Ισως αυτά τα δύο στοιχεία να εξηγούν τη δημιουργική ματιά και τον συναρπαστικό τρόπο με τα οποία ο πολυγραφότατος συγγραφέας Φίλιππος Μανδηλαράς αφηγείται εφηβικές ιστορίες, αλλά και την ιστορία του ελληνικού πολιτισμού, σε παιδιά προσχολικής και πρώτης σχολικής ηλικίας.
Συγγραφέας της «Πρώτης μου μυθολογίας», των «Κωμωδιών του Αριστοφάνη» και της «Πρώτης μου Ιστορίας», ο κ. Μανδηλαράς εξιστορεί τα εμβληματικά γεγονότα και τα θεμέλια του πολιτισμού μας, δοσμένα με απλά, κατανοητά στιχάκια που βοηθούν το παιδί να κάνει την πρώτη γνωριμία με το εκάστοτε γεγονός.
Με την εξαιρετική εικονογράφηση της Ναταλίας Καπατσούλια, τα βιβλία του κ. Μανδηλαρά ξεχωρίζουν για τη χιουμοριστική διάθεση και την απαλλαγμένη από το διδακτικό βάρος αφήγησης της Ιστορίας.
Οπως μας λέει ο κ. Μανδηλαράς για τη στενή συνεργάτιδά του, «δίχως την εικονογράφηση της Ναταλίας Καπατσούλια, η σειρά αυτή δεν θα υπήρχε».
Και επισημαίνει: «Οι εικόνες της ισορροπούν πάνω σε ένα πολύ λεπτό νήμα, όπου η προσωπική παιδική ματιά συνδιαλέγεται με την Ιστορία, αλλά και σπουδαίες απεικονίσεις ιστορικών γεγονότων, δίχως όμως να διαθέτουν την ενήλικη δραματικότητα.
Είναι η ματιά ενός παιδιού που ζει ένα ιστορικό γεγονός δίχως να αντιλαμβάνεται το βάρος του».
- Τι σας οδήγησε σε αυτή την ιδέα της σειράς η «Πρώτη μου Ιστορία» σε παιδιά προσχολικής και πρώτης σχολικής ηλικίας;
Ολα ξεκίνησαν με τη συγγραφή των βιβλίων της σειράς «Η πρώτη μου μυθολογία», η οποία με οδήγησε σταδιακά προς μυθολογικές μορφές που συνδέονται στενά με την Ιστορία, με την έννοια ότι αναφέρονται σε κάποιον συγκεκριμένο τόπο αλλά και χρόνο.
Και επειδή ο μύθος, ως είδος, εξιστορεί με τρόπο ιερό γεγονότα και πράξεις προσπαθώντας να ερμηνεύσει όψεις του κόσμου μας, θεώρησα ότι αρμόζει να επεξεργαστώ με τον ίδιο αφηγηματικό τρόπο ιστορικές προσωπικότητες και γεγονότα που ανήκουν στην Ιστορία.
Aλλωστε, στο ίδιο πλαίσιο κινούνται και «οι κωμωδίες του Αριστοφάνη». Θεώρησα, λοιπόν, πως ο τρόπος αυτός αφήγησης ταιριάζει πολύ σε παιδιά προσχολικής και πρώτης σχολικής ηλικίας, όπου μύθος και πραγματικότητα ακόμη συγχέονται.
- Με ποιον τρόπο μεταφέρετε την Ιστορία για αυτές τις μικρές ηλικίες, για παράδειγμα την «Ελληνική Επανάσταση του 1821»;
Τα γεγονότα, οι προσωπικότητες και οι τόποι απαλλάσσονται από το ιστορικό τους βάρος. Στη συνέχεια, μεταχειρίζομαι τα πρόσωπα σαν ήρωες ενός μύθου και τα γεγονότα σαν μυθολογία, καθώς για τους αναγνώστες μου, που δεν γνωρίζουν ακόμα τη διαφορά μεταξύ μύθου και Ιστορίας, αυτό ακριβώς είναι.
