα όσο, κυρίως, από το εξωτερικό. Το μεγαλύτερο μέρος αυτής της συλλογής εκτίθεται τώρα στο Ιδρυμα “Μιχάλης Κακογιάννης”».

 Με ποια κριτήρια επιλέξατε τα συγκεκριμένα έργα που έχουν αναφορά στο 1821;

Ι. Ντ.: Θέλαμε έργα γεμάτα δράση και πάθος. Επιλέγαμε έργα που βγάζουν την ενέργεια του Αγώνα, την ιστορία και τις μάχες. Η συλλογή περιλαμβάνει τρεις μεγάλες σειρές. Τα έργα του Παναγιώτη Ζωγράφου, που μετέτρεψε τις μνήμες του στρατηγού Μακρυγιάννη σε εικόνες, η σειρά του Reinagle από τη Ναυμαχία του Ναυαρίνου και τα καράβια του Κογεβίνα.

Γ. Γ.: Στη συντριπτική τους πλειονότητα τα έργα έχουν να κάνουν με μάχες και βγάζουν πολύ συναίσθημα. Η Σφαγή της Χίου, η Σφαγή στο Μεσολόγγι, οι Σουλιώτισσες, που γέμιζαν τα φυσίγγια για να πολεμούν οι άντρες τους, ο θάνατος του Μάρκου Μπότσαρη, ακόμα και τα δύο κομμάτια με τον Παλαιών Πατρών Γερμανό. Είχαν κάτι που μας τραβούσε και αυτό ήταν η απεικόνιση του Αγώνα. Εμένα μου άρεσαν πολύ και τα άλογα του Vernet. Η συλλογή συνεχίζει να εμπλουτίζεται ακόμα και σήμερα.

 Η συλλογή παρουσιάσθηκε πρώτα στην Τρίπολη απ’ όπου κατάγεστε. Ποια είναι η σχέση σας με τη γενέθλια πόλη;

Γ. Γ: Αν και ζω σαράντα χρόνια στην Αμερική, ωστόσο οι μνήμες από την πόλη και τα παιδικά χρόνια εκεί δεν σβήνουν ποτέ. Εφυγα από την Τρίπολη μετά την Α’ Λυκείου, ήρθα στην Αθήνα, μετά Θεσσαλονίκη και ύστερα Αμερική. Εξακολουθούμε και έχουμε έντονες σχέσεις με την Τρίπολη.

Ι. Ντ.: Ξεκινήσαμε να συλλέγουμε τα συγκεκριμένα έργα αρχικά για το σπίτι μας στην Τρίπολη, αλλά, κυρίως, για να κρατήσουμε ζωντανό τον δεσμό μας με την πόλη.

 Πιστεύετε ότι η τέχνη πρέπει να ανήκει σε όλους; Σκέφτεστε να δωρίσετε τη συλλογή σας στην Τρίπολη;

Γ. Γ.: Η συλλογή της τέχνης, από ένα σημείο και μετά, ανήκει στον κόσμο. Εμείς μπορεί να τη χτίζουμε, αλλά αργότερα, ειδικά αυτή η συλλογή που έχει να κάνει με τον Αγώνα του ’21, πέρα από το ότι είμαστε Αρκάδες, έχει νόημα να βρίσκεται και να μείνει στην Τρίπολη. Θα τη δωρίσουμε με την προϋπόθεση να αξιοποιηθεί, ώστε να μπορεί να τη βλέπει το κοινό και, κυρίως, τα παιδιά, οι μαθητές, οι σπουδαστές.

Ι. Ντ.: Υστερα από τόσα χρόνια κοιτώντας ξανά αυτά τα έργα εξακολουθούμε να τα ανακαλύπτουμε, όπως και την ίδια την ιστορία που αναπαριστούν, κάτι συναρπαστικό. Είναι σημαντικό η συλλογή αυτή να καταλήξει στα χέρια των Τριπολιτσιωτών. Η τέχνη δεν πρέπει να μένει πίσω από κλειστές πόρτες, αλλά να εκτίθεται σε μουσεία και το κοινό να έχει πρόσβαση στις συλλογές. Η τέχνη δεν είναι κάτι στείρο, σε κάνει να σκεφτείς, να αναρωτηθείς, να γίνεις καλύτερος άνθρωπος.

Εχετε και άλλα έργα στη συλλογή σας;

Γ. Γ.:. Η κυρίως συλλογή μας έχει να κάνει με σύγχρονους καλλιτέχνες και ένα σημαντικό κομμάτι της είναι μαύροι καλλιτέχνες, είτε είναι Αμερικανοί είτε είναι από την Αφρική. Επίσης, περιλαμβάνει ζωγράφους από την Ασία, την Αυστραλία, απ’ όλο τον κόσμο. Η λογική μας δεν έχει σχέση με εθνότητα, αλλά με το πόσο ιδιαίτερη είναι η τέχνη τους. Βλέπουμε μεγάλο αριθμό έργων κάθε εβδομάδα. Μπορούμε σχετικά γρήγορα να επιλέξουμε τι αξίζει, τι δεν έχουμε ξαναδεί, τι θα μπορούσε να ξεχωρίσει, ενώ συμβουλευόμαστε και σημαντικές γκαλερί και ειδικούς στον εικαστικό χώρο στην Αμερική. Σκεφτήκαμε πολύ τι θέλουμε να συλλέξουμε. Αποφασίσαμε ότι θέλουμε μόνο νέους, ελπιδοφόρους καλλιτέχνες.

