Η πτώση των τιμών της ενέργειας είναι μεγάλη από την πρώτη ανακοίνωση του προέδρου Τραμπ για την επιβολή δασμών, αφού αυξήθηκαν οι φόβοι για ύφεση σε ΗΠΑ και Ε.Ε., με βάση τις τελευταίες προβλέψεις της ΕΚΤ. Ειδικότερα, οι τιμές του πετρελαίου έχουν μειωθεί κατά 8,26% σε έναν μήνα, στα 64,5 δολ. το βαρέλι από 70,6 δολ. στα μέσα Μαρτίου. Αντίστοιχα, οι τιμές του φυσικού αερίου είχαν μείωση κατά 18,42%, στα 34,4 ευρώ/θερμική μεγαβατώρα από 41,25 ευρώ έναν μήνα νωρίτερα.

Το τελευταίο σημαίνει ότι, αν όχι από τον Απρίλιο, τουλάχιστον από τον Μάιο, εκτός σοβαρού απροόπτου, τα τιμολόγια του ρεύματος θα πρέπει να αρχίσουν να αποκλιμακώνονται σταθερά. Η μείωση των τιμών της ενέργειας θα βοηθήσει στην αποκλιμάκωση των ανατιμήσεων στο σύνολο των αγαθών του καλαθιού του πληθωρισμού, ανάλογα με την αποθεματοποίηση καθενός από αυτά. Τούτο διότι οι εταιρίες δεν θα μειώσουν τις τιμές πριν εξαντλήσουν το στοκ που έχουν αγοράσει με υψηλότερη τιμή.

Η εξάντληση των αποθεμάτων διαρκεί από έναν έως και τρεις μήνες. Σε κάθε περίπτωση, οι χαμηλότερες τιμές ενέργειας θα έχουν ως αποτέλεσμα να πέσουν πρώτα οι τιμές στα υγρά καύσιμα. Αξίζει να σημειωθεί ότι ο μέσος καταναλωτής αναλώνει το 13-15% του μηνιαίου εισοδήματος σε βενζίνη και πετρέλαιο κίνησης, τα οποία από τον Μάρτιο καταγράφουν μείωση τιμών κατά 6,7%. Επίσης, αναμένεται να αντιμετωπίσουν έως έναν βαθμό και τις νέες ανατιμήσεις κατά 2,2%, οι οποίες καταγράφηκαν τον Μάρτιο στον κρίσιμο τομέα των τροφίμων, αφού θα επηρεάσουν τις διεθνείς τιμές πολλών επεξεργασμένων τροφίμων.

Οι υπηρεσίες

Με τις τιμές των υπηρεσιών η κατάσταση είναι πιο πολύπλοκη. Για παράδειγμα, στα ενοίκια των κατοικιών η αύξηση κατά 10,5% δεν δικαιολογείται τόσο από την αύξηση οποιουδήποτε επιμέρους κόστους όσο από την έλλειψη διαθέσιμης στέγης.

Τα εισιτήρια της ακτοπλοΐας αναμένεται να αυξηθούν και φέτος όχι λόγω των τιμών της ενέργειας, αλλά της επιβολής από την Ε.Ε. της συνθήκης για χρήση καυσίμων χωρίς θείο στα πλοία της ακτοπλοΐας.

Τα ξενοδοχεία έχουν κλείσει από τον χειμώνα με τιμές αυξημένες κατά 10,8% και δεν αναμένεται να αλλάξουν κατά τη διάρκεια της τουριστικής σεζόν που ξεκινά από τον επόμενο μήνα.

Οι ανατιμήσεις στα ασφάλιστρα, στα οποία έχουν επιβληθεί από τις αρχές του χρόνου αυξήσεις 7%, επίσης δεν θα αλλάξουν.

Ωστόσο θα έχουμε μειώσεις στις τιμές των μεταφορών, οι οποίες μπορεί να επιδράσουν θετικά και στις τιμές των νωπών τροφίμων.

Σύμμαχος το ευρώ

Το δεύτερο κέρδος για τον πληθωρισμό έρχεται από την ενίσχυση της ισοτιμίας του ευρώ έναντι του δολαρίου, κυρίως λόγω των φόβων ύφεσης της αμερικανικής οικονομίας. Η ενίσχυση του ευρώ έχει διπλή θετική επίδραση. Σε πρώτη φάση, κάνει πιο φθηνές τις αμερικανικές εισαγωγές, οι οποίες επιβαρύνονται με δασμό 10%. Τούτο για το τρίμηνο που θα διαρκέσει η διαπραγμάτευση μεταξύ Ε.Ε. και ΗΠΑ για την «επόμενη μέρα», η οποία θα παγιώσει και τις συνθήκες. Επίσης, κάνουν φθηνότερες και τις τιμές της ενέργειας, αφού τόσο το αργό πετρέλαιο όσο και το φυσικό αέριο, ανεξάρτητα αν οι τιμές τους απεικονίζονται σε ευρώ ή δολάρια, εκκαθαρίζονται πάντα με ρήτρα αμερικανικού δολαρίου. Ωστόσο, η ενίσχυση της ισοτιμίας του ευρώ μπορεί να χαρακτηριστεί συγκυριακή λόγω των προβλέψεων για ύφεση στις ΗΠΑ. Το γεγονός αυτό προϊδεάζει για ανατροπή σκηνικού μεταξύ ευρώ και δολαρίου. Το επόμενο διάστημα, μετά το τρίμηνο των διαπραγματεύσεων ΗΠΑ-Ε.Ε., θα κριθεί αν οι δασμοί 20%, που εξήγγειλε στις 2 του μήνα ο Αμερικανός πρόεδρος, θα εφαρμοστούν κανονικά ή θα περάσουμε σε καθεστώς μηδενικών δασμών, όπως άλλωστε προσδοκά και η Commission.

 Κλειδί η δυναμική της ιδιωτικής κατανάλωσης

Στις παραπάνω δύο συνθήκες επίδρασης στον πληθωρισμό θα πρέπει να προστεθεί και μία ακόμη, που αφορά στην πορεία της ιδιωτικής κατανάλωσης, η οποία παράγει περίπου το 72% του ΑΕΠ της χώρας. Η ιδιωτική κατανάλωση συνδέεται άμεσα με τα σενάρια μεγάλης οικονομικής επιβράδυνσης που διακινούν η FED και η ΕΚΤ και έχουν αρχίσει να κερδίζουν έδαφος τελευταία λόγω των δασμών Τραμπ και της τεράστιας αβεβαιότητας που έχουν προκαλέσει διεθνώς.

Πριν ξεσπάσει ο εμπορικός πόλεμος που κήρυξαν οι ΗΠΑ προς όλους τους εμπορικούς τους εταίρους, τον περασμένο Δεκέμβριο, στο τελικό σχέδιο του προϋπολογισμού για το 2025 το ΥΠΕΘΟ προέβλεπε αύξηση της ιδιωτικής κατανάλωσης για φέτος κατά 1,3%. Τόσο περίπου προβλέπουν και το ΔΝΤ και η Ευρωπαϊκή επιτροπή.

Στην ετήσια έκθεση του διοικητή της ΤτΕ, ο κ. Στουρνάρας προβλέπει για φέτος αύξηση της ιδιωτικής κατανάλωσης κατά 2%. Ωστόσο, αν επαληθευτούν οι προβλέψεις για οικονομική στασιμότητα στην Ε.Ε., η Ελλάδα θα έχει και αυτή μερίδιο χάνοντας μέρος από την αναπτυξιακή της δυναμική. Η απώλεια για το ΑΕΠ θα είναι σημαντική αν η ιδιωτική κατανάλωση παρουσιάσει φέτος αύξηση κάτω από 1%.