Ιρανοί και Αμερικανοί αξιωματούχοι συμμετείχαν σε συνομιλίες που έλαβαν χώρα στο Μουσκάτ του σουλτανάτου του Ομάν το περασμένο Σάββατο, με τη διαμεσολάβηση του υπ. Εξωτερικών του Ομάν, Μπαντρ αλ Μπουσαΐντι, ο οποίος φιλοξένησε αυτήν την αρχική διμερή επαφή στο σπίτι του κοντά στο διεθνές αεροδρόμιο του Ομάν.

Η συνεδρίαση θεωρητικά ικανοποίησε τόσο το αίτημα του Ιράν για «έμμεσες συνομιλίες» όσο και την επιμονή του Τραμπ για απευθείας επικοινωνία. Ο Μπουσαΐντι μετέφερε ιδέες μεταξύ των δύο αντιπροσωπειών για τις επίσημες συνομιλίες. Ο ειδικός αντιπρόσωπος του Τραμπ στη Μέση Ανατολή, Στιβ Γουίτκοφ, και ο επικεφαλής διαπραγματευτής του Ιράν, υπ. Εξωτερικών Αμπάς Aρακτσί (από τα σημαντικά πυρηνικά μυαλά της Τεχεράνης), φέρεται να αντάλλαξαν ιδέες.

Σύνθεση

Η ιρανική αντιπροσωπεία περιελάμβανε αξιωματούχους που ήταν υπεύθυνοι για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν (το βασικό ζήτημα για οποιαδήποτε συμφωνία), καθώς και εμπειρογνώμονες σχετικά με τις κυρώσεις. Η σύνθεση της αμερικανικής αντιπροσωπείας, πέρα από τον Γουίτκοφ, δεν αποκαλύφθηκε. Οι συνομιλίες, τις οποίες τόσο η Τεχεράνη όσο και ο Λευκός Οίκος χαρακτήρισαν «εποικοδομητικές και θετικές», κατέληξαν σε συμφωνία για νέα συνάντηση. Αξιωματούχοι του Ομάν δήλωσαν ότι θα μεσολαβήσουν και πάλι στις συνομιλίες, αλλά ο χώρος μπορεί να μεταφερθεί στην Ευρώπη.

Η συνάντηση στην Ευρώπη διευκολύνει, επίσης, τις προσπάθειες του Γουίτκοφ να συνεργαστεί με τους εταίρους των ΗΠΑ εκεί για να ανταλλάξει ιδέες με την Τεχεράνη. Το Ηνωμένο Βασίλειο, η Γαλλία και η Γερμανία (καθώς και η Ρωσία και η Κίνα) είναι συμβαλλόμενα μέρη της πολυμερούς συμφωνίας για το πυρηνικό πρόγραμμα της Τεχεράνης, που ο Τραμπ επιδιώκει να αντικαταστήσει με μια «ισχυρότερη και καλύτερη συμφωνία».

Η συνάντηση φάνηκε να επικεντρώνεται στην περιγραφή ενός «οδικού χάρτη» προς μια ενδιάμεση συμφωνία πριν από την τελική, με τον Τραμπ να έχει δώσει περιθώριο δύο μηνών. Σε αυτούς τους δύο μήνες θα μπορούσε να εφαρμοστεί σχέδιο όπου όλα θα μπουν στον «πάγο», προς αποφυγήν αδιεξόδων. Δηλαδή, το Ιράν δεν θα μεγεθύνει τα αποθέματα εμπλουτισμένου ουρανίου (που τώρα εκτιμάται ότι είναι αρκετά για την παραγωγή έξι πυρηνικών βομβών) και οι ΗΠΑ δεν θα αυξήσουν τις κυρώσεις κατά της ιρανικής οικονομίας.

Η συνάντηση του Μουσκάτ χαρακτηρίστηκε ως «επιτυχία» εν μέρει επειδή οι δύο πλευρές υποβάθμισαν τις πιο έντονες διαφορές τους.

Οι περισσότεροι από τους αξιωματούχους της πλευράς Τραμπ συμφωνούν με τον πρωθυπουργό του Ισραήλ, Μπενιαμίν Νετανιάχου, ότι οποιαδήποτε νέα συμφωνία θα πρέπει να απαιτεί από το Ιράν την ολοκληρωτική διάλυση του προγράμματος εμπλουτισμού ουρανίου.

Ιρανική πηγή, που διατήρησε την ανωνυμία της, δήλωσε ότι η σχετική επιτυχία στη Μουσκάτ οφείλεται στο γεγονός ότι «δεν χρησιμοποιήθηκε απειλητική γλώσσα από τον Γουίτκοφ». Ωστόσο, κάποια μέλη της ομάδας του Τραμπ θεωρούν αναγκαία την απειλή βίας, αν οι συνομιλίες αποτύχουν, ώστε να διασφαλιστεί ότι το Ιράν δεν θα αποκτήσει πυρηνική βόμβα.

Προκλήσεις

Οι συνομιλίες ΗΠΑ-Ιράν, καθώς προχωρούν, αντιμετωπίζουν πρόσθετες προκλήσεις που παρακάμφθηκαν στο Μουσκάτ. Η ομάδα του Τραμπ έχει δηλώσει ότι οποιαδήποτε νέα συμφωνία θα χρειαστεί να θέσει περιορισμούς όχι μόνο στο πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν αλλά και στην παραγωγή βαλλιστικών πυραύλων μεγάλου βεληνεκούς, καθώς και στην υποστήριξη του Ιράν σε ένοπλους μη κρατικούς παράγοντες στην περιοχή. Ο Αρακτσί και άλλοι Ιρανοί ηγέτες έχουν επανειλημμένα αποκλείσει συνομιλίες για αυτά τα ζητήματα.

Οι διαφορές σχετικά με την ελάφρυνση των κυρώσεων των ΗΠΑ αποτελούν άλλη μία σημαντική απειλή για οποιαδήποτε συμφωνία. Το Ιράν απαιτεί μία νέα συμφωνία που να παρέχει εκτεταμένη ελάφρυνση των κυρώσεων, η οποία έχει πολύ δρόμο μπροστά της.