Γράφει ο Στέργιος Πουλερές

Πρόκειται για ένα από τα λιγότερο γνωστά έργα του Βίκτορα Ουγκό. Ένα έργο που γράφτηκε για να στηλιτεύσει την κατάλυση της δημοκρατίας από τον Ναπολέοντα, αλλά για να μην γίνει ευθεία επίθεση από τον εξόριστο Ουγκό, προτίμησε να διακωμωδήσει και να χλευάσει με την πένα του την αντίστοιχη πολιτική κατάσταση που είχε βρεθεί η Αγγλία επί Κρόμγουελ.

Εμπνεύστηκε λοιπόν ο Ουγκό την ιστορία του Γκουινπλέν, ενός ανθρώπου που όταν ήταν μωρό πωλήθηκε σε δουλεμπόρους και του έκοψαν τα μάγουλα ώστε να μην πάψει ποτέ να χαμογελά. Ώστε να είναι πάντα το ακούσιο όργανο της άρχουσας τάξης στην εξομάλυνση της πιθανής οργής του απλού λαού. Ένας λαός στα έγκατα της φτώχειας μπορεί να αντέξει την καταδυνάστευση όταν αγοράζει το γέλιο αντί ενός σελινιού.

Ο Άνθρωπος που γελά όμως δεν είναι αυτό που φαίνεται. Γιατί όποιος γελά συνέχεια σημαίνει ότι έχει απαρνηθεί τη λύπη, έχει απαρνηθεί την καταστροφή, άρα ότι φοβάται να σταθεί αντιμέτωπος με αυτά. Επομένως, μπορεί να υπάρχει ένα ετσιθελικό χαμόγελο στο πρόσωπο, μα στην ψυχή του υπάρχει οργή, απόγνωση, βαριά θλίψη.

Ένα βράδυ, ο Μπαρκιλφέδρο, ο λακές της δούκισσας Ζοσιάνα, ανακαλύπτει την αλήθεια για την καταγωγή του Γκουιπλέν. Πρόκειται στην πραγματικότητα για τον Φερμέν Κλαντσάρλι, γόνο του Λίνεους Κλαντσάρλι, μοναδικό κληρονόμο της περιουσίας και των τίτλων του. Βαρόνος, Μαρκήσιος και Πατρίκιος. Ξαφνικά ο Γκουινπλέν βρίσκεται στον πάνω κόσμο. Εκεί όπου οι λίγοι βολεύουν τα δικαιώματα της βασίλισσας, ώστε να βολευτούν και τα δικά τους, και βολεύουν τις υποχρεώσεις του λαού. Μόνο τέτοιες έχουν όσοι ξέπεσαν στον κάτω κόσμο.

Ο Γκουινπλέν όμως αλλάζει τον ρου της Ιστορίας. Ως ένας λόρδος που παίρνει πια τις αποφάσεις για τους άλλους, αποφασίζει να μπλοκάρει τις αποφάσεις της Βουλής των Λόρδων. Αποφασίζει να τους ανοίξει τα μάτια. «Εσείς που ποδοπατάτε αυτή τη μυρμηγκοφωλιά, να ξέρετε ότι αν καταστραφεί η βάση, θα καταστραφεί κι η κορυφή. Η κοινωνία είναι μια γκριμάτσα».

Για να καταλήξει σε αυτά τα λόγια δουλεύετε αυτή η μουσικοθεατρική παράσταση που έχει την πρόζα και το στακάτο μιας οπερέτας, δανείζεται στοιχεία από το μιούζικαλ, αλλά δεν είναι αποκλειστικά κάτι. Διαχέεται σε θεατρικά είδη. Και το κάνει με δοξασμό προς το ίδιο το θέατρο. Αυτό που έφτιαξε ο Θοδωρής Αμπαζής, αναπληρωτής καλλιτεχνικός διευθυντής του Εθνικού, μαζί με τους συνεργάτες και τον θίασο, είναι μια ολοκληρωτική θεατρική εμπειρία.

Απ΄όποια πλευρά κι αν το δει κανείς. Θες οι μουσικές συνθέσεις, θες η κίνηση του χορού, θες η επιλογή σκηνικών και κουστουμιών…Κάθε λεπτομέρεια αυτής της παράστασης βροντοφωνάζει. «Θα σε ανατρέψω συθέμελα».