Aλλωστε, τα γεγονότα και οι πρωταγωνιστές της Επανάστασης του 1821, η οποία οδήγησε στην ίδρυση του ανεξάρτητου ελληνικού κράτους, αποτελούν θεμέλιο λίθο της μυθολογίας των Νεοελλήνων και ως τέτοια τα προσλαμβάνω.
Eτσι, ο μύθος εισβάλλει στην Ιστορία, τα γεγονότα παρουσιάζονται με αδρές γραμμές και οι προσωπικότητες με τη διάσταση ενός μυθικού προσώπου που διαθέτει σκιές, αδικεί και αδικείται, πεθαίνει σαν κανονικός άνθρωπος και δεν αποθεώνεται.
Για όλα αυτά, χρειάζεται μελέτη, ακρίβεια και ειλικρίνεια. Λεπτή ισορροπία στην οποία συμβάλλει τα μέγιστα η εικονογράφηση.
- Εχοντας γράψει και εφηβικά μυθιστορήματα, υπάρχουν διαφορές στις προτιμήσεις των εφήβων σε αυτά που διαβάζουν κατά την πορεία των χρόνων;
Αν έχουν αλλάξει οι προτιμήσεις των εφήβων ως προς τα βιβλία που διαβάζουν, δεν ξέρω, αλλά, βλέποντας την αλλαγή των εφήβων από γενιά σε γενιά, είμαι σίγουρος πως ναι.
Παρ’ όλα αυτά, έχω την αίσθηση ότι όλο και μικρότερο ποσοστό των εφήβων επιλέγει να ταξιδέψει με ένα βιβλίο – η οθόνη έχει επικρατήσει πλήρως και οι έφηβοι προτιμούν να παρακολουθούν εκεί τις ιστορίες που τους αρέσουν, παρά να τις διαβάζουν.
Αυτό που διαπιστώνω, πάντως, με μεγάλη μου χαρά είναι ότι, με αφορμή την πανδημία, οι σημερινοί έφηβοι συνασπίζονται, βρίσκουν νέους τρόπους επικοινωνίας, συνεργάζονται και συνωμοτούν ενάντια στον κόσμο που τους κληροδοτούμε, ψάχνουν διεξόδους να εκφραστούν.
Κι αμφισβητούν όπως ποτέ τους φανταστικούς, τους πραγματικούς και τους εγκάθετους πατέρες τους.
- Ποια πιστεύετε ότι θα είναι η επόμενη ημέρα στο χώρο του παιδικού βιβλίου;
Η γνώμη μου είναι πως το βιβλίο αποτελεί συντροφιά είτε ως παρηγοριά, είτε ως διασκέδαση, είτε ως ένας τρόπος να ταξιδεύουμε νοερά, είτε ως πηγή γνώσης, ή ακόμη και αντικείμενο αναφοράς. Δεν πρόκειται να αλλάξει κάτι πάνω σ’ αυτόν τον άξονα.
Για το παιδικό βιβλίο, τώρα, δεν μπορώ να πω. Ιστορίες, μύθοι και παραμύθια θα λέγονται πάντα, όπως θα υπάρχουν πάντα κι αυτοί που θα θέλουν να ακούν μια ιστορία, ένα μύθο ή ένα παραμύθι. Τώρα, αν θα τη διαβάζουν, αν θα τη βλέπουν ή αν θα την ακούν μόνο, πρέπει να είναι επιλογή τους.
- Ποια είναι τα επόμενα σχέδιά σας;
Αυτή την περίοδο έχω καταπιαστεί με ένα σύγχρονο εφηβικό μυθιστόρημα που αφηγείται τη ζωή τριών εφήβων μέσα στη σημερινή δυστοπία.
Από την έντυπη έκδοση του Ελεύθερου Τύπου
Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, ανά πάσα στιγμή στο EleftherosTypos.gr