Ι. Ντ.: Μας αρέσει πολύ το χτίσιμο της σχέσης με τον καλλιτέχνη. Τον βλέπεις να ξεκινάει, να αναπτύσσεται, ενώ μπορείς να ανταλλάξεις απόψεις μαζί του. Είναι μια πολύ ζωντανή διαδικασία και σχέση. Εκτός από το ότι συλλέγουμε σύγχρονη τέχνη, μας αρέσουν πολύ και τα διαφορετικά υλικά και τεχνοτροπίες. Ο περισσότερος κόσμος συλλέγει, κυρίως, πίνακες. Εμείς συλλέγουμε και γλυπτά, κολάζ, έργα μικτής τεχνικής και ζούμε μέσα σε πολλά γλυπτά στην Αμερική. Συμβιώνουμε με τα έργα τέχνης μέσα σε μια δυναμική συνύπαρξη που μας γεμίζει.

Η επαγγελματική τους δραστηριότητα στην Αμερική είναι εξαιρετικά ενδιαφέρουσα.

Γ. Γ.: Ο δικός μου χώρος είναι τα φάρμακα. Στην Αμερική έχουμε, εδώ και 20 χρόνια, με τον συνεταίρο μου, επίσης από την Αρκαδία, μια εταιρία βιοτεχνολογίας, που ανακαλύπτει και φτιάχνει καινούργια φάρμακα (σ.σ.: www.omeros.com). Επικεντρωνόμαστε σε παθήσεις του ανοσολογικού συστήματος, όπως επίσης και σε παθήσεις του κεντρικού νευρικού συστήματος. Η εταιρία έχει σειρά πρωτοποριακών φαρμάκων, είτε εγκεκριμένων είτε σε κλινικές δοκιμές. Ξεχωρίζουν ανακαλύψεις για θεραπεία του Covid, καθώς και ανακαλύψεις για θεραπεία της εξάρτησης σε νικοτίνη, αλκοόλ και ναρκωτικά.

Ι. Ντ.: Ηρθα στην Αμερική μετά τις σπουδές μου στην Αθήνα, ήθελα να ασχοληθώ με τον τομέα της βιοτεχνολογίας. Στη συνέχεια και ύστερα από μια δύσκολη προσωπική εμπειρία, άρχισε να με ενδιαφέρει πολύ το ταξίδι του ασθενούς που πάσχει από περίεργες, σπάνιες ασθένειες και πώς μπορώ να τον βοηθήσω να καλυτερέψει τη ζωή του. Ιδρυσα μια εταιρία που ασχολείται με αυτό που στην Αμερική λέγεται Patient Advocacy (σ.σ.: www.greyzonehealth.com). Η ομάδα μας είναι ειδικευμένη σε δύσκολες περιπτώσεις. Ο ρόλος του συμβούλου ασθενών είναι να συνεργάζεται με τον ασθενή και τους γιατρούς και να βελτιώνει τη διαδικασία της παροχής υπηρεσιών από τον γιατρό προς τον ασθενή. Βοηθάμε την επικοινωνία ανάμεσά τους και προσπαθούμε να νιώθει ο ασθενής ότι ακούγεται η φωνή του, καθώς και οι προτεραιότητές του.

 Ποιο είναι το όνειρό σας στη ζωή;

Γ. Γ.: Η ελπίδα μου είναι να δούμε νέα φάρμακα που θα βοηθήσουν τους ανθρώπους. Η δράση μας να έχει μακροπρόθεσμες κοινωνικές επιπτώσεις. Ωραία είναι η τέχνη, αλλά αυτό που θέλω πριν φύγω από τη ζωή είναι να έχω αλλάξει κάτι και να έχω προσφέρει στις επόμενες γενιές. Το φάρμακο που δοκιμάζουμε τώρα για την εξάρτηση μπορεί να αλλάξει τη ζωή εκατομμυρίων ανθρώπων.

Ι. Ντ.: Η δύναμη της προσφοράς και της πρωτοπορίας μάς κινητοποιεί. Νιώθω ευλογημένη που μπορώ να προσφέρω. Αν έχεις καταφέρει δέκα πράγματα στη ζωή σου, αξία έχει στη συνέχεια να μπορείς να μεταφέρεις το καλό και να βοηθάς τους συνανθρώπους σου. Ετσι, συμβάλλεις στα κοινά. Ομολογώ ότι στην Αμερική διδάχτηκα την κοινωνική προσφορά. Η αίσθηση της κοινότητας εκεί είναι πολύ έντονη. Παράλληλα το όνειρο που έχω είναι να δω την Ελλάδα να διαπρέπει και να πρωτοπορεί, πέρα από τον τουρισμό. Θέλω να νιώθω υπερήφανη για τη χώρα μου.

Info

«ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΕΙΣ & ΑΝΑΠΑΡΑΣΤΑΣΕΙΣ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΟΦΩΝΟΥ ΚΟΣΜΟΥ – ΑΠΟ ΤΟΝ 18ο ΣΤΟΝ 21ο ΑΙΩΝΑ»

ΣΥΛΛΟΓΗ: Γιώργου Γαϊτανάρη και Ιώς Ντόλκα

ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΕΚΘΕΣΗΣ-ΚΕΙΜΕΝΑ ΚΑΤΑΛΟΓΟΥ: Κωνσταντίνος Μπάσιος

ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΕΚΘΕΣΗΣ: Εως τις 28 Οκτωβρίου

ΠΟΥ: Ιδρυμα «Μιχάλης Κακογιάννης» (Πειραιώς 206, ύψος Χαμοστέρνας, Ταύρος, τηλ. 2103418550)

ΕΙΣΟΔΟΣ ΓΙΑ ΤΟ ΚΟΙΝΟ: Ελεύθερη

ΩΡΕΣ ΕΠΙΣΚΕΨΗΣ: Δευτέρα έως και Κυριακή 18:00-22:00 www.mcf.gr (Covid free χώρος)