Ενα ιδιαίτερα επιμελημένο επιστημονικό λεύκωμα είναι το «όχημα» για τη μαγευτική περιήγηση στην Ιστορία.
Πρόκειται για τον δέκατο ένατο τόμο της σειράς «Ο Κύκλος των Μουσείων» που παρουσιάστηκε, χθες, σε διαδικτυακή εκδήλωση από το Κοινωφελές Ιδρυμα Ιωάννη Σ. Λάτση και τη Lamda Development. Με συνεχή κατοίκηση από το 3000 π.Χ. η αρχαία Ελεύθερνα «προχώρησε και άνθησε πολλές φορές στο διάβα της Ιστορίας», τόνισε ο ανασκαφέας και συγγραφέας του τόμου Νίκος Σταμπολίδης.
Τα «άνθη» αυτής της διαδρομής συγκροτούν έναν αστείρευτο αρχαιολογικό πλούτο που είχε τρεις μεγάλες περιόδους ακμής -όπως επεσήμανε στο μήνυμά της η υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού Λίνα Μενδώνη- «στους ομηρικούς, στους ελληνορωμαϊκούς και τους πρώιμους βυζαντινούς χρόνους».
Στα τριάντα έξι χρόνια που διαρκεί η ανασκαφική έρευνα στην περιοχή από το Πανεπιστήμιο της Κρήτης, οι αρχαιολογικές αποκαλύψεις διαδέχονται η μία την άλλη «υπό τον επιστημονικό συντονισμό εξαιρετικά σημαντικών αρχαιολόγων και ακαδημαϊκών δασκάλων, του Πέτρου Θέμελη, του Αθανασίου Καλπαξή και του Νίκου Σταμπολίδη», μας θύμισε η κ. Μενδώνη.
Κινητήριος δύναμη στην εμβληματική εκδοτική σειρά «Ο Κύκλος των Μουσείων» είναι ο Ευάγγελος Χρόνης, μέλος του Εκτελεστικού Συμβουλίου του Κοινωφελούς Ιδρύματος Ιωάννη Σ. Λάτση και αντιπρόεδρος της Lamda Development. Ο κ. Χρόνης χαρακτήρισε την αρχαία Ελεύθερνα «συνεχές πολιτιστικό εργοτάξιο» και επεσήμανε την αγαστή συνύπαρξη του αρχαιολογικού χώρου με ένα περιβάλλον ιδιαίτερης φυσικής ομορφιάς, αλλά και ένα πρωτοποριακό μουσείο, το πρώτο μουσείο αρχαιολογικού χώρου της Κρήτης. Ιδιαίτερη ήταν η αναφορά του κ. Χρόνη στη μεγάλη κοινωνική προσφορά του Ιδρύματος Λάτση και της Lamda Development, με έμφαση στο εμβληματικό έργο της ανάπλασης του πρώην αεροδρομίου στο Ελληνικό.
Η πολυετής έρευνα του Νίκου Σταμπολίδη στην αρχαία Ελεύθερνα και το νεκροταφείο της Ορθής Πέτρας ξεκλειδώνει πανάρχαια μυστικά, μετά από αιώνες σιωπής. «Τα 36 χρόνια δεν επαρκούν για την τεράστια πόλη-πρωτεύουσα της Κρήτης. Τα εγγόνια και τα δισέγγονά μας θα συνεχίσουν να την ερευνούν», ανέφερε χαρακτηριστικά ο ανασκαφέας και παρομοίασε την αρχαία πόλη «με πέτρινο καράβι που ακούμπησαν τις μοίρες τους χιλιάδες άνθρωποι στο διάβα της ιστορίας».
Στον ιδιαίτερα επιμελημένο τόμο των εκδόσεων ΟΛΚΟΣ παρακολουθούμε την «ανάδυση» της αρχαίας πόλης μέσα από επιστημονικά κείμενα που απευθύνονται τόσο στο ειδικό κοινό όσο και στον μέσο αναγνώστη, γνωριζόμαστε με το μουσείο και τα εκθέματά του, τα οποία αναδεικνύει ο φωτογραφικός φακός του Σωκράτη Μαυρομμάτη. Η περιήγηση καταλήγει σε εννέα ιστορίες που αντλούν έμπνευση από ισάριθμα αντικείμενα.
«Σήκω, Στεφανογιάννη, να δεις τι γίνεται»
Μια από αυτές τις ιστορίες αγγίζει τα Ομηρικά Επη αλλά και την εποχή μας. Αφορά την ταφική πυρά πολεμιστή, περίπου 30 ετών, που βρέθηκε στο νεκροταφείο της Ορθής Πέτρας. Στο άκρο της εντοπίστηκε σκελετός γεροδεμένου άνδρα, ηλικίας 30-40 ετών, άκαυτου στο μεγαλύτερο μέρος αλλά και ακέφαλου. Το γεγονός αυτό οδήγησε στην υπόθεση ότι πρόκειται για αιχμάλωτο που εκτελέστηκε μπροστά στην πυρά του πολεμιστή… Οταν ο Νίκος Σταμπολίδης ανακάλυψε την ταφική πυρά ρώτησε -όπως ο ίδιος αφηγείται- τους Ελευθερνιώτες «αν κατάλαβαν τι είχαμε ανακαλύψει».
Από τον εβδομηντάχρονο τότε Ν. Τζανιδάκη έλαβε την εξής απάντηση: «Και βέβαια θα σου πω ίντα βρήκες. Το ’44 ένα κατοχικό απόσπασμα έπιασεν ένα πρωτοπαλίκαρο απού τ’ Ανώγεια, τον Στεφανογιάννη με τ΄ όνομα, και τον εκτελέσανε.
Αργότερα οι φίλοι ντου και οι γεδικοί ντου, για να εκδικηθούν με τη σειρά τωνε, πιάσανε τον αρχηγό του γερμανικού αποσπάσματος, τονε σύρανε πάνω στον τάφο του Στεφανογιάννη και τονε σφάξανε. Και σηκώνοντας την κεφαλή του σφαγμένου πάνω από τον τάφο φωνάζανε: “Σήκω, Στεφανογιάννη, να δεις τι γίνεται”. Αυτό εύρηκες και συ».
Ριζωμένη στα βουνά, 25 χιλιόμετρα νοτιοανατολικά του Ρεθύμνου, η αρχαία Ελεύθερνα θα γίνει ευκολότερα προσβάσιμη σε όλους μέσα από τις πολιτιστικές διαδρομές και τις ψηφιακές εφαρμογές που ετοιμάζουν ο Δήμος Ρεθύμνης με τον ανασκαφέα και το Πανεπιστήμιο Κρήτης.
Απαντώντας σε διαδικτυακή ερώτηση του καθηγητή Γεωργίου Μπαμπινιώτη, ο κ. Σταμπολίδης αποκάλυψε πως έχουν βρεθεί και εκατοντάδες επιγραφές, όλων των περιόδων, οι οποίες θα παρουσιαστούν σε επόμενες εκδόσεις αφού πρώτα μελετηθούν. Την τυπογραφική διόρθωση του λευκώματος υπογράφει ο Παντελής Μπουκάλας.
Info Ολοι οι τόμοι της σειράς «Ο κύκλος των Μουσείων» δεν έχουν κερδοσκοπικό χαρακτήρα. Διατίθενται, με ελεύθερη πρόσβαση στην ψηφιακή βιβλιοθήκη του Ιδρύματος Λάτση, στην ελληνική και την αγγλική γλώσσα.
Βίλες για τη… φτωχολογιά στο Σούνιο – Με 500 ευρώ νοίκιασε εξοχικό 142 τ.μ. ο Τσίπρας
Σεισμός στην Εύβοια – Έγινε αισθητός και στην Αττική
Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, ανά πάσα στιγμή στο EleftherosTypos.gr
Ροή Ειδήσεων 