Αν κάποιος είχε καταφέρει να δει τις πρόβες από τα live που έκανε το Εθνικό στα social media, μπορούσε να καταλάβει χωρίς να χρειαστούν οι λέξεις, ότι ο Άνθρωπος Που Γελά θα έφτασε σε τέτοιο αποκορύφωμα. Είναι εκκωφαντική η δουλειά που έχει γίνει από όλους για να επιτευχθεί η αρμονία και η ταύτιση. Είναι κάτι το φαντασμαγορικό, αλλά με άφθονη ουσία. Δεν είναι φαντασμαγορικό μόνο για το φαίνεσθαι. Βουλιάζει από ουσία αυτή η παράσταση.

Κάθε ένας φροντίζει να ωθήσει τον εαυτό και τον ρόλο του παραπέρα. Στον ορίζοντα όλων ο Αιμιλιανός Σταματάκης που αχρηστεύει κάθε μας δύναμη να εκφραστούμε. Τα απορροφά όλα και με τη βοήθεια του βαψίματος του, καταφέρνει να γίνει ο Τζόκερ μιας άλλης εποχής. Ένας Τζόκερ που ζει στο έρεβος, μα το γεμίζει με κάλλος. Άλλωστε, ο Γκουινπλέν ενέπνευσε τους δημιουργούς του Μπάτμαν για τον χαρακτήρα του Τζόκερ.

Ο Άνθρωπος Που Γελά είναι ο άνθρωπος που πράττει όσα λένε όλα τα απλά και σύνθετα ρήματα της ελληνικής γλώσσας. Κι αυτό δεν μπορεί κανείς να το αποκτήσει στην ψυχή του αν δε δει την παράσταση!

Ταυτότητα παράστασης:

Μετάφραση: Ντορέτα Πέππα
Διασκευή – Λιμπρέτο: Έλσα Ανδριανού
Σύνθεση-Σκηνοθεσία: Θοδωρής Αμπαζής
Σκηνογραφία: Κωνσταντίνος Ζαμάνης
Κοστούμια: Νίκη Ψυχογιού
Χορογραφία: Αγγελική Στελλάτου
Φωτισμοί: Nίκος Σωτηρόπουλος
Βοηθός σκηνοθέτης: Ελεάνα Τσίχλη
Μουσική διδασκαλία: Μελίνα Παιονίδου
Β΄ Βοηθός σκηνοθέτη: Κατερίνα  Ζαφειροπούλου
Γ ‘Βοηθός σκηνοθέτη:  Κωνσταντίνος  Καρδακάρης

Διανομή
Θανάσης Ακοκκαλίδης, Νέλη Αλκάδη,  Διονύσης Βερβιτσιώτης, Θανάσης Βλαβιανός, Τζωρτζίνα Δαλιάνη, Μαρία Δελετζέ, Αντιγόνη Δρακουλάκη, Πάρις Θωμόπουλος, Κώστας Κορωναίος, Ελίτα Κουνάδη, Νέστωρ Κοψιδάς, Δαυίδ Μαλτέζε, Ελένη Μπούκλη, Παναγιώτης Παναγόπουλος, Εβελίνα Παπούλια, Αρετή Πασχάλη, Αιμιλιανός Σταματάκης, Λυδία Τζανουδάκη, Σπύρος Τσεκούρας, Δήμητρα Χαριτοπούλου, Βαγγέλης Ψωμάς

Μουσικοί
Κιθάρες: Γιάννης Αναστασάκης
Τσέλο: Σοφία Ευκλείδη
Πιάνο: Θοδωρής Κοτεπάνος
Κρουστά: Ιάκωβος Παυλόπουλος
Κοντραμπάσο: Θάνος Πολυμενέας Λιοντήρης

Πληροφορίες:

Εθνικό Θέατρο, Σκηνή REX, Αίθουσα Μαρίκα Κοτοπούλη, Πανεπιστημίου 48, Ημέρες & Ώρες Παραστάσεων: Τετάρτη-Πέμπτη-Παρασκευή-Σάββατο 20:30, Κυριακή 19:00, Εισιτήρια: Τετάρτη και Πέμπτη: 15€ | Παρασκευή: 13€ | Σάββατο και Κυριακή: 18€ πλατεία, Θεωρεία και Α΄ εξώστης 15€Διάρκεια: 140 λεπτά με διάλειμμα