Μιλώντας χθες σε ενημερωτική εκδήλωση στην Πάτρα, ο καθ’ ύλην αρμόδιος αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών, Θόδωρος Σκυλακάκης, τόνισε ότι ο προϋπολογισμός των 3,93 δισ. για τις 107 επενδυτικές προτάσεις θα καλυφθεί με 1,68 δισ. ευρώ από δάνεια του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, 933 εκατ. ευρώ από ίδια κεφάλαια των επενδυτών και 1,32 δισ. ευρώ κεφάλαια των τραπεζών. Σημείωσε επίσης ότι από τις 107 επενδυτικές προτάσεις οι 13 επενδύσεις προϋπολογισμού 1,02 δισ. έχουν ήδη συμβασιοποιηθεί, ενώ από τα άλλα οκτώ επενδυτικά σχέδια, συνολικού προϋπολογισμού 74,39 εκατ. ευρώ, τα 34,94 εκατ. ευρώ βρίσκονται στη φάση της συμβασιοποίησης.
Φθηνά δάνεια
Οι παραπάνω επενδύσεις εμπίπτουν σε διαφορετικούς κλάδους της οικονομίας, όπως είναι οι υπηρεσίες, οι μεταφορές, ο τουρισμός, η μεταποίηση, η ενέργεια, το εμπόριο και οι κατασκευές. Ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών θύμισε στους παρισταμένους ότι το μεσοσταθμικό επιτόκιο αυτών των δανειακών συμβάσεων ανέρχεται σε 0,77%, με τη μέση διάρκεια αποπληρωμής τους να φτάνει στα 11 χρόνια περίπου.
Ο κ. Σκυλακάκης τόνισε πως είναι κρίσιμο οι μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις, που έχουν ή μπορούν να αποκτήσουν τραπεζικό προφίλ, να αξιοποιήσουν το «Ελλάδα 2.0», στο οποίο προβλέπεται δυνατότητα δανειοδότησης με ευνοϊκό επιτόκιο, καθώς «μπαίνουμε σε μια περίοδο ραγδαίας αύξησης των επιτοκίων, η οποία θα κρατήσει τουλάχιστον 1,5-2 χρόνια, μέχρι να τιθασευτεί ο πληθωρισμός στην Ευρώπη και στην Αμερική».
Αγώνας δρόμου
Μέσα στο μήνα το ΥΠΟΙΚ ετοιμάζεται να καταθέσει και επίσημα το αίτημα για τη δεύτερη δόση από το Ταμείο Ανάκαμψης που αντιστοιχεί σε επιχορήγηση ύψους 1,97 δισ. ευρώ, έχοντας ολοκληρώσει τα 25 ορόσημα τα οποία τη συνοδεύουν. Η δόση, αφού περάσει τον τρίμηνο τεχνικό έλεγχο που προβλέπεται από τον κανονισμό του Ταμείου, αναμένεται να καταβληθεί πριν από το τέλος του χρόνου.
Μαζί όμως με τις διαδικασίες για τη δεύτερη δόση, το ΥΠΟΙΚ και τα συναρμόδια υπουργεία τρέχουν για να ολοκληρωθούν εγκαίρως τα επόμενα 45 ορόσημα για την τρίτη δόση του προγράμματος, που αντιστοιχεί σε επιδοτήσεις και δάνεια συνολικού ύψους 3,5 δισ. ευρώ. Τα ορόσημα θα πρέπει να ολοκληρωθούν μέχρι και το τέλος του χρόνου ώστε από τις αρχές του 2023 να γίνει το επόμενο αίτημα πληρωμής με την προοπτική τα χρήματα να μπουν στους ειδικούς λογαριασμούς που τηρούνται στην Τράπεζα της Ελλάδος με το τέλος της ερχόμενης άνοιξης.
Μαζί όμως με τον αγώνα δρόμου για τις δόσεις, γίνεται προσπάθεια να αυξηθεί και η ενεργοποίηση του προγράμματος με την ένταξη στις χρηματοδοτήσεις περισσότερων εγκεκριμένων έργων.
REPowerEU
Παράλληλα με την υλοποίηση του Ταμείου, άλλες υπηρεσίες της αρχής διαχείρισης τρέχουν και το πρόγραμμα της ενδιάμεσης αναθεώρησης του προγράμματος, αλλά και την προετοιμασία για το REPowerEU, το οποίο εξαγγέλθηκε από τον περασμένο Μάιο και έχει στόχο την ταχύτερη απεξάρτηση από τα ρωσικά ορυκτά καύσιμα. Το πρόγραμμα αυτό θα αποτελέσει προσθήκη στο ελληνικό πρόγραμμα του Ταμείου Ανάκαμψης και για την ολοκλήρωσή του εκκρεμεί η έκδοση των νομικών κειμένων του τα οποία έπρεπε να είχαν εκδοθεί από την Κομισιόν τον Ιούλιο. Σε ό,τι αφορά το νέο πρόγραμμα, η Αθήνα μένει προς τον παρόν στον αρχικό της προγραμματισμό, που θέλει να διεκδικεί άλλα 5 δισ. ευρώ από τα 225 δισ. ευρώ των αδιάθετων δανείων του Ταμείου Ανάκαμψης και του 1 δισ. ευρώ από τα 20 δισ. ευρώ που θα διαθέσει η Επιτροπή από το λογαριασμό των εσόδων από τα δικαιώματα των ρύπων.
Επανεξέταση υπολογισμών λόγω υψηλού πληθωρισμού
Πριν ληφθούν οι τελικές αποφάσεις για το νέο σκέλος του Ταμείου Ανάκαμψης, θα πρέπει να επανεξεταστεί ο προϋπολογισμός, αλλά και το φυσικό αντικείμενο ενός μεγάλου αριθμού έργων του «Ελλάδα 2.0» για δύο λόγους:
* Ο πρώτος είναι η μείωση των διαθέσιμων κονδυλίων προς την Ελλάδα κατά 400 εκατ. ευρώ λόγω της μεγαλύτερης του αναμενομένου ανάπτυξης της οικονομίας κατά 8,3% το 2021. Η περικοπή γίνεται από τις επιδοτήσεις ύψους 17,8 δισ. ευρώ, ενώ τα δάνεια ύψους 12,7 δισ. μένουν ως έχουν.
* Ο δεύτερος είναι ο υψηλός πληθωρισμός ο οποίος αλλάζει τα δεδομένα για έναν μεγάλο αριθμό έργων, αφού ο αρχικός προϋπολογισμός που έχει εγκριθεί για κάθε ένα από αυτά πλέον δεν επαρκεί. Αμεσο πρόβλημα αντιμετωπίζουν μεγάλα οδικά έργα και βαριές υποδομές, οι οποίες έχουν ξεκινήσει με έναν αρχικό προϋπολογισμό με βάση τον οποίο μειοδότησαν οι ανάδοχοι. Ως μέθοδος αναθεώρησης έχει προκριθεί η μείωση του φυσικού αντικειμένου του έργου, αφού η αναθεώρηση του προϋπολογισμού θα συνεπαγόταν πολύ χαμένο χρόνο και υπερβολική γραφειοκρατία από τις Βρυξέλλες.
Μία παράμετρος που ανησυχεί το υπουργείο Οικονομικών είναι τυχόν προσφυγές από εταιρίες που συμμετείχαν στο διαγωνισμό για κάθε έργο και το «έχασαν», αφού δεν μπορούσαν να προσφέρουν μεγαλύτερη έκπτωση από αυτούς που ορίστηκαν τελικά ανάδοχοι. Ολοι αυτοί, βλέποντας τον προϋπολογισμό να μένει ίδιος αλλά το φυσικό αντικείμενο να μειώνεται, μπορεί να θεωρήσουν ότι αδικήθηκαν και να μπλοκάρουν την κατασκευή με προσφυγή που θα θέσει την κατασκευή του έργου εκτός χρονοδιαγράμματος